Het idee om met kerstmis kerststalletjes neer te zetten om het kerstfeest dieper te beleven is afkomstig van Franciscus van Assissi. Op zijn initiatief werd er in het jaar 1223 met kerst in een levende kerststal neergezet in het Italiaanse dorp Greccio. Vele katholieken hebben een kleine kerststal die ze in de kersttijd in de woonkamer zetten. Wij hadden vroeger thuis geen kerststal, want dat was rooms en wij waren protestants. Wel hadden we een kerstboom.
Als ik denk aan de kerststal, moet ik de laatste jaren ook altijd denken aan de reiniging van de Augias-stal uit de Griekse mythologie. Dat verhaal maakt deel uit van de twaalf werken van Herakles of Hercules. Het bijzondere van die geschiedenis is dat deze, ondanks het feit dat er vanuit de Griekse Oudheid nauwelijks naar wordt verwezen, in het Westen tamelijk bekend is geworden. Met de uitspraak “Het reinigen van de Augias-stal” wordt gedoeld op het scheppen van orde in pijnlijk verwarde zaken die eigenlijk niemand wil aanpakken.
Augias (ook wel geschreven als Augeas en Augeias) was koning van Elis en ging door voor een zoon van de zonnegod Helios of van Poseidon. Hij had een groot aantal runderen. Koning Augias beschikte dan ook over een uitgebreid complex van stallen voor het kostbare vee. Door de gunst van zijn vader vermeerderden de dieren zich als sneeuwvlokken. Bij duizenden bewogen zij zich over de vlakten en ‘s avonds keerden zij naar de stallen terug. Zo kwam het dat de reiniging van deze stallen steeds moeilijker en uiteindelijk zelfs onmogelijk werd.
Jarenlang hoopte zich de mest van de duizenden runderen in de stalgebouwen op. Ook het omringende land verstikte onder de diepe lagen mest. Wat eerst een zegen was, werd een plaag. Toen kwam Herakles (of Hercules). Hij kreeg de opdracht om de vuile stallen in één dag schoon te maken. Voor dat werk bedong hij een deel van het rijk van de koning of een tiende deel van zijn kudden. Augias stemde haastig toe. Herakles leidde het water van de twee nabijgelegen twee rivieren, de Alpheius en de Peneius, door de stallen heen en vandaar terug naar de vroegere beddingen. Zo werd in één dag het gigantische werk volbracht. Augias weigerde evenwel het loon te betalen, omdat Herakles in opdracht van Eurustheus kwam, die uit plagerij dit onterende vuile werk aan de grote bestrijder van monsters en reuzen opdroeg. Van zijn kant wilde Eurustheus later dit werk niet erkennen, omdat Herakles zich tegen loon aan Augias had verhuurd.
En wat is nu het verband tussen dit verhaal en de kerststal? Er is geen historische relatie, maar wel een symbolische. In mijn blog-artikel over de diepere betekenis van kerst staat dat de stal kan worden gezien als een symbool voor het hart. De geboorte van Jezus vindt plaats in het hart van de mens. Het gewone hart van de mens is als een stal, die eerst moet worden opgeruimd en schoongemaakt voordat het Licht daar geboren kan worden. Dat is mogelijk door open te staan voor krachten uit de goddelijke wereld, voor het levende water.
http://www.arendlandman.nl