ONDERZOEK NEDERLAND: NEDERLAND MOET TEKENEN VOOR SKA

That's one small step for a man, a giant leap for mankind, dat waren de woorden van Neill Armstrong toen hij zijn eerste stap op de maan zette. De ruimte en het universum interesseren ons allemaal, vind hier alles terug over ons zonnestelstel, de NASA, geplande ruimte missies en andere gebeurtenissen die ons allemaal aangaan.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
univers
Observer
Berichten: 33354
Lid geworden op: 27 jan 2013, 11:10

ONDERZOEK NEDERLAND: NEDERLAND MOET TEKENEN VOOR SKA

Bericht door univers » 23 nov 2017, 07:57

Deelname aan de bouw en beheer van ‘s werelds grootste radiotelescoop van 674 miljoen euro, de Square Kilometre Array, zal Nederland geen windeieren leggen en koploper maken op gebied van data science. Tenminste, als de nieuwe regering kiest voor de optie van minimaal vijf procent deelname en hiervoor 34 miljoen opzij zet. Zeventig procent van de investering vloeit sowieso direct terug in de vorm van contracten. Een optie van tien procent zou nog beter zijn, want die genereert 300 miljoen euro aan economische waarde.
Dit zegt hoogleraar Carole Jackson, algemeen en wetenschappelijk directeur van ASTRON. Na een paar jaar onderhandelen over het internationale verdrag voor de bouw en beheer van de Square Kilometre Array (SKA) komt voor de Nederlandse overheid het moment om de beurs te trekken ras naderbij. Het Nederlands Instituut voor Radio Astronomie leidt de Nederlandse deelname aan SKA. Jackson: “Volgend jaar februari zullen de eerste vijf landen tekenen. Zij hebben hun financiering al klaar staan. Het opzetten van de nieuwe verdragsorganisatie en het bouwen van de telescoop kan dan beginnen. Daar zit Nederland nog niet bij. Wel zijn we volledig betrokken geweest bij de onderhandelingen over de voorwaarden van het verdrag, maar over deelname en de daarmee gepaard gaande financiering moet het kabinet nog een beslissing nemen. Ook als we na februari tekenen, kunnen we nog medeoprichter worden en een leidende rol vervullen.”
Voor de Nederlandse bijdrage aan de pre-constructiefase van SKA kreeg ASTRON samen met de universiteiten van Amsterdam, Groningen, Leiden en Nijmegen in 2014 12 miljoen euro uit de Roadmap Grootschalige Onderzoeksfaciliteiten. Jackson begrijpt dat ondertekenen een grote stap is: “Lidstaat worden van de verdragsorganisatie is niet alleen eervol, maar vergt ook een langdurige bijdrage tot 2027. Daarom kloppen we, samen met NWO met een voorstel bij de regering aan. Deze speciale kans vraagt om een nieuw mechanisme, net als destijds bij de start van de Europese onderzoeksorganisatie CERN of de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.”
Aan ESA dragen de lidstaten naar rato van het bruto nationaal product bij. Nederland heeft vanaf 2012 gemiddeld circa negentig miljoen euro per jaar geïnvesteerd in ESA-ruimtevaartprogramma’s. Bij SKA gaat het om de inzet tienprocentpartner te worden. “Of op zijn minst vijf procent. Nederland is immers al meer dan zestig jaar toonaangevend op het gebied van astronomie en antennebouw en –ontwikkeling”, stelt Jackson. De effecten van beide opties op de Nederlandse economie zijn vorig jaar bekeken door SEO Economisch Onderzoek en Technopolis. Hoe groter de deelname, hoe sterker de positie van Nederland om bijvoorbeeld werkpakketten rond de bouw te claimen evenals de coördinatie op te eisen van een van de vijf Science Data Centres, zo staat in het rapport ‘Astronomische welvaart?’ van de onderzoeksbureaus te lezen.
Voor SKA gaat het in totaal om 674 miljoen euro voor de bouw van de telescopen, enkele honderden schotels en honderdduizenden antennes, die zowel in Zuid-Afrika als in West-Australië komen te staan. Bij een deelname van vijf procent zal de regering 34 miljoen euro opzij moeten zetten voor de periode 2020-2024. Daarna moet tijdens de operationele fase jaarlijks 4 tot 5 miljoen euro worden neergeteld, want het kost in totaal 80 tot 100 miljoen euro per jaar om alles te laten draaien. “Ik vraag de regering deze investering zeer serieus te omarmen. Nederland krijgt er veel voor terug, zowel in wetenschappelijke, maatschappelijke als economisch zin”, zegt Jackson.
Van de investering komt zeventig procent direct terug in de vorm van opdrachten voor het Nederlandse bedrijfsleven. Dit zal leiden tot innovaties op het gebied van signaal- en dataverwerking en weer nieuwe contracten. “Bij de tien-procentoptie levert de investering naar schatting 300 miljoen euro aan directe tastbare opbrengsten op, dat is geen onaardig rendement”, vindt Jackson.
Nederland zal door deelname niet alleen zijn wetenschappelijke wereldpositie behouden, maar ook voorop kunnen gaan lopen met data science. Wat LOFAR voor de maakindustrie heeft betekend zal SKA voor de data-industrie betekenen, is de gedachte. Het gaat om enorme hoeveelheden data die opgeslagen en verwerkt moeten worden. “Je hebt nu al clusters van computers nodig om data goed te kunnen verwerken. Maar straks zal het versturen van data via glasvezel van de ene naar de andere computer in het land te langzaam gaan. Data en rekenkracht moeten samenkomen in één datacenter”, aldus Jackson.
ASTRON verkent daarom al samen met publieke en private partners de oprichting van een Science Data Centre in Groningen. Het voordeel van astronomie is volgens Jackson dat het een wetenschap is waarmee je vrij onschuldige data kunt leren analyseren. “We kijken naar het heelal, het is open acces en open science en vormt een ideaal oefenterrein om vaardigheden op te doen die wetenschappers in andere vakgebieden weer kunnen toepassen, van bankwezen, procesindustrie tot geneeskunde.”
Niet deelnemen aan SKA is voor Jackson onvoorstelbaar. “Zonder lidmaatschap zullen onze huidige topwetenschappers eenvoudig wegtrekken, omdat dan geen toegang tot SKA hebben. Dat zal onze kennispositie dramatisch verzwakken”, weet Jackson uit ervaring. “SKA, de grootste telescoop van de planeet, is big business. Je doet mee of niet, een tussenweg is er eigenlijk niet.”

http://www.astron.nl/node/1437
Een mens is net een open boek, je moet het enkel kunnen lezen.

Plaats reactie