Raadselachtig rotsblok uit ander zonnestelsel

[Fenna]

Raadselachtig rotsblok uit ander zonnestelsel gesignaleerd
Voor het eerst hebben sterrenkundigen in ons zonnestelsel een hemellichaam ontdekt dat afkomstig is uit een ander zonnestelsel. De kosmische bezoeker werd onlangs gevonden door de Pan-STARRS1-telescoop op het Hawaiiaanse eiland Maui, als een zwak, snel bewegend lichtstipje aan de hemel.

Govert Schilling 26 oktober 2017, 19:43

De laatste twintig jaar ontdekken sterrenkundigen aan de lopende band planeten rond andere sterren dan onze zon. Vanwege de grote afstand zijn die echter moeilijk te bestuderen. Nu er een brokstuk uit zo'n ander zonnestelsel bij ons op visite komt, komen sterrenkundigen misschien meer te weten over de samenstelling van andere planeten. Zo kunnen we er ook achter komen hoe uniek ons eigen zonnestelsel eigenlijk is.

Het object is officieel de boeken in gegaan als komeet C/2017 U1. Kometen zijn kleine, ijzige brokstukken; in ons zonnestelsel zijn er duizenden bekend. Maar terwijl andere kometen echt rond de zon draaien (zij het soms met omlooptijden van miljoenen jaren), is C/2017 U1 afkomstig uit deep space - dat blijkt uit de hyperbolische vorm van zijn baan. Zo'n interstellaire komeet is nog nooit eerder met zekerheid ontdekt.

Raadselachtig

Of er wel echt sprake is van een komeet is trouwens niet duidelijk. Mogelijk gaat het om een donker rotsblok met een middellijn van zo'n 150 meter. Dat zou de vondst nog raadselachtiger maken: zulke planetoïden ontstaan dichter bij hun moederster en worden daardoor minder gemakkelijk de interstellaire ruimte in geslingerd. Inmiddels zijn verschillende grote telescopen op het mysterieuze object gericht om de samenstelling te onderzoeken; meetresultaten zijn nog niet bekend gemaakt.

Wie de baan van C/2017 U1 terugrekent, ziet dat hij afkomstig is uit de richting van het sterrenbeeld Lier, niet al te ver van de heldere ster Wega. Bij Wega is een zonnestelsel-in-wording ontdekt. Komt het mysterieuze hemellichaam misschien daarvandaan?

Raadselachtig rotsblok uit ander zonnestelsel gesignaleerd
© de Volkskrant
Niet uitgesloten, maar wel onwaarschijnlijk, aldus de Russische astronoom Denis Denisenko. Wega staat op 25 lichtjaar afstand. Met de gemeten snelheid van 26 kilometer per seconde zou de oversteek vanaf die ster ongeveer 300 duizend jaar duren, en zo lang geleden bevond de ster zich op een andere plaats.

Overigens is er nooit gevaar geweest voor een botsing met de aarde. De dichtste nadering vond plaats op 14 oktober, maar altijd nog op een afstand van 24 miljoen kilometer. Over hooguit een paar maanden zal de kosmische bezoeker weer uit het zicht zijn verdwenen, om nooit meer terug te keren.

https://www.volkskrant.nl/wetenschap/ra ... ~a4523702/

[Tammy]

We weten nog een hoop niet maar we komen er langzaam aan wel.
Dit is spannend nieuws , betekend dat we weer een stapje verder zijn met ontdekken.

[Fenna]

Universiteit ontdekt 'onmogelijke monsterplaneet'


Volgens de universiteit van Warwick is de nieuwe planeet monsterlijk groot. Foto: University of Warwick
JOHAN VAN BOVEN2 NOVEMBER 2017 OM 13:21
De wereld van de wetenschap staat op zijn kop. Onderzoekers van de universiteit van Warwick hebben namelijk een planeet ontdekt die eigenlijk helemaal niet zou kunnen bestaan. De NGTS-1b gooit alle bestaande theorieën over het ontstaan van planeten de prullenbak in, zo meldt The Independent.

Al jaren gaan wetenschappers ervan uit dat er rond een rode dwergster geen grote planeet zou kunnen ontstaan, maar alleen kleine rotsachtige planeetjes. De nieuwe ontdekking wordt echter ‘monsterlijk groot’ genoemd in vergelijking met zijn moederster.

Verrassing
„De ontdekking van NGTS-1b was een complete verrassing voor ons”, aldus professor Daniel Bayliss van de universiteit van Warwick tegenover The Independent. „We gingen ervan uit dat zulke gigantische planeten niet zouden kunnen voorkomen rond kleine sterren. Nu moeten we vraagtekens zetten bij onze huidige kennis rond de vorming van planeten in ons heelal. We moeten ons afvragen hoe vaak dit soort planeten voorkomt.”

