Jezus was geen christen

[taigitu]

Jezus was geen christen
door Gert J. Peelen − 17/12/99, 00:00

Wie de historische Jezus van Nazareth precies was, wat hij heeft gedaan en gezegd
- daarover is ondanks een brede stroom publicaties weinig bekend....

OVER JEZUS van Nazareth is welbeschouwd bar weinig bekend.
En dat is nogal opmerkelijk voor iemand wiens vermeende geboortejaar het scharnierpunt in de geschiedenis der mensheid werd. Bijna vijf eeuwen na zijn dood koos men er voor de tijdschaal onder te verdelen in een periode vóór en een periode na Christus. Wat we van hem weten komt tot ons uit de tweede, derde of vierde hand. Dat geldt voor zowel de bijbelse als de weinige niet-christelijke bronnen: summiere vermeldingen van 'ene Jezus' bij de Romeinse auteurs Tacitus en Suetonius en de joodse geschiedschrijver Flavius Josephus, die hem geen van drieën zelf hebben gezien.

De bijbelse informatie heeft in de loop der eeuwen bovendien een ingrijpend proces van mythe- en legendevorming ondergaan.
Daaraan is bewust gewerkt.
Om te beginnen door de vier bekende evangelisten, Marcus, Mattheüs, Lucas en Johannes, die geen van allen hun Heer van aangezicht tot aangezicht hebben gekend en die hun verhalen grotendeels aan elkaar ontleenden. Zij hadden met hun epistels ook niet het schrijven van een betrouwbare biografie van Jezus voor ogen, maar bedreven propaganda voor hun eigen geloofsovertuiging: de leer der vroege christenen.

In hun voetspoor kwamen de latere theologen en kerkvaders, die op hun beurt de aldus overgeleverde boodschap toesneden op wat zij, op hun beurt en in hun tijd, als waarheid wenselijk en gepast achtten. Jezus zou er zichzelf waarschijnlijk niet meer in herkend hebben. Het plot dat Dostojevski bedacht voor zijn Legende van Christus en de Groot-Inquisiteur kan wat dat betreft heel serieus worden genomen: na het eerder op last van Pontius Pilatus aan hem voltrokken doodvonnis wordt Jezus in Dostojevski's verhaal in de zestiende eeuw nogmaals aangeklaagd wegens ketterij, ditmaal door de inquisiteurs van de roomse bloedraad.

Dat de evangeliën een historisch verantwoord beeld van de levensloop van de hoofdpersoon zouden bieden, moet kortom uitgesloten worden geacht. Dit voor sommigen verhelderende, voor anderen wellicht teleurstellende of zelfs schokkende inzicht is vooral te danken aan het wetenschappelijk onderzoek naar wat wel de 'historische' Jezus wordt genoemd. Die historische Jezus blijkt een totaal andere dan de bijbelse Jezus, of de Jezus uit de kerkelijke geloofsleer en traditie.

Vraag is alleen wat er overblijft aan kennis omtrent die joodse jongeman, die zo'n 1970 jaar geleden als een staatsgevaarlijke oproerkraaier door de Romeinen om het leven werd gebracht, nadat alle schillen van fabuleerlust en bewust gepleegde gevallen van geschiedvervalsing rond de feitelijke kern zijn verwijderd. Het antwoord is zoals gezegd: bitter weinig.

Dit neemt niet weg dat er hele bibliotheken over hem zijn volgeschreven.
De geringe omvang van het feitenmateriaal, zo stelt Jezusvorser Jacob Slavenburg, is omgekeerd evenredig aan de hoeveelheid publicaties die er aan de vermeende godenzoon zijn gewijd. En die stroom neemt, zoals na eerdere bijstellingen van het traditioneel-christelijke Jezusbeeld misschien te verwachten was, nog lang niet af. Integendeel, er is zelfs sprake van een opleving in de belangstelling voor zijn persoon.

Alleen al de studies over Jezus uit de laatste tien jaar vormen tezamen een flinke boekenberg.
Daartussen ook het recent verschenen De 'logische' Jezus van Jacob Slavenburg, een historicus die eerder naam maakte met zijn vertaling in het Nederlands van de pas in 1945 ontdekte Nag Hammadi-geschriften. Tot deze boekrollen, die door Egyptische boeren werden gevonden in een kruik aan de oever van de Nijl, behoorde onder andere een evangelie van Thomas dat de Jezusfiguur in een nieuw licht leek te zetten. Slavenburg schreef er in 1995 een spraakmakend boek over dat de veelzeggende titel Valsheid in geschrifte droeg.

