En dan kom je dit nog tegen.De 60.000 kilo pruimen van Kees, de zes miljoen Tommies snacktomaten of de kroppen sla van Daniella en Bart. Door het warme, droge weer van deze zomer kunnen fruit en groenten afwijken van de specificaties van de afnemers die ze vervolgens niet meer willen hebben. Niet alleen een strop voor de teler maar ook voor ons. Want inmiddels verspillen we eenderde (!) van ons voedsel en putten we onze aarde steeds sneller uit.
Zoals de pruimen van Kees die 3mm te klein waren. De afnemer wilde ze niet meer hebben en Kees leek te blijven zitten met enorme hoeveelheden fruit dat, ondanks een afwijkend uiterlijk, helemaal prima smaakt. Na een noodkreet van zijn zus Annemiek kwam het helemaal goed met de pruimen van Kees maar waarom wilden de supermarkten deze smakelijke pruimen niet hebben? Dat heeft alles te maken met handelsnormen en kwaliteitseisen.
De schoonheidscriteria voor eten
De noodkreten van de telers worden deze zomer gehoord. De tomaten, sla en pruimen die we eerder noemden zijn inmiddels allemaal 'gered'. Maar zij vormen slechts het topje van de ijsberg, in totaal wordt zo’n tien procent van alle groenten en fruit verspild omdat het niet voldoet aan bepaalde schoonheidsregels.
Zo heeft de Europese Unie handelsnormen opgesteld: belangrijke algemene handelsnormen die ervoor zorgen dat ons eten vers en veilig is en specifieke handelsnormen die gericht zijn op de uiterlijke kenmerken van ons eten. En het zijn deze specifieke handelsnormen die voor veel onnodige verspilling zorgen. Die omvatten namelijk regels die gericht zijn op de uiterlijke kenmerken van ons eten en focussen op perfectie en uniformiteit. Deze specifieke handelsnormen gelden voor elf soorten, zeer populaire, groenten en fruit en delen deze in in drie verschillende klassen.
Deze tomaat voldoet niet aan de schoonheidscriteria en vind je niet in de supermarkt
Alleen de eerste twee klassen worden in de supermarkt verkocht, het fruit en groente dat slechter wordt beoordeeld, wordt onder meer gebruikt in soepen en voorgesneden groentepakketten. Zo is een kromme zoete puntpaprika niet toegestaan en mogen tomaten geen uitstulpingen hebben. Hebben ze dat wel, dan worden ze domweg niet verkocht en belanden ze in de biovergister, worden ze ondergeploegd op het land, gebruikt als veevoer of simpelweg weggegooid. Terwijl deze producten vers, veilig en lekker zijn en voedselverspilling een serieus, wereldwijd probleem is.
Supermarkten eisen perfecte groenten
Naast de Europese handelsnormen hebben telers ook nog te maken met de aanvullende kwaliteitseisen van Nederlandse supermarkten. Deze gaan met name over maat, vorm, glans en andere schoonheidsidealen. Deze kwaliteitseisen zijn niet bij wet bepaald en komen bovenop de wettelijke handelsnormen. Ze zijn daarom extra beperkend voor wat telers wel en niet kunnen leveren aan supermarkten. Dat overkwam Kees, wiens pruimen 3mm te klein waren vanwege het warme weer.
De kleine pruimen van Kees zien er prima uit
Kromkommer zet zich al jaren in om voedselverspilling te verminderen, onder meer door zelf met 'lelijke' groente nieuwe voedselproducten te maken. Zij schatten, gebaseerd op bezoeken aan een groot aantal telers, dat 10-15% van de voedseloogst niet op ons bord belandt. Deze cijfers zijn in lijn met onderzoek uit België en Groot-Brittannië. Tropische fruitsoorten hebben het helemaal moeilijk, daarvan wordt 40% afgekeurd omdat ze niet voldoen aan de ideale afmeting of vorm.
Verspilling op de politieke agenda
Mede gesteund door ASN Bank riep Kromkommer de EU en de Tweede Kamer op om de specifieke handelsnormen af te schaffen en om supermarkten te verzoeken hun aanvullende kwaliteitseisen te versoepelen. Carla Dik-Faber van de ChristenUnie diende hierop een motie in om cosmetische eisen voor groente en fruit te schrappen en deze werd op 19 juni met 130 stemmen voor en 20 tegen aangenomen (check ook even wie er tegenstemden...).
De bal ligt nu bij minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit die, na het aannemen van de motie, zich nu hard moet gaan maken voor het schrappen van de cosmetische eisen uit de Europese handelsnormen. Dat zou een grote stap betekenen in het tegengaan van voedselverspilling in Nederland en Europa. En een grote steun in de rug voor telers als Kees.
Zelf verspilling tegen gaan
Er stonden lange rijen voor de vestigingen van Instock toen men daar gratis de 'lelijke' Tommies snacktomaatjes kon ophalen. Er lijkt dus animo genoeg om groente en fruit te eten dat er niet perfect uitziet. Wil jij je steentje bijdragen en voedsel redden? There's an app for that!
De ondernemers van NoFoodWasted ontwikkelden de app Afgeprijsd die laat zien welke versproducten tegen hun houdbaarheidsdatum aanzitten en dus snel moeten worden verkocht (want anders...prullenbak). En de app van Get Chef's maakt restauranteten beschikbaar dat overblijft. Hou ook de Facebookpagina van Potverdorie of The Ugly Food Rescuers Club in de gaten voor nieuwe reddingsacties.
