Dawn van een galactische botsing

[univers]

Twee sterrenstelsels botsen op spectaculaire manier op elkaar


NGC 5256 in de laatste fase van samensmelting. Afbeelding: ESA/Hubble, NASA

Het einde van het jaar komt dichterbij en er is nu al vuurwerk in de ruimte.

Het is een prachtig schouwspel van kleur en licht. Het lijkt wel vuurwerk, deze botsing van twee disc-sterrenstelsels in het sterrenbeeld Grote Beer. De rookachtige pluimen worden in alle richtingen naar buiten geslingerd en de heldere kern verlicht de chaotische gebieden van gas en stof die door het centrum van het sterrenstelsel wervelen.

Gewelddadig
Samensmeltende sterrenstelsels zijn overal in het universum te vinden en produceren een verscheidenheid aan ingewikkelde structuren. Soms gebeurt het samengaan van twee sterrenstelsels op een geleidelijke manier, waarbij het ene sterrenstelsel de andere nonchalant absorbeert. Andere fusies gaan juist gewelddadig en chaotisch, met een scala aan exploderende sterren en een war van kleur en licht, zoals te zien is op de foto.

NGC 5256
De twee samensmeltende sterrenstelsels op de foto – ook wel de NGC 5256 of Markarian 266 genoemd – zijn ongeveer 350 miljoen lichtjaar van de aarde verwijderd. De kernen bevinden zich op dit moment op slechts 13.000 lichtjaar van elkaar vandaan. Hun gas, stof en sterren kronkelen samen in een krachtige kosmische mixer, waardoor er veel nieuwe sterren worden geboren. Bij dit proces van samensmeltende sterrenstelsels gebeurt het maar zelden dat er individuele sterren op elkaar botsen. Daarvoor is de afstand tussen hen te groot. Het duurt waarschijnlijk nog wel enkele miljoenen jaren voordat NGC5256 zich in en stabiele opstelling bevindt.

Ander paar
Op de foto is nog iets opvallends te zien. Als je goed kijkt, zie je nog twee samensmeltende sterrenstelsels. Ze bevinden zich in de verte aan de rechterkant van NGC 5256. Dit samensmeltende paar is nog niet eerder bestudeerd door een astronoom. Daarnaast lijkt het erop dat de NGC5256 maar een paar graden verwijderd is van een ander beroemd duo, Messier 51, die in 2005 door Hubble werd waargenomen.

Onze eigen Melkweg heeft ook een lange geschiedenis van interactie: zo bevat het puin van veel kleinere sterrenstelsels die in het verleden zijn geabsorbeerd. Op dit moment kannibaliseert het de Sagittarius Dwarf Elliptical Galaxy. En in een soort kosmische terugwinning, zal de Melkweg in ongeveer 2 miljard jaar versmelten met onze buur, de Andromedanevel.


Dit breedveldbeeld toont het paar sterrenstelsels bekend als NGC 5256 en hun omgeving gezien vanaf de grond. In de linker bovenhoek kruisten twee vlakken het beeld. Vanwege de lange belichting veroorzaken de positielichten lange strepen in het uiteindelijke beeld.


NGC 5256, ook bekend als Markarian 266, is een treffend voorbeeld van twee disc-sterrenstelsels die op het punt staan ​​samen te smelten. Spectaculaire streamers van gas omringen de twee kernen en in het oog springende blauwe spiraalvormige sporen geven de recente stervorming aan. De vorm van het object is zeer verstoord en observaties in verschillende golflengteregimes - infrarood, millimetergolf en radio - bieden aanvullend bewijs voor een vuurwerk in dit systeem. NGC 5256 bevindt zich in het sterrenbeeld Ursa Major, de Grote Beer, zo'n 350 miljoen lichtjaren van de aarde verwijderd. Elk melkwegstelsel bevat ook een actieve galactische kern, bewijs dat de chaos gas laat vallen in de regio's rond centrale zwarte gaten en starbursts voedt. Recente observaties van het Chandra X-ray Observatory laten zien dat beide kernen, evenals een regio van heet gas ertussen,
Deze afbeelding maakt deel uit van een grote verzameling van 59 afbeeldingen van samengevoegde sterrenstelsels gemaakt door de Hubble Space Telescope en vrijgegeven ter gelegenheid van het 18-jarig bestaan ​​op 24 april 2008.

Deze video begint met een weergave van de nachtelijke hemel vanuit en zoom in in het sterrenbeeld Ursa Major (The Great Bear). Op deze locatie is het sterrenstelsel NGC 5256 te vinden, op ongeveer 350 miljoen lichtjaar afstand. De zoom eindigt met een weergave van deze melkweg, zoals wordt gezien met de NASA / ESA Hubble-ruimtetelescoop.
https://www.youtube.com/watch?v=MslR7sJavMk
https://www.youtube.com/watch?v=DjqYlRCY7NI

https://www.spacetelescope.org/news/heic1720/