Dominee Hendrikse: Geloven in een God die niet bestaat

Christendom, Islam, Boeddhisme, het leven, de dood, bijbel- en koranteksten. Al ben je agnost of polytheïst, je bent hier welkom om er over te praten.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
taigitu
Orakel
Berichten: 14687
Lid geworden op: 04 dec 2011, 14:37

Dominee Hendrikse: Geloven in een God die niet bestaat

Bericht door taigitu » 16 apr 2017, 10:15

Een paar weken geleden kocht ik een boekje van dominee Klaas Hendrikse waar ik een tijd
terug als eens over had gehoord en ik dacht ook iets over heb geschreven(?) op het forum.
Het voorwoord in dit boekje vond ik een mooie beschrijving over de manier waarop Hendrikse
zijn geloof beleeft en uitdraagt. Hij is jaren lang dominee geweest in Zeeland.
Ik vind het bijzonder dat hij zijn eigen visie op het geloof heeft kunnen uitdragen als
dominee. Dat het geaccepteerd is en zeker in Zeeland, waar het geloof strenger wordt
beleefd/nageleefd dan bijvoorbeeld in Brabant of Limburg.
Dominee moet een krachtig man zijn. Zijn gelaatsuitdrukking op de foto laat dat ook wel zien.
In zijn citaat kan ik me wel vinden ......
"In het dagelijkse bestaan doen mensen ervaringen op, het dagelijkse
leven bestáát uit ervaringen. Wat maakt een ervaring tot een ervaring? Dat iets, iemand of
een gebeurtenis van betekenis voor je wordt. Ervaren is: van betekenis worden,
en die betekenis kunnen mensen invullen met God.
"

Voor mij raakt de manier van Hendrikse z'n geloof in een God beleeft zoals ik het woord God
vertaal. Niet een persoon die als een koning zijn koninkrijk bestiert.
Wat ik God zou noemen is de Natuurlijke Wet van de kosmos. De Wet waar alles in dit
Universum onderhevig is. Een Energie die onderverdeeld is in zovele frequenties die
voortdurend in beweging/verandering zijn als een soort wervelbewegingen, alles raakt
waardoor alles, niets uitgesloten, in voortdurende verandering is.
Die Energie waarvan ik de Bron of oorsprong niet van weet (en misschien niemand?) die als
een perpetuum mobile is. Niets is, of lijkt absoluut behalve deze Energie die ik God zou
kunnen noemen, als het Absolute. Maar ook dat is een menselijke waardebepaling, een woord.
Feit is dat er een kracht is die alles in beweging houd en ons beïnvloed in alles.
En wanneer we 'in de flow' meegaan, wezenlijk aanwezig zijn in het moment kunnen er
ervaringen ontstaan die we als Gods-ervaringen kunnen betitelen......
Voorwoord van Harry Kuitert

Afbeelding

Geloven in een God die niet bestaat, wat nu?
Is de man gek geworden, speelt hij een woordspelletje, weet hij niet wat hij zegt? Als geen van de drie opties doel treft, blijft alleen over: hij meent het en hij weet wat hij zegt. Dat laatste dus. Klaas Hendrikse wil de lezer wat aan het verstand brengen, hij is ten slotte dominee, zoals hij zelf zegt. Wat?

Dat ‘niet bestaan’ hebben we al gauw door. Inderdaad, de schrijver maakt korte metten met een God die bestaat. Hij reikt atheïsten de hand, noemt zichzelf ook zo (maar dan liefst atheïst-anders, zoals je aardappel-anders hebt), maar is tegelijk boos op hen, omdat ze tegen een achterhaalde en lang achtergelaten karikatuur van het christelijke geloof vechten. Later voert hij hetzelfde gevecht, en dan blijkt het toch niet om zo’n achterhaalde karikatuur te gaan.

Maar dat is allemaal bijzaak, meer puinruimen of beter nog: de puinhoop blootleggen voordat hij kan zeggen wat hij te zeggen heeft. En dat is dat God niet bestaat, maar wel ergens voor staat.