In De 'logische' Jezus, dat deels teruggrijpt op eerdere publicaties van zijn hand, zet Slavenburg alle feiten en fabels nog eens op een rij. Hij doet dit in een helder betoog, waarin, heel verfrissend en anders dan in de meeste Jezusboeken, aanvankelijk het typische theologentoontje ontbreekt. Achtereenvolgens analyseert hij de theologische, de bijbelse, de apocriefe, de joodse, de historische en de alternatieve Jezus, om ten slotte uit te komen bij zijn eigen stokpaard, de 'logische' Jezus, die voor met name gnostici, maar ook voor new-agers de ultieme wijsgeer was en is.

Jammer is dat Slavenburg in dit slothoofdstuk de eerder betoonde zakelijkheid loslaat en zijn privé-overtuiging tot een 'historisch feit' verheft. In zijn visie werd de 'logische' Jezus niet, zoals het christelijk geloof predikt, geboren als Gods zoon, maar pas na zijn doop in de Jordaan begiftigd met goddelijke wijsheid die hem tot de Christus, de 'figuurlijke' zoon van God, maakte. Zelfs de historicus kan, als het over Jezus gaat, het theologiseren kennelijk niet laten. En zo krijgt het zojuist ontblote feitenmateriaal aan het eind van dit ontnuchterende boek toch weer een leerstellig schilletje.

Wat we inmiddels met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid weten is dat Jezus in het jaar nul vijf jaar oud moet zijn geweest.
We zouden nu dus eigenlijk in het jaar 2004 leven, ware het niet dat Dionysius Exiguus, op wiens instigatie paus Johannes I in 526 de christelijke jaartelling instelde, een rekenfoutje maakte en Jezus' geboorte vijf jaar te laat op de tot dat moment geldende Romeinse tijdschaal zette.

Streep door de rekening is bovendien dat het overgeleverde kerstverhaal, waaraan ook veel niet-christenen zich dezer dagen wel weer zullen laven, voornamelijk op fictie berust. Dat volgt uit het feit dat de overleveringen elkaar op cruciale punten tegenspreken en de dateringen aantoonbaar niet kloppen. Zo overleed koning Herodes, die met een bloedige kindermoord gereageerd zou hebben op het gerucht dat de pasgeboren Jezus een koningskind was, al in het jaar 4 voor Christus.
Dit abuis kan met enige welwillendheid worden gezet op het conto van Dionysius Exiguus en zijn vergissing bij het vaststellen van het jaar nul. Dat excuus geldt echter niet voor het bekende verhaal uit het naar Lucas genoemde evangelie over de grootscheepse volksstelling die zou zijn uitgegaan van keizer Augustus toen Quirinius gouverneur was in het heilige land. Dat evenement moet in het jaar 6 na Christus hebben plaatsgevonden.

Overigens bevat dat verhaal over die volkstelling veel meer onwaarschijnlijkheden. Het idee dat de hoogzwangere Maria 150 kilometer per ezel zou hebben moeten reizen om van Nazareth in Galilea naar Jozefs geboortestad Bethlehem te reizen, moet aan de fantasie van de zich Lucas noemende evangelist zijn ontsproten. Zo'n grootscheepse volkstelling zou bovendien een chaotische volksverhuizing hebben veroorzaakt. Het ging hoogstwaarschijnlijk om een inschrijving van joden in het Romeinse belastingregister, die voor Judea gold en niet voor Galilea.

En dan die eenvoudige herders die volgens Lucas tussen os en ezel bij Jezus' kribje hun opwachting maakten.
Volgens de oudere versie van het verhaal, de versie van Mattheüs, waren dat geen simpele lieden, maar welgestelde wijzen uit het Oosten. Zo gaan zelfs de verhalen die ons zo fraai en vertrouwd in de oren klinken, ten onder in tegenstrijdigheid en ongeloofwaardigheid. De kerststal ontbeert, hoe spijtig misschien ook in verband met het komende kerstfeest, een historisch fundament.