Nog leuker is het als je je geld besteedt bij een van de voedselredders uit onze Voor de Wereld van Morgen-community. Ga lekker uit eten bij Instock, koop de ketchup van The Ketchup Project, drink een lekkere ThijsTea en kook thuis met de producten van Kromkommer. Super makkelijke manieren om iets te doen aan voedselverspilling. Eet smakelijk.
https://www.voordewereldvanmorgen.nl/du ... selsysteem
Dan zal er toch een hoop moeten veranderen.
Het kan, 10 miljard mensen voeden zonder milieugrenzen voor de aarde te overschrijden
Als we met z’n allen meer gezonde en plantaardige voeding gaan eten, ons voedselverlies halveren, meer afval recyclen en onze landbouwpraktijken verbeteren, dan kunnen we rond 2050 zo’n 10 miljard mensen duurzaam voeden. “Maar het moet wel een combinatie zijn, want met slechts één van deze maatregelen alleen gaan we het niet redden zonder milieugrenzen te overschrijden,” aldus Wim de Vries, hoogleraar Milieusysteemanalyse bij Wageningen Universiteit.
Er zijn grote veranderingen in onze manier van leven nodig om het risico te beperken van het overschrijden van mondiale grenswaarden, waarden die niet overschreden kunnen worden zonder de leefbaarheid van de aarde aan te tasten. Denk hierbij aan klimaatverandering, veranderingen in landgebruik, uitputting van de zoetwatervoorziening en de vervuiling van ecosystemen door overmatige toepassing van meststoffen. Een nieuwe studie, die vandaag wordt gepubliceerd in Nature, is de eerste die berekent hoe voedselproductie en voedselgebruik van invloed zijn op de overschrijding van deze mondiale grenzen. Het gaat dan om grenzen waarboven de vitale systemen van de aarde instabiel worden.
"Geen enkele oplossing is op zich voldoende om het overschrijden van mondiale grenzen te vermijden,” zegt Marco Springmann van de Universiteit van Oxford, hoofdauteur van de studie. “Zonder gecoördineerde actie kunnen de milieu-effecten van ons voedselsysteem in 2050 met wel 50 tot 90 procent toenemen, als gevolg van de bevolkingsgroei en de opkomst van voedsel met veel vetten, suikers en vlees. In dat geval zouden alle mondiale grenzen met betrekking tot voedselproductie worden overschreden, sommige met een factor van meer dan twee."
De onderzoekers keken onder andere naar klimaatverandering. Deze kan niet voldoende worden gereduceerd zonder veranderingen in het dieet in de richting van meer plantaardige voeding, stellen zij. De uitstoot van broeikasgassen als gevolg van onze voedselproductie zou zo met meer dan de helft kunnen worden verminderd. Ook een beter gebruik van meststoffen en van akkerland en zoet water, zou de milieu-effecten met een tiende tot een kwart kunnen verminderen. Daarnaast is halvering van voedselverlies en voedselverspilling nodig om het voedselsysteem binnen de grenzen van het milieu te houden. Het halveren van voedselverlies zou, als het wereldwijd lukt, de milieu-effecten tot een zesde kunnen verminderen.
Wim de Vries van Wageningen Universiteit, mede-auteur van de publicatie, wijst op het belang van het wereldwijd verbeteren van het landbouwkundig beheer: “De managementmethoden en technologieën in de landbouw moeten worden verbeterd om de druk op landbouwgrond, zoetwaterwinning en kunstmestgebruik te beperken. We ontkomen er niet aan om kringlopen beter te sluiten en daarmee het kunstmestgebruik te verminderen. Daarvoor zijn de juiste stimuleringsregelingen in de landbouw noodzakelijk, waaronder een eerlijke prijs, evenals kennis en ondersteuning om de best beschikbare praktijken toe te passen. Toenemende opbrengsten van bestaande akkers, een evenwichtige toepassing en recycling van meststoffen en een betere waterhuishouding kunnen de milieu-effecten van de hedendaagse landbouw, samen met dieetverandering en vermindering van voedselverlies, met ongeveer de helft verminderen.”
“Veel van de oplossingen die we hebben geanalyseerd, worden in sommige delen van de wereld al geïmplementeerd, maar er is een sterke mondiale coördinatie en toepassing nodig om echt effect te hebben,” zegt Springmann. “Als het gaat om diëten is samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven essentieel om veranderingen in de richting van gezonde en meer plantaardige voeding mogelijk en aantrekkelijk te maken voor een groot aantal mensen. Belangrijke aspecten zijn onder meer scholing, economische prikkels, etikettering en het afstemmen van voedingsrichtlijnen op de huidige wetenschappelijke kennis van gezond eten en de milieu-effecten ervan. Het aanpakken van voedselverlies en verspilling vereist maatregelen in de hele voedselketen, van opslag en transport, via verpakkingen en etikettering tot veranderingen in wetgeving en gedrag van de voedingsindustrie.”
https://www.wur.nl/nl/nieuws-wur/Show/H ... rijden.htm
![[think]](./images/smilies/think.gif "think"){kind=small}