Want God, dat dáchten we maar, daar begint de joods religie mee, en de christelijke kerk breide er vervolgens een extension aan. Maar dat is helemaal niet zo, de God van Israël ( later: van de christelijk kerk) is na-aperij van de toenmalige religieuze wereld, en door latere generaties bedacht.

Hoe het begon – ik geloof er niets van dat het zo gelopen is als de auteur aangeeft, maar dat doet er absoluut niet toe: de voorstelling van die aanvang is essentieel voor het begrijpen van Klaas Hendrikse. Israël trekt uit Egypte, het land van de slavernij, de vrijheid tegemoet. Bevrijd door een Bevrijder-God? ‘Met Gods hulp’ zich van de onderdrukkers ontdaan? Welnee, ze moesten het zelf doen, zich bevrijden moeten mensen altijd zelf doen, anders gebeurt er niets. God doet niets anders dan zijn naam waarmaken: ga maar, ik ga met jullie mee – zo luidt de vertaling die Hendrikse geeft van de naam van God in Exodus3, het zogenaamde tetragram, de letters JHVH. Vaak wordt dit vertaald met: ik zal zijn die ik zijn zal. Maar dat geldt ook voor mijn buurman, zo stelt Hendrikse. Hij vult het anders in. Die hij van die naam is niet de almachtige opperbaas aan wie mensen denken, maar een ervaring. En draai dat dan niet om: het is niet zo dat God er is en dat mensen hem dan ervaren, maar omgekeerd: mensen hebben de ervaring ‘ik ga met jullie mee’, en die ervaring is later omgebouwd tot een wezen dat God ging heten. Maar dan zijn we al bij de ontsporing. De oorspronkelijke ‘weglopers’ uit het slavenhuis noemden het nog een ‘ik ben bij u’ gevoel, maar latere geslachten kleedden dat gevoel aan zoals je een pop aankleedt. Naar het model van de omwonende volken met hun goden maakte Israël van de oerervaring een aankleedpop, en ziedaar: het misverstand dat de joodse en later de christelijke religie tevoorschijn riep, was geboren.

Het begon met de ervaring die deze mensen hadden en onder woorden brachten met dat ‘ik ga met jullie mee’, en daar wil Hendrikse naar terug. ‘Ga maar, dan ga ik met jullie mee’ als ervaring van mensen die op weg zijn – alleen zo heeft het woordje God zin. God is er niet als Opperwezen dat aan de touwtjes trekt, God zal er niet zijn als mensen niet op weg zijn. In die zin ‘gebeurt’ God, zou je kunnen zeggen. Alleen als ervaring van mensen die onderweg zijn heeft God betekenis.

Om deze regels draait het hele boek.
God bestaat niet, dat wil zeggen: stop met dat Wezen, alleen in het gewone leven van alledag wordt ervaren wat mensen ooit begonnen te zeggen met ‘ik zal erbij zijn’. Dus alleen als ervaring? Precies, maar dan niet speciaal opgedaan in buitenissigheden, maar in het bestaan zelf.

Er is een passage in het boek die opheldert hoe Klaas Hendrikse dat laatste bedoelt.
Ergens in Genesis (het bijbelboek) lezen we over Jacob die vecht met de Engel. Ja, dat zegt hij achteraf, maar hij vocht gewoon met een man die hij tegenkwam, zo staat er. Dat gevecht beleefde Jacob echter als een bijzondere ervaring, hij beleefde het als een gevecht met God. Je kunt – zo is de bedoeling – hetzelfde ook anders ervaren, zoals het oude Israël zijn bevrijding anders heeft ervaren. Het enige wat je niet moet doen, is van het ervaren van God een bestaande God maken.

Dat vereist nadere uitleg, zeker.
Die geeft de schrijver ook, overvloedig zelfs, soms zo overvloedig dat je even goed moet kijken of hij zich niet vergaloppeert. Maar ook waar dat gebeurt, doet dat niets af aan de basisregel: maak van het ervaren van God geen bestaande God.