WAARSCHIJNLIJK is dat hele gedoe in het geboorteverhaal over Bethlehem, de stad van David, verzonnen om Jezus als een echte Messias te kunnen bestempelen. Zo'n Messias moest volgens de geldende regels een 'zoon van David' zijn. En daarom werd Jezus via een ingenieuze, maar toch wat doorzichtige kunstgreep in de stamboom van deze oudtestamentische koning van Israël ingepast. Jozef zou daarom rechtstreeks van David hebben moeten afstammen.

Maar dat zet om een andere reden weer geen zoden aan de dijk. Volgens de overlevering was Jezus immers de Zoon van God, door toedoen van de Heilige Geest onbevlekt verwekt bij de maagd Maria. Omdat daarbij de vleselijke betrokkenheid van Jozef niet nodig was, kreeg de brave timmerman uit Nazareth de rol van pleegvader toebedeeld. En waarom, vraagt Slavenburg zich ten slotte af, wordt deze Messias eigenlijk Jezus van Nazareth en niet 'van Bethlehem' genoemd als men zijn geboorte met alle geweld in de stad van David wilde situeren?

Twijfel alom rond de ons in het verleden als historische zekerheden bijgebrachte feiten. Dat is ook de uitkomst van een in Amerika verricht onderzoek, uitgevoerd door het zogeheten Jesus Seminar, naar de authenticiteit van de aan Jezus toegeschreven uitspraken in vijf evangeliën (behalve die van Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes ook het hervonden, maar als 'apocrief' beschouwde evangelie van Thomas).

De gebruikte methode was, volgens de criteria die doorgaans gelden voor wetenschappelijk onderzoek, nogal ongebruikelijk. Men probeerde als het ware democratisch vast te stellen welke uitspraak echt was en welke niet. Jezus' uitspraken werden voorgelegd aan ruim tweehonderd ter zake deskundigen, die bij elke uitspraak via een kleurcode moesten aangeven in hoeverre zij de uitspraken authentiek achtten, dan wel door anderen verzonnen.

De conclusie loog er ondanks de merkwaardige meting niet om: slechts 20 procent van alle uitspraken werd gecodeerd met rood of roze: 'hij heeft het gezegd', casu quo 'hij had het gezegd kunnen hebben'. De Amerikaan Marcus Borg, een van de deelnemers aan dit Jesus Seminar, heeft geen enkel probleem met het combineren van dit voor menigeen ontluisterende onderzoek naar de historische Jezus en zijn eigen geloof in Jezus Christus als zijn Heer en Heiland. 'Jezus zoeken én onderzoeken sluiten elkaar niet uit, maar vullen elkaar aan', schrijft hij in Jezus: gezocht en onderzocht. Hij legt daarin uit hoe hij dat ogenschijnlijke dilemma te lijf gaat en besteedt ook aandacht aan de eigentijdse varianten van het Jezusonderzoek.

Met Jezus: gezocht en onderzocht overschrijdt Borg doelbewust de grens tussen het onderzoek naar de historische Jezus en de tak van de godgeleerdheid die 'christologie' wordt genoemd. In dit laatste, aan gelovigen voorbehouden theologisch specialisme gaat het om kwesties als 'wat betekent die Jezus nu voor ons geloof?'; niet Jezus' biografie, maar zijn blijde boodschap staat daarin centraal.

De christologie is, mede onder invloed van de resultaten uit het onderzoek naar de historische Jezus, danig aan het schuiven geraakt. En in Nederland vond zelfs een bescheiden aardschok plaats toen in 1998 Jezus: nalatenschap van het christendom verscheen van de hand van de bekende gereformeerde theoloog Harry Kuitert. In deze studie, die als ondertitel Schets voor een christologie draagt, veegt Kuitert de vloer aan met het gangbare dogma in de christelijke geloofsleer als zou Jezus Gods Zoon zijn die, na aan het kruis te hebben geboet voor onze zonden, is opgestaan uit de dood, vervolgens ten hemel gevaren, waar hij sindsdien een goddelijke drie-eenheid vormt samen met de Vader en de Heilige Geest.

Het is vooral deze vergoddelijking van Jezus waartegen Kuitert protest aantekent.
De Christusfiguur ontneemt de gelovige het zicht op de God om wie het uiteindelijk in elke godsdienst gaat, meent hij. De overtrokken Jezusverering heeft er in de christelijke geloofsopvatting toe geleid dat de Zoon alle functies van de Vader overnam. Voor de Jezusvereerders zat er ten slotte niets anders op dan hem zelf ook maar tot God te bombarderen.