Het mysterieuze zonnestelsel dat de hoofden van de onderzoekers op hol deed slaan, bevindt zich op 600 lichtjaren van de aarde en de dwergster is de helft kleiner dan onze zon.

[Fenna]

https://m.metronieuws.nl/nieuws/buitenl ... terplaneet

Was link vergeten te plaatsen

[Susan]

Universiteit ontdekt 'onmogelijke monsterplaneet'


Volgens de universiteit van Warwick is de nieuwe planeet monsterlijk groot. Foto: University of Warwick
JOHAN VAN BOVEN2 NOVEMBER 2017 OM 13:21
De wereld van de wetenschap staat op zijn kop. Onderzoekers van de universiteit van Warwick hebben namelijk een planeet ontdekt die eigenlijk helemaal niet zou kunnen bestaan. De NGTS-1b gooit alle bestaande theorieën over het ontstaan van planeten de prullenbak in, zo meldt The Independent. .

We weten nog maar zo weinig....
En wat een schitterende afbeelding, vooral als je hem via de link van Fenna in het groot ziet!

[Fenna]

https://www.nrc.nl/nieuws/2017/11/06/pl ... 7-a1580000

Ster op slechts vier lichtjaar van de aarde lijkt meerdere planeten te hebben
Bij de meest nabije ster bij de zon, Proxima Centauri, worden steeds meer interessante fenomenen ontdekt. Vorig jaar een planeet en nu: een planetoïdegordel.
Eddy Echternach
6 november 2017 om 14:03

Tekening van twee nieuw ontdekte planetoïdengordel om Proxima Centauri. Binnen de binnenste gordel is dichtbij de kleine ster de planeet Proxima b getekend (voor de duidelijkheid niet op schaal), die al eerder ontdekt is. De stofgordels betekenen waarschijnlijk dat er meer planeten te ontdekken zijn rond deze ster.
Tekening ESO/M. Kornmesser
Proxima Centauri, de naaste buur van onze zon, heeft mogelijk een uitgebreid planetenstelsel. Tot die conclusie komt een internationaal team van astronomen na de ontdekking van minstens één en misschien zelfs twee gordels van stof en puin rond deze ster. Het zou gaan om ‘bouwpuin’ dat is overgebleven na de vorming van een nog onbekend aantal planeten. Ook ons eigen zonnestelsel kent twee van zulke puingordels. Hun ontdekking is vrijdag gepubliceerd in The Astrophysical Journal Letters.

Koele ster
Proxima Centauri is een kleine, koele ster op iets meer dan vier lichtjaar van de aarde. Bij deze ‘rode dwerg’ werd in 2016 een planeet ontdekt, en in september maakte de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) bekend dat er wellicht nog een tweede om de ster cirkelt.

Lees over de opzienbarende ontdekking van de planeet Proxima b bij de ster die na de zon het dichtstbij staat Nabije exoplaneet is onbereikbaar ver weg.

[Fenna]

Het klinkt zo dichtbij 4 lichtjaren, maar het is in kilometers 37,84 biljoen kilometer.

[Fenna]

https://www.nrc.nl/nieuws/2017/12/06/ex ... l-a1583929

Extreem oud zwart gat, aan begin van het heelal
Astronomie De ontdekking van een extreem ver zwart gat geeft astronomen nieuwe inzichten in de vroege evolutie van het heelal.
Eddy Echternach
6 december 2017 om 19:11

Astronomen hebben een kolossaal zwart gat ontdekt op een recordafstand van de aarde. Het bevindt zich in het hart van een sterrenstelsel dat 13 miljard lichtjaar van ons verwijderd is. De ontdekking geeft een kijkje in het heelal toen dit ‘pas’ 690 miljoen jaar bestond.

Het zwarte gat, dat naar schatting 800 miljoen keer zoveel massa heeft als onze zon, maakt deel uit van een zogeheten quasar. Dat is de term die astronomen gebruiken voor de extreem heldere kern zoals sommige – zeer ver van ons verwijderde – sterrenstelsels die vertonen.

De nu ontdekte quasar, die de aanduiding J1342+0928 heeft gekregen, kwam boven water bij een langlopend zoekprogramma naar verre quasars. Ook de vorige recordquasar is in het kader daarvan ontdekt, maar dat is wel al vijf jaar geleden.