In het dagelijkse bestaan doen mensen ervaringen op, het dagelijkse leven bestáát uit ervaringen. Wat maakt een ervaring tot een ervaring? Dat iets, iemand of een gebeurtenis van betekenis voor je wordt. Ervaren is: van betekenis worden, en die betekenis kunnen mensen invullen met God.

Moet dat? Is dat nodig?
Nou ja, het hóéft niet, want zowel de humanist als de atheïst als wie ook kan dezelfde ervaring hebben als een religieus mens, en alleen de laatste haalt God erbij. De ervaring zelf verandert er niet door. Waarom dan toch God erbij halen? Omdat mensen een rugzakje hebben waarin hun opvoeding, hun cultuur, hun mee gebrachte taal zit, en met behulp daarvan leggen we elkaar uit wat hun overkomt, wat ze meemaken, waar ze voor buigen en wat hen juist onbuigzaam maakt. Vandaar God.

Zonder West-Europees rugzakje zouden we niet over God reppen; Chinezen reppen niet over God. Ze doen wel ervaringen op waaraan Klaas Hendrikse het label God hangt, maar de Chinezen hangen er een ander label aan. Dat kan Hendrikse zo zeggen omdat het misverstand is uitgebannen dat er eerst een wezen moet zijn, genaamd God, en dat je dat vervolgens kunt ervaren. Nog maar eens andersom: het ervaren komt eerst en daarna komt het verbinden van de naam van God ermee.

Ervaring is altijd persoonlijk, het is altijd de eigen ervaring (denk aan Jacob), in de zin dat jij het bent die iets bent tegengekomen wat je iets deed, je leven verdiepte, je hetzelfde wat anderen meemaken anders liet ervaren, en daarom je leven anders maakte. Ieder mens heeft andere ervaringen, en dus mag ieder mens zelf uitmaken waar hij de naam, dat woord ‘God’ wil inbrengen. Mijn God is niet jouw God. Dat wil de schrijver wel met zo veel woorden vastgesteld zien. Er is geen leer, laat staan een rechte leer over God mogelijk.

Wat heet dan geloven?
Niet het hebben van een opvattingen maar een vorm van vertrouwen veroveren, vertrouwen aandurven, ervoor kiezen. Hier grijpen de draden mooi in elkaar, want vertrouwen heeft ervaringen nodig, kan niet zonder, en omgekeerd: je aangesproken voelen door wat op je weg komt, gebeurt pas als je je openstelt, het risico aandurft dat het mis kan gaan, kortom: vertrouwen komt leven en leven komt van vertrouwen. Hendrikse munt voor die houding een eigen term: volwassen afhankelijkheid, besef dat je niet almachtig bent maar onderworpen aan wat op je weg komt, om daarmee vervolgens in het reine mee te komen.

En wat doet een dominee die gelooft in een God die niet bestaat?
Hendrikse legt uit wat hij bedoelt: God terug halen van het voetstuk waarop hij is komen te staan en hem hervinden in de wereld van het platte vlak, de wereld waarin we onze levens leven.

En de kerk dan?
Klaas Hendrikse is wel zo reëel om te zeggen dat hij niet op instemming van de kerken rekent. Dat vindt hij niet het ergste, want de kerken staan met hun rug tegen de muur, ze moeten iets doen om van betekenis te blijven, maar weten alleen niet wat. Doorgaan zoals ze altijd deden? De schrijver heeft een aansprekend voorbeeld. Stel, je verdwaalt op een fraaie zondagmorgen in de kerk. Het eerste wat de argeloze bezoeker hoort is: ‘Onze hulp is in de naam van de Heer die hemel en aarde gemaakt heeft.’ Een toegewijde kerkganger kan die woorden nog ontcijferen als een ritueel taalgebruik, afkomstig van verre voorouders. Maar die verdwaalde gast? Die staat weer buiten en komt niet meer terug.