Dat gebeurde al in een vrij vroeg stadium van het christendom, op de concilies van Nicea in 325 en dat van Chalcedon in 451. Aan de daaruit voortvloeiende inconsistentie van een Zoon van God die tegelijk een zoon des mensen is, hebben theologen sindsdien en tot op de dag van vandaag de handen vol gehad. Niet alleen vanwege het feit dat Jezus aldus de blik op God belemmerde (een proces waarmee hij als gevolg van de rooms-katholieke Mariaverering overigens ook zelf te maken kreeg) werd hij een sta-in-de-weg.

De vergoddelijking van Jezus bracht tevens een onoverbrugbare kloof teweeg tussen het christendom aan de ene, en de islam en het jodendom, als nauw aan het christendom verwante monotheïstische godsdiensten, aan de andere kant. Voor gelovige joden en moslims is Jezus immers een gerespecteerd leraar en profeet, maar niet de Messias, laat staan God.

Rond het boek van Kuitert ontstond, zoals inmiddels gebruikelijk bij de verschijning van boeken van deze auteur, een felle discussie. Daarbij was vooral de vraag aan de orde of Jezus wel Gods Zoon was. En zo niet, wat dan nog zijn betekenis was binnen het christelijk geloof. Een studiedag daarover mondde uit in een nog geen tachtig pagina's tellend bundeltje waarin drie Tilburgse theologen ingaan op Kuiterts stellingen en waarin de aanstichter van het debat zijn standpunt nog eens beknopt uiteenzet.

Voor in elk geval een van Kuiterts opponenten die dag, de katholieke dogmaticus Nico Schreurs, blijft Jezus ondanks alles 'de unieke weg naar God'. En dat is nu precies waartegen Kuitert ageert. Voor Kuitert zelf ontleent Jezus alleen nog betekenis aan het feit dat dankzij hem de etnische beperkingen van het joodse geloof werden opgeheven. Dat is overigens niet niks. De belangrijkste boodschap die Jezus verkondigde, was dat ook niet-joden deel kunnen hebben aan het exclusieve verbond dat God volgens het Oude Testament ooit met het joodse volk sloot. Maar Jezus heeft, naar uit nauwgezet bronnenonderzoek is gebleken, nooit afstand genomen van het joodse geloof as such, en zeker geen nieuwe godsdienst gesticht.

DIT BETEKENT dat langzamerhand ook afstand wordt genomen van de Jezus die als Zoon van God op aarde kwam om voor onze zonden te sterven. Terwijl dat toch een cruciale leerstelling is gebleken binnen een godsdienst die om die reden een verlossingsreligie wordt genoemd. Juist door de schijnbaar limietloze vergeving van schulden, die gemakzuchtige slappelingen zou kweken, riep het christendom de blinde haat van bijvoorbeeld Friedrich Nietzsche over zich af.

'Een joodse man van het jaar nul,/ die amper drieëndertig jaren,/ gestorven is voor onze schuld/ toen wij nog Batavieren waren.' Zo luidt het begin van een gedicht van de in 1994 overleden historicus, dichter en psalmberijmer J.W. Schulte Nordholt. In het tweede deel van ditzelfde gedicht, opgenomen in de bundel Een wankel evenwicht (1986), uit de dichter echter ernstige twijfel aan de geloofwaardigheid van dit kerndogma uit de christelijke theologie. '. . . alsof dat kan', dicht hij smalend. 'En dan waarom? dat impliceert een god/ die eerst ons schept en daarna ons verwijt/ dat wij maar mensen zijn, en met de dood/ ons straft, en dan weer niet, en dan ons lot/ en alles wat de arme wereld lijdt/ laadt op de rug van een verdoemde jood.'

Het is inderdaad te gruwelijk, te onredelijk en te onlogisch voor woorden.
Maar gelukkig ontbreekt ook voor deze hoeksteen van de christelijk geloofsleer iedere historische grond. Dat Jezus voor onze zonden zou zijn gestorven is, als wij Jacob Slavenburg en de door hem geciteerde gereformeerde theoloog Cees den Heijer mogen geloven, in geen van de evangeliën terug te vinden.

