Revolutionaire kijk op erfelijkheid planten

[univers]

Erfelijke eigenschappen blijken niet alleen vast te liggen in de DNA volgorde. Wetenschappers van het Groningen Bioinformatics Centre (GBiC) hebben, samen met Franse collega’s, aangetoond dat ook zogeheten epigenetische aanpassingen invloed kunnen hebben op eigenschappen als bloeitijd of structuur van planten. Bovendien zijn deze aanpassingen erfelijk, ze kunnen vele generaties lang worden doorgegeven, iets dat wellicht interessant is voor plantenkwekers. Deze resultaten zijn op donderdagavond 6 februari gepubliceerd in Science Express. Het lijkt erop dat een herziening van de leerboeken van de genetica nodig is.

We hebben allemaal geleerd dat het DNA de drager is van erfelijke eigenschappen. Onze genen zijn geschreven in een DNA-code die bestaat uit vier letters, A, T, C en G. Als er maar één letter is veranderd, kan een gen al niet meer of niet goed werken. Maar het is ook al tientallen jaren bekend dat de werking van genen te beïnvloeden is door epigenetische aanpassingen, die worden geïnduceerd door omgevingsfactoren. Een voorbeeld hiervan is dat de nucleotide cytosine (de C in de genetische code) veranderd wordt in methylcytosine. De methylering van een cytosine nucleotide in een gen legt doorgaans de werking daarvan stil.

Erfelijke aanpassingen

‘Epigenetische aanpassingen worden bij zoogdieren in iedere nieuwe generatie doorgaans compleet uitgewist. Maar in planten gebeurt dat veel minder sterk. Het is dus mogelijk dat epigenetische aanpassingen erfelijk zijn in planten: aanpassingen die in de ene generatie plaatsvonden, kunnen doorgegeven worden aan de nakomelingen.’ legt Frank Johannes uit. Hij is als assistant professor verbonden aan het GBIC van de Rijksuniversiteit Groningen en als een van de onderzoeksleiders betrokken bij de Science Express publicatie.

De Franse collega’s van Johannes hebben inteeltstammen van de modelplant Arabidopsis (zandraket) gekweekt, die verschillen in epigenetische aanpassingen maar een zo goed als identieke DNA-volgorde hebben. Ondanks hun identieke DNA verschillen de planten onderling, waarbij de verschillen in opeenvolgende generaties in stand blijven.

http://www.rug.nl/news-and-events/news/ ... pigenetica