Heeft de ster van Bethlehem die in het evangelie van Matthéüs wordt genoemd, en die zou verwijzen naar de geboorte van Jezus, werkelijk bestaan? Er is lang verondersteld dat het een exploderende ster (nova) geweest zou kunnen zijn. Nieuwe inzichten wijzen erop dat de destijds door de koningen, magiërs of wijzen waargenomen ‘ster’ een drievoudige conjunctie tussen de planeten Jupiter en Saturnus geweest zou kunnen zijn. Die verklaring, waarop ik aan het einde van dit blogartikel in zal gaan, sluit ik niet uit. Op dit weblog heb ik echter vaker geschreven dat ik het voor mij niet ter zake doet of de evangeliën historisch juist zijn of niet omdat ik ze beschouw als symbolische verslagen van innerlijke vrijmaking.
In onze cultuur in het heel gebruikelijk om bijzondere mensen te vergelijken met sterren. Zo spreken we over bijvoorbeeld popsterren en filmsterren. De ster van Bethlehem wordt vaak voorgesteld als een vijfpuntige ster, die ook bekend staat als het pentagram. Dit oeroude symbool, waarin de gulden snede is opgenomen, werd meer dan zesduizend jaar geleden al gebruikt. Van oudsher is het een symbool voor de nieuwe mens of de nieuwe ziel. De ster boven de geboortegrot uit het kerstverhaal kan dus worden gezien als een teken dat de nieuwe mens is geboren. Hij dient alleen nog volwassen te worden. Als een mens zijn armen en benen spreidt, lijkt hij op een pentagram. Dat blijkt heel mooi uit de nevenstaande bekende tekening van Leonardo da Vinci (de Italiaanse homo universalis die ook de ‘Mona Lisa’ en ‘Het Laatste Avondsmaal’ heeft geschilderd).
In de esoterie is bekend dat een mens die een authentieke spirituele weg gaat een nieuw onvergankelijk energieveld opbouwt met als laagste aanzicht het zogeheten etherlichaam of levenslichaam. Op een gegeven moment in het proces van inwijding wordt dit vernieuwde etherlichaam losgerukt van het stoffelijk lichaam (gesymboliseerd door de kruisafname in de evangeliën). Tot de dood van het stoffelijke lichaam blijft het echter nog op zes plaatsen verbonden aan het stoffelijke lichaam. Dat is op de punten die bekend staan als de stigmata van de gekruisigde: de beide handen, de beide voeten, het hoofd (gesymboliseerd door de doornenkroon) en het hart (gesymboliseerd door de speerstoot in de zijde). Die plekken vormen de punten van het pentagram.
De ster van Bethlehem wordt ook wel voorgesteld als een zespuntige ster (hexagram) die ontstaat wanneer twee gelijkzijdige driehoeken in elkaar worden geschoven. Dit type ster, dat ook bekend staat als salomonzegel of davidster, kan ook worden gezien als een symbool voor de nieuwe mens.
David Hughes, hoogleraar in de natuur- en sterrenkunde aan de universiteit van Sheffield, meent dat de ster van Bethlehem werkelijk heeft bestaan. Dat las ik op de website van Carl Koppeschaar. De Britse astronoom Hughes heeft het verhaal van de ster van Bethlehem op historische gronden onderzocht en kwam tot de conclusie dat er wel degelijk sprake is geweest van een opmerkelijk natuurgebeuren. Hughes moest daarvoor allereerst de geboortedatum van Jezus bepalen omdat die volgens de verhalen moest samenvallen met het tijdstip waarop het hemelverschijnsel mogelijk plaatsvond.
Volgens de bijbel werd Jezus geboren in de dagen dat Herodes koning was. De Romeinse geschiedschrijver Flavius Josephus vermeldt dat koning Herodes stierf na een maansverduistering en dat kort na zijn dood het paasfeest werd gevierd. Slechts één maansverduistering komt hiervoor in aanmerking en wel die van 13 maart in het jaar 4 voor Christus. Het paasfeest in dat jaar werd gevierd op 11 april, zodat Herodes tussen deze twee data in gestorven moet zijn. De geboorte van Christus moet dus in ieder geval vóór 11 april van het 4 voor Christus hebben plaatsgevonden. Een datum die hiermee in overeenstemming is, noemt het evangelie van Lucas.
Jezus zou zijn geboren kort nadat er een besluit kwam van keizer Augustus dat er een volkstelling moest worden gehouden in zijn rijk. Deze volkstelling vond plaats “toen Quirinius het bewind voerde over Syrië”. Quirinius kan bij twee van dergelijke volkstellingen in Palestina een rol hebben gespeeld: ten eerste in de jaren 8 tot 6 voor Christus als administrateur van landvoogd Sentius Saturnius; en ten tweede in de jaren 6 en 7 na Christus toen hij zelf landvoogd van Syrië was. Het laatste geval valt af, zodat de geboorte van Jezus waarschijnlijk heeft plaatsgevonden tussen 8 en 6 voor Christus. Als er werkelijk een ster van Bethlehem te zien is geweest, dan moet die zijn verschenen in déze periode.