Klaas Hendrikse stelt voor in de kerk iets anders te gaan doen: levenservaringen uitwisselen waarin je dat ‘hij gaat mee’-gevoel hebt opgedaan. Veel is het niet, zegt de dichter en ik zeg het hem na. Het is altijd beter dan wat bij Sartre continuons heet.

Lezen dus. Alles voor zoete koek aannemen wat hij schrijft?

Nee natuurlijk, dat doe ik in elk geval dus niet. Maar ik vind het niet alleen een met – soms grimmige – humor geschreven boek (vooral als de auteur het doopceel van de PKN* licht), maar ook een poging om bij kenterend tij onder woorden te brengen waar het woordje ‘God’ wél voor kan dienen als het heeft afgedaan als aanduiding van een Wezen daarboven met alles erop en eraan.

Mei 2007
• PKN: Protestande Kerk in Nederland.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Klaas_Hendrikse
.

.

Vraag je af wat anderen van je denken
en je bent voor altijd hun gevangene.


Lao Tse

gusteman

Re: Dominee Hendrikse: Geloven in een God die niet bestaat

Bericht door gusteman » 16 apr 2017, 14:06

:post:

Een boek dat nu dus ook op mijn verlanglijstje staat. ;P!

Gebruikersavatar
MetalPig
"Oh no, not again."
Berichten: 11945
Lid geworden op: 28 feb 2006, 11:18

Re: Dominee Hendrikse: Geloven in een God die niet bestaat

Bericht door MetalPig » 18 apr 2017, 12:01

taigitu schreef:Een paar weken geleden kocht ik een boekje van dominee Klaas Hendrikse waar ik een tijd
terug als eens over had gehoord en ik dacht ook iets over heb geschreven(?) op het forum.
Ja, het komt mij ook bekend voor. Heeft Qaboos hier misschien ooit eens iets over geschreven? [think]

Mijn conclusie was, als ik mij goed herinner, dat het god-idee van Hendrikse zo ver van de christelijke god af staat dat 'geloven in een god die niet bestaat' nauwelijks nog betekenis heeft.

Gebruikersavatar
MetalPig
"Oh no, not again."
Berichten: 11945
Lid geworden op: 28 feb 2006, 11:18

Re: Dominee Hendrikse: Geloven in een God die niet bestaat

Bericht door MetalPig » 18 apr 2017, 14:24

MetalPig schreef:Heeft Qaboos hier misschien ooit eens iets over geschreven? [think]
Hmm, hier op het forum kan ik het niet vinden. Het zal op een ander forum of een prive-gesprek zijn geweest.

Gebruikersavatar
taigitu
Orakel
Berichten: 14687
Lid geworden op: 04 dec 2011, 14:37

Re: Dominee Hendrikse: Geloven in een God die niet bestaat

Bericht door taigitu » 19 apr 2017, 11:53

MetalPig schreef: Hmm, hier op het forum kan ik het niet vinden. Het zal op een ander forum of een prive-gesprek zijn geweest.
Gevonden....... het stond op dit forum (2013 geplaatst).
Grappig dat ik nu tegen het boek ben 'aangelopen' en het heb gekocht.
Ik ben er nu pas in begonnen en het boeit qua verhaal maar ook qua schrijftrant.
'Het geloof bestaat niet maar gebeurt'

VR 12 okt 2012

De periode 11 oktober 2012 - 24 november 2013 is door het Vaticaan bestempeld als het Jaar van het Geloof. De Katholieke Kerk wil de achterban leren zich te wapenen tegen de secularisatie. Ik hoop dat in Nederland de kerken het jaar gaan gebruiken om het tegenovergestelde te bewerkstelligen. Open zijn naar de buitenwereld in plaats van zich constant te willen verdedigen.