Jesus Christ Superstar? Niets van dat al. Jezus was, en bleef tot aan zijn dood, een joodse man en zeer waarschijnlijk tevens de geestelijke leider van een vrijzinnige stroming binnen het jodendom; een sekte zoals er wel meer waren in die tijd. Maar wie of wat hij ook was, in geen geval een christen.

Met een aldus gekuiste Christus moeten de gelovigen het doen in deze laatste kerst van de twintigste eeuw. Tenzij zij zichzelf liever voor de gek houden natuurlijk.

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2676/Cul ... sten.dhtml

[Gast1]

Uiteraard was Jezus geen christen ...

Leesstof voor morgenvroeg.

[univers]

christenen bestonden in die tijd nog niet,is een paar eeuwen later verzonnen.

[tofu_kronos]

Jezus was een jood.

[Gast1]

Ik had toch nog ruimte ...
Dochterlief hielp mee met de macaroni te maken. Ik mocht verder gaan met lezen, typen en denken ...

Ik kan het met het hele stuk eens zijn.
Jezus heb ik altijd als een gewone man gezien met mogelijk bijzondere uitspraken.
Uitspraken die niet begrepen werden, zoals er nog steeds niet veel begrepen word van vele mensen door vele mensen.
Ik denk dat Jezus gepoept en geplast heeft en dat hij ook gemeenschap heeft gehad.
Ik acht het zeker niet onmogelijk dat hij ook kinderen heeft gehad en dat er zelfs nog steeds nazaten zijn.
Waarschijnlijk heeft hij vergissingen gemaakt en schitterende dingen gedaan.
Het is niet onwaarschijnlijk dat hij een bepaalde politiek bedreef.
Verder sluit ik me aan bij een tekst die Taigitu schreef, zoals ik ze ook al langer geleden schreef in een verleden forum:

Hoe je naar Jezus kijkt is helemaal aan jezelf.
Hij is, ondanks dat hij jood is, min of meer (helemaal) gegijzeld door het christendom. Hij is ons opgedrongen als zou hij de zoon van God zijn en de andere verhalen die werden/worden verteld. Zelfs de jaartelling begint bij zijn (vermeende) geboorte. Ik zie hem (voor zover de verhalen kloppen) als een spiritueel en paranormaal mens die leefde vanuit zijn kern. En zulke mensen komen in alle tijden voor.

Het tijdstip waarop hij geboren is maakt mij verder niet uit, ook niet of het een Jood of Chinees is. Of bruin, zwart, blank, scharlakenrood of groen.
Totaal onbelangrijk. Misschien is er zelfs wel iets in mij wat 'hoopt' dat het een getinte man was.
De waarschijnlijkheid dat hij een baard had, is in ieder geval groter.

Hij zou zomaar kunnen zijn dat Pim Fortuyn, die al eerder uitgeroepen werd tot de 'grootste Nederlander aller tijden' werd (ongelooflijk wat mij betreft, maar ja ... Geloof het of niet ) in de toekomst een nieuwe Jezus wordt. Zelf krijg ik echter de indruk dat men hem al aan het vergeten is.
Of misschien wel Nelson Mandela. Misschien wordt dat wel een nieuwe Jezus en/of wordt hij 'heilig' verklaart.

Wij mensen manipuleren de werkelijk toch altijd weer tot dat wat we graag willen, zeker als is om er bepaalde voordelen met te halen.

[Susan]

Zo heb ik hem ook altijd beschouwd, als een gewoon mens, en als iemand met een heel positief charisma die wellicht als een leeraar was voor velen. Waar in de loop der tijden een mythe om heen geweven is, omdat hij destijds een rabbi geweest kan zijn denken sommigen, die in die tijd heel goed aangeschreven stond.
Daarom zou het verhaal rondom zijn geboorte best wel eens kunnen kloppen, wat ik ook al ineen andere topic aanhaalde waarna zijn ouders met hem op de vlucht moesten.
Nét als nu ook nog steeds overal ter wereld plaats vindt, al zijn de redenen waarom verschillend.
En van daaruit is het niet ondenkbaar, bijna 'logisch' volgens mij dat hij ook een vrouw en kinderen gehad kan hebben. Dat heb ik later ook nog eens gelezen in een boek, en ben het een tijd terug nog ergens tegen gekomen op internet. Zal eens kijken zo gauw ik meer tijd heb.