Volgens de bijbel werd Jezus geboren in de dagen dat Herodes koning was. De Romeinse geschiedschrijver Flavius Josephus vermeldt dat koning Herodes stierf na een maansverduistering en dat kort na zijn dood het paasfeest werd gevierd. Slechts één maansverduistering komt hiervoor in aanmerking en wel die van 13 maart in het jaar 4 voor Christus. Het paasfeest in dat jaar werd gevierd op 11 april, zodat Herodes tussen deze twee data in gestorven moet zijn. De geboorte van Christus moet dus in ieder geval vóór 11 april van het 4 voor Christus hebben plaatsgevonden. Een datum die hiermee in overeenstemming is, noemt het evangelie van Lucas.
Jezus zou zijn geboren kort nadat er een besluit kwam van keizer Augustus dat er een volkstelling moest worden gehouden in zijn rijk. Deze volkstelling vond plaats “toen Quirinius het bewind voerde over Syrië”. Quirinius kan bij twee van dergelijke volkstellingen in Palestina een rol hebben gespeeld: ten eerste in de jaren 8 tot 6 voor Christus als administrateur van landvoogd Sentius Saturnius; en ten tweede in de jaren 6 en 7 na Christus toen hij zelf landvoogd van Syrië was. Het laatste geval valt af, zodat de geboorte van Jezus waarschijnlijk heeft plaatsgevonden tussen 8 en 6 voor Christus. Als er werkelijk een ster van Bethlehem te zien is geweest, dan moet die zijn verschenen in déze periode.
In het jaar 7 voor Christus vond een hemelverschijnsel plaats dat grote indruk maakte op de Babylonische sterrenwichelaars. Omstreeks 11 maart van dat jaar zagen zij Jupiter en Saturnus dicht bij elkaar aan de hemel tevoorschijn komen uit de ochtendgloed. De dagen erna naderden de planeten elkaar nog meer en op 27 mei kwam het zelfs tot een conjunctie: een samenstand waarbij twee hemellichamen op dezelfde lengtecirkel aan de hemel staan en waarbij hun onderlinge afstand het kleinst is geworden.
Het verschijnsel zou onopgemerkt voorbij zijn gegaan – conjuncties tussen Jupiter en Saturnus doen zich elke 19,86 jaren voor – als de twee planeten niet maandenlang in elkaars nabijheid waren gebleven. Alle voortekenen wezen erop dat er een grote conjunctie te verwachten was: een zeer zeldzaam voorkomend samenspel van bewegingen waarbij twee hemellichamen tot driemaal toe met elkaar in conjunctie komen. In de nacht van 14 op 15 september werd het duidelijk dat er iets bijzonders aan de hand was. Beide planeten begonnen elkaar voor de tweede maal te naderen en kwamen bovendien op als de zon juist onderging.
In de astrologie van die tijd duidde het opkomen van planeten ten tijde van zonsondergang op een geboorte. Het sterrenbeeld Vissen, waarin de twee planeten zich bevonden, was het astrologische teken voor Palestina, het huidige Israël. Bovendien was Saturnus van oudsher de beschermplaneet van de Hebreeën en zowel Babyloniërs als Hebreeën noemden de planeet Jupiter Sedeq: de rechtschapenheid die de goeden beschermt en het kwaad bestraft. Voor de Babylonische sterrenwichelaars kon de samenstand van Jupiter en Saturnus in de Vissen daarom maar één ding betekenen: in Palestina was de langverwachte Messias geboren!
Drievoudige conjuncties tussen planeten hebben met zekerheid een bijzondere betekenis gehad voor de Babylonische magiërs. Op een kleitablet dat veertig kilometer ten noorden van Babylon is opgegraven zijn de belangrijkste gebeurtenissen uit het jaar 7 voor Christus ontcijferd. Speciaal op het kleitablet zijn vermeld een zonsverduistering, het tijdstip van de zomerzonnewende èn de conjunctie van Jupiter en Saturnus in het sterrenbeeld Vissen. Het is dus niet onmogelijk dat de gebeurtenissen zich hebben voorgedaan zoals ze in de evangeliën zijn beschreven.
De theorie van de drievoudige conjunctie klinkt aannemelijk. Ervoor werd aangenomen dat de ster van Bethlehem een nova zou zijn geweest: een exploderende ster, die plotseling fel oplichtte aan de hemel. In Chinese en Koreaanse geschiedschrijvingen wordt vermeld dat in het jaar 5 voor Christus een nieuwe ster aan het firmament verscheen. Maar als we uitgaan van het tijdvak 8 tot 6 voor Christus kan deze nova onmogelijk de ster van Bethlehem zijn geweest. Niet alleen verscheen ze te laat, maar bovendien had de verschijning van een nieuwe ster geen andere astrologische betekenis dan een onheilspellende, zodat er voor de magiërs allerminst een reden zou zijn geweest om een verre reis naar Jeruzalem te ondernemen.
Natuurlijk is de theorie van David Hughes een speculatie. Andere onderzoekers hebben komen met andere theorieën. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de onderstaande video met Rick Larson uit Texas.
http://www.arendlandman.nl