Onlangs ging dominee Klaas Hendrikse met emeritaat. Hij veroorzaakte voor nogal wat opschudding. Struikelblok vormde de vraag hoe God bestaat. Kun je wel spreken van bestaan aangezien het uiterst waarschijnlijk is dat God geen wezen kan zijn? Volgens Hendrikse formuleren dominees het zo 'dat God niet bestaat, maar is', om het woord bestaan te omzeilen. Maar het lost niks op. Want door te blijven verdedigen dat God bestaat en daar een toereikende uitleg voor te bedenken, kom je niet toe aan de vraag waar de grootste aversie ligt tegen de kerk. Namelijk dat de kerk niet dit leven, maar het hiernamaals en vooral God eert.

Om deze reden startte zangeres en zinzoeker Ricky Coole diensten voor atheïsten. Omdat, zo zegt ze "Het in de kerk weliswaar vaak over het nu gaat, maar de oplossing wordt gevonden in het hierna. Dat vind ik een belediging naar mij toe". Zelfs als de mensen al meemaken dat de kerk ook in dit leven staat, dan nog is de focus zo zeer op het woordje God en het hiernamaals gericht dat wanneer dit ter sprake komt, de aversie toeslaat.

Om de buitenwereld anders naar de kerk te laten kijken, zou de kerk minder in de verdediging moeten schieten om nadrukkelijk te verklaren dat God bestaat, maar kunnen laten zien wat geloven en kerk zijn in de praktijk inhoudt. Je hoeft het niet met de Godsdefinitie van Hendrikse eens te zijn om te erkennen dat het in de kerk om de verbinding tussen mensen gaat. Of zoals Hendrikse het zegt 'God bestaat niet, maar gebeurt'.

Guido Attema
Bron: Kerknieuws.nl

http://www.mysterie-wetenschapsforum.nl ... &sk=t&sd=a
.

.

Vraag je af wat anderen van je denken
en je bent voor altijd hun gevangene.


Lao Tse

Gast1

Re: Dominee Hendrikse: Geloven in een God die niet bestaat

Bericht door Gast1 » 19 apr 2017, 12:53

Interessant, volgens mij heb ik hier
VR 12 okt 2012
toen ook nog op gereageerd.
Niets betekenend voor de ander, maar wel voor mij omdat dat een heel bijzonder jaar voor mij was (een soort van 'omslagjaar') en 12 oktober is mijn verjaardag.
... Of zoals Hendrikse het zegt 'God bestaat niet, maar gebeurt'.
Ik kan het hier enkel en alleen maar mee eens zijn.
Ik zou echter schrijven dat God was, is en altijd zal zijn.
God gebeurt op elk moment 'nu'.

Gebruikersavatar
taigitu
Orakel
Berichten: 14687
Lid geworden op: 04 dec 2011, 14:37

Re: Dominee Hendrikse: Geloven in een God die niet bestaat

Bericht door taigitu » 19 apr 2017, 14:12

Gast1 schreef:Interessant, volgens mij heb ik hier
VR 12 okt 2012
toen ook nog op gereageerd.
Niets betekenend voor de ander, maar wel voor mij omdat dat een heel bijzonder jaar voor mij was (een soort van 'omslagjaar') en 12 oktober is mijn verjaardag.
... Of zoals Hendrikse het zegt 'God bestaat niet, maar gebeurt'.
Ik kan het hier enkel en alleen maar mee eens zijn.
Ik zou echter schrijven dat God was, is en altijd zal zijn.
God gebeurt op elk moment 'nu'.
Er zijn er meer die op die dag ook hebben feestgevierd......
Nobelprijs voor de Vrede toegekend aan de Europese Unie
12 oktober 2012

https://www.nrc.nl/nieuws/2012/10/12/no ... u-a1440911
.

.

Vraag je af wat anderen van je denken
en je bent voor altijd hun gevangene.


Lao Tse

Gast1

Re: Dominee Hendrikse: Geloven in een God die niet bestaat

Bericht door Gast1 » 19 apr 2017, 15:09

Kijk eens aan ... :wink:

Plaats reactie