Oude gegevens, nieuwe trucs: frisse resultaten van het Galileo ruimtevaartuig van NASA, 20 jaar later

[univers]

De Galileo-missie eindigde in 2003, maar wetenschappers zijn dankzij deze missie nu alsnog meer te weten gekomen over de grootste planeet van het zonnestelsel.

“Na twintig jaar kijken we opnieuw naar gegevens van Galileo”, zegt onderzoeker Glyn Collinson, hoofdauteur van een nieuw paper over de Joviaanse maan Ganymedes in het wetenschappelijke vakblad Geophysical Research Letters. “Sommige data zijn niet eerder gepubliceerd. We vonden iets nieuws.”

Jupiter en Ganymedes hebben allebei een magnetisch veld. Dit is bijzonder, want het is de enige maan in ons zonnestelsel met een magnetisch veld. De magnetische velden van Ganymedes en Jupiter zijn continu met elkaar aan het stoeien en als gevolg daarvan wordt plasma heen en weer geduwd tussen beide hemellichamen. Plasma is elektrisch geladen gas.

Wetenschappers zijn er nu achter gekomen dat het plasma regent op het oppervlak van Ganymedes, waardoor er deeltjes van het ijzige oppervlak worden gestraald. “Zo verliest Ganymedes ijsdeeltjes bij de polen”, vertelt co-auteur Bill Paterson. “Dit vertelt ons iets over de atmosfeer van Ganymedes. Die is namelijk heel dun.”


Deze afbeelding van Ganymedes, een van de manen van Jupiter en de grootste maan in ons zonnestelsel, werd genomen door het ruimteschip Galileo van de NASA

Aurora’s op Ganymedes
De onderzoekers hopen ook meer te leren over aurora’s op Ganymedes. Aurora’s op deze maan worden namelijk niet veroorzaakt door zonnewind – zoals op de aarde en op Jupiter – maar door plasma dat afkomstig is van Jupiter. De plek waar Jupiter plasma dumpt op Ganymedes zijn opvallend heldere aurora’s te zien.


Deze infographic beschrijft de magnetosfeer van Ganymedes.Credits: NASA's Goddard Space Flight Center / Mary Pat Hrybyk-Keith

Plasma Subsystem
De nieuwe resultaten zijn gebaseerd op data van het Plasma Subsystem-instrument van Galileo. Het ruimtevaartuig vloog tussen 1996 en 2000 zes keer vlak langs Ganymedes om gegevens te verzamelen over de magnetosfeer van de maan. Het Plasma Subsystem-instrument keek daarbij naar de dichtheid, temperatuur en richting van het plasma.

Over Galileo
De Galileo-ruimtesonde is gelanceerd in 1989 en kwam zes jaar later bij Jupiter aan. Galileo maakte de eerste foto van een planetoïde met een maan (Ida en Dactyl) en fotografeerde de inslag van komeet Shoemaker-Levi 9 op Jupiter. De kracht van deze inslag was honderden keren sterker dan alle atoombommen op aarde bij elkaar.


In deze illustratie draait de maan Ganymede om de gigantische planeet Jupiter. Ganymedes is afgebeeld met aurora's, die werden waargenomen door de Hubble-ruimtetelescoop van NASA



https://www.nasa.gov/feature/goddard/20 ... 0-years-on

[univers]

Blaast Jupitermaan Europa water de ruimte in?
Wetenschappers hebben een nieuwe aanwijzing gevonden dat de grote Jupitermaan Europa water uitstoot. Nou ja, ‘nieuwe’: de aanwijzing bestaat uit gegevens die al in 1997 werden verzameld door de Amerikaanse ruimtesonde Galileo (Nature Astronomy, 14 mei). Al geruime tijd bestaat het vermoeden dat onder de dikke ijskorst van Europa een uitgestrekte oceaan van (zout) water schuilgaat. Dat relatief warme water zou zelfs een broedplaats voor levende organismen kunnen zijn. De afgelopen tien jaar zijn met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop ook waarnemingen gedaan die erop leken te duiden dat Europa af en toe water de ruimte in blaast, net als de Saturnusmaan Enceladus. Veel andere waarnemingen leverden echter niets op. Op zoek naar ouder bewijsmateriaal stuitten de wetenschappers op gegevens die de ruimtesonde Galileo op 16 december 1997 heeft verzameld, toen deze op een afstand van slechts 400 kilometer langs het oppervlak van Europa vloog. Bij die gelegenheid sloegen twee sensors van de ruimtesonde – de ene voor het meten van magnetische velden, de andere voor het meten van geladen (plasma)deeltjes – duidelijk uit. Volgens de onderzoekers kunnen die uitslagen heel goed zijn veroorzaakt door een sluier van uitgestoten water. Onduidelijk is of dit een toevalstreffer was of dat grote delen van het oppervlak van Europa in dit opzicht activiteit vertonen. De ontdekking is in elk geval een steuntje in de rug voor de plannen die NASA heeft om medio volgend decennium een ruimtesonde naar Europa te sturen. Ook de Europese ruimtesonde JUICE, die rond dezelfde tijd wordt gelanceerd, zal de mogelijk actieve Jupitermaan enkele malen van dichtbij gaan bekijken. (EE)


Artist's illustratie van Jupiter en Europa (op de voorgrond) met het Galileo-ruimtevaartuig nadat het door een pluim is gegaan die losbarst van het oppervlak