[entropy]

Ik beschouw hem als een normaal mens waar een mythe van gemaakt is. Of hij een leraar was, paranormaal was of anderszins maakt hem niet specialer dan een ander, immers: Iedereen is dat op zijn eigen manier!

[tofu_kronos]

En als het gewaad van turijn echt is, was ie ook nog een stoner.

[entropy]

En als het gewaad van turijn echt is, was ie ook nog een stoner.

Dat gewaad is onderdeel van de mythe. Geloof is een grote industrie om oorlogen te kunnen voeren, vijanden te creëren en het volk dom te houden.

[tofu_kronos]

en het houd je lekker warm.

[entropy]

en het houd je lekker warm.

[offtopic] Hoe staat het met je verwarmingsperikelen?

[univers]

Dat gewaad is onderdeel van de mythe.

Is door de kerk er bij gebreid, de koolstofdatering geanalyseerd door drie onafhankelijke laboratoria, dateren dat rond de middeleeuwen,
in de tijd van één van de grootste geniën, en die wist wat vervalsen was.

Koolstofdatering door drie verschillende laboratoria toonde aan dat de oorsprong van de lijkwade in de Middeleeuwen lag. Deze uitslag viel niet in goede aarde bij de vele mensen die ervan overtuigd waren dat de afbeelding van Jezus zou zijn. Sceptici antwoordden al snel in de trend van: “we zeiden het toch.” De Katholieke kerk gaf toe dat de lijkwade niet authentiek kon zijn en veel wetenschappers keerden zich van de materie af.

http://www.kronosworld.nl/Lijkwade-1.htm

Nog in 2013 verscheen een publicatie waarin Italiaanse wetenschappers beweerden dat het originele deel van de Lijkwade van Turijn uit de periode tussen 280 voor Christus en 220 na Christus afkomstig is.[1][2]
De lijkwade wordt momenteel bewaard in de Dom van Turijn (een kathedraal opgedragen aan Johannes de Doper) in Turijn, waar hij laatstelijk van 10 april tot 23 mei 2010 voor het eerst in tien jaar door het publiek te bezichtigen was.[3] Een volgende gelegenheid als deze zal zich pas weer voordoen in het jaar 2025.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijkwade_van_Turijn

Wie moet je geloven ?
De laatste is KASSA!

Geloof is een grote industrie om oorlogen te kunnen voeren, vijanden te creëren en het volk dom te houden.

Daar draait alles om.

[univers]

Leg het gewaad hier maar eens over, één van de mooiste kunstwerken.

[Gast1]

Gezien in 2007 alsook in 2012 in de St. Pieter te Rome ...
Michelangelo vervaardigde deze pietà op 23-24 jarige leeftijd.
Sinds 1972 staat de Pietà veilig achter glas, omdat er een man was die schreeuwde ‘Ik ben Jezus Christus’ en vervolgens het beeld met een hamer te lijf ging.
Hierbij raakte de neus en de vingers van Maria beschadigd.

[aquarius]

Geloof is een grote industrie om oorlogen te kunnen voeren, vijanden te creëren en het volk dom te houden.

Een beetje vreemde redenering lijkt mij,heb je het niet over voetbal of zo

[Gast1]

Inderdaad, het geloof is daar in ieder geval niet voor 'opgezet' ...........

[univers]

Inderdaad, het geloof is daar in ieder geval niet voor 'opgezet' .......

Zijn de mensen dan zo dom ?

[Gast1]

Yep ...

[aquarius]

Zijn de mensen dan zo dom ?

Geloof jij in je zelf of vertrouw jij je zelf voor 100% univers?
Ik niet ,daarom vind ik het wel zo veilig dat er iemand van boven een oogje in het zeil houd.
Wie is er dan dom......

[univers]

Geloof jij in je zelf of vertrouw jij je zelf voor 100% univers?

Ja, ik wou enkel dat ik er beter naar luister.

Wie is er dan dom......

Dat ben ik, als dat ik weet wat er te gebeuren gaat, en ik het negeer, je geeft iemand de kans in vertrouwen en dat je vooruit al weet dat het kansloos is, dat gebeurd bij mij regelmatig.
achter af denk ik, wat ben je toch stom, als je alles van te voren weet en het toch doet.
Wat een ander dan over me denkt, interesseert me geen ene malle reet.

Ik kan "zijn de mensen dan zo dom" ook anders verwoorden, lopen ze met oogkleppen voor ?