Onderzoekers hebben in het noorden van Spanje rotskunst ontdekt die zeker 40.800 jaar oud is. Daarmee is het veruit de oudste rotskunst die ooit in Europa is teruggevonden.
Wetenschappers dateerden vijftig tekeningen in elf grotten in het noorden van Spanje. En dat klinkt eenvoudiger dan het is. Normaal gesproken wordt voor datering vaak gebruik gemaakt van een methode die ook wel koolstofdatering wordt genoemd. Maar hier kon dat niet, omdat er geen organische resten zijn. Om toch vast te kunnen stellen hoe oud de tekeningen waren, dateerden de onderzoekers de totstandkoming van kleine stalactieten op de tekeningen. Om de leeftijd daarvan te berekenen, gebruikten ze de uranium-thoriumdatering. Dat vertelde ze hoe oud de rotskunst minimaal was.
De alleroudste.
De oudste tekeningen bleken zeker 40.800 jaar oud te zijn, zo schrijven de onderzoekers in het blad Science. Daarmee is het de oudste rotskunst die ooit in Europa is teruggevonden. De tekeningen zijn al blazend op de wanden aangebracht en laten onder meer handen in rode schijven zien. In de grot Altamira zijn ook tekeningen teruggevonden die zeker 35.600 jaar oud zijn. Dat toont aan dat in deze grot al 10.000 jaar eerder dan gedacht werd getekend. Ook blijken mensen deze grot over een periode van 20.000 jaar herhaaldelijk te hebben bezocht en daar ook hun artistieke sporen te hebben achtergelaten.
Tekening.
Veel van de oude tekeningen die in het verleden zijn teruggevonden, laten dieren zien. Deze oudste afbeeldingen doen dat niet. “Dat suggereert dat de oudste kunst niet figuratief was,” stelt onderzoeker Paul Pettitt. “En dat kan belangrijke implicaties hebben voor de wijze waarop kunst is geëvolueerd.”
Neanderthalers?.
Grote vraag is natuurlijk van wiens hand de 40.800 jaar oude tekeningen zijn. Het oudste bewijs voor de aanwezigheid van moderne mensen in dit deel van Spanje is 41.500 jaar oud. Voor de komst van de moderne mensen leefden de Neanderthalers in dit gebied. Er zijn dus eigenlijk drie mogelijkheden. Of de moderne mensen tekenen en schilderden al voor ze het gebied betrokken of ze zijn daar kort nadat ze hier kwamen mee begonnen, wellicht in een reactie op de competitie met de Neanderthalers. Een andere mogelijkheid is dat de tekeningen van de hand van Neanderthalers zijn.
Wetenschappers aan het werk. Foto’s gemaakt door (v.l.n.r.): Rodrigo de Balbin, Pedro Saudra, Rodrigo de Balbin en Rodrigo de Balbin.
Modern mens versus Neanderthaler
“In Afrika is al bewijs voor eerder menselijk symbolisme aangetroffen in de vorm van 70.000 tot 100.000 jaar oude geperforeerde stenen, gegraveerde eierschalen en pigmenten, maar dit lijken de oudste rotstekeningen van Europa te zijn,” vertelt onderzoeker Alistair Pike. “Een argument voor de ontwikkeling van deze rotstekeningen kan zijn dat de eerste groepen moderne mensen gedwongen werden tot een culturele innovatie om de competitie met Neanderthalers te overleven. Een andere optie is dat schilderen in grotten al voor de komst van moderne mensen begon en door Neanderthalers werd uitgevoerd. Dat zou een fantastische vondst zijn, want het zou betekenen dat de handafdrukken op de muren de omtrekken van de handen van Neanderthalers zijn. Maar we moeten meer tekeningen dateren om te achterhalen of dat het geval is.”
Het onderzoek is niet alleen belangrijk vanwege de ontdekkingen, maar ook vanwege de methodiek. De onderzoekers hebben aangetoond dat het mogelijk is om kunst op basis van hele kleine monsters te dateren.
Bron: Startblog.nl