Heel zeldzaam
De Nederlandse astronoom Bram Venemans, werkzaam bij het Max Planck Instituut voor Astronomie in Heidelberg (Duitsland), maakt deel uit van het team dat de nieuwe recordquasar heeft opgespoord. Hij legt uit waarom de zoektocht naar extreem verre quasars zo’n tijdrovend proces is. „Het grootste probleem is dat deze objecten heel zeldzaam zijn: verspreid over de hele hemel zullen er naar schatting een stuk of honderd te vinden zijn”, zegt Venemans. „Je moet dus sowieso een flink stuk hemel afspeuren om zo’n object te vinden. En dat betekent dat je afhankelijk bent van grote surveys.”

De quasars die bij zulke surveys worden opgespoord, zijn vooral herkenbaar aan hun ‘kleur’. De intense ultraviolette straling die zij uitzenden, wordt – door de uitdijing van het heelal – tijdens de lange reis door de ruimte opgerekt tot infraroodstraling. Concreet betekent dit dat eventuele quasars herkenbaar zijn aan het feit dat ze op infrarode golflengten waarneembaar zijn, terwijl er op zichtbare golflengten niets te zien is.

Dit biedt de mogelijkheid om de vele miljoenen hemelobjecten die bij een grote survey zijn vastgelegd via een geautomatiseerd proces te reduceren tot een duizendtal quasarkandidaten. „En die moet je dan stuk voor stuk nog een keer waarnemen, om hun afstanden te bepalen”, aldus Venemans.


Impressie van de recordquasar J1342+0928, op 13 miljard lichtjaar afstand van de aarde.
Illustratie Carnegie Institution for Science
Er zijn sterke aanwijzingen dat de ‘motor’ van een quasar bestaat uit een superzwaar zwart gat dat materie uit zijn omgeving aantrekt. Daarbij vormt zich een ziedend hete gasschijf rond het zwarte gat die grote hoeveelheden straling uitzendt. Onderzoek van deze straling stelt astronomen in staat om een schatting te maken van de massa van het zwarte gat, die in dit geval dus ongeveer 800 miljoen zonmassa’s bedraagt.

Diezelfde straling kan ook worden benut om meer te weten te komen over de eigenschappen van het heelal op het moment dat de quasar de straling uitzond. „Een quasar is een baken dat door alle materie tussen hem en de aarde heen schijnt”, legt Venemans uit. „En die tussenliggende materie laat sporen achter in het spectrum van de quasar.”

In het licht van quasar J1342+0928 zijn nu duidelijke sporen ontdekt van neutraal waterstofgas. Bij nabijere quasars, die een beeld geven van een later moment in de kosmische geschiedenis, is dat veel minder het geval. Dat bewijst dat de zogeheten reïonisatie van het heelal 690 miljoen jaar na de oerknal nog niet was volbracht.

Reïonisatie
Volgens het oerknalmodel was het heelal ongeveer 380.000 jaar na de oerknal voldoende afgekoeld om waterstofatomen te vormen. De meeste waterstof in het huidige heelal is echter geïoniseerd – gesplitst in losse protonen en elektronen – net als kort na de oerknal. Deze ‘reïonisatie’ wordt toegeschreven aan de energierijke ultraviolette straling van de eerste sterren en van de hete gasschijven rond de eerste zwarte gaten die zich in het heelal hebben gevormd.

De waarnemingen van J1342+0928 laten zien dat 690 miljoen jaar geleden nog lang niet alle waterstofatomen waren ‘afgebroken’. Dat is goed nieuws voor de theoretische modellen die voorspellen dat de reïonisatie relatief laat heeft plaatsgevonden.

Maar het sterrenstelsel waar de verre quasar deel van uitmaakt stelt astronomen wel voor een nieuw vraagstuk. Uit vervolgwaarnemingen met NOEMA, een telescoop in de Franse Alpen die millimeterstraling detecteert, en de VLA-radiotelescoop in de New Mexico (VS), blijkt namelijk dat het stelsel rijk is aan zware chemische elementen. Bij de oerknal kunnen deze elementen niet zijn gevormd: hun oorsprong ligt in het inwendige van sterren. „Dat betekent dat er in dit jonge stelsel al heel veel sterren moeten zijn gevormd”, zegt Venemans. „En de vraag is hoe dat kan.”

De resultaten van het onderzoek van quasar J1342+0928 en het omringende sterrenstelsel zijn woensdag gepubliceerd in de tijdschriften Nature en Astrophysical Journal Letters.

[univers]

http://www.mysterie-wetenschapsforum.nl ... 55&t=16644

[Fenna]

Sorry.
Gemist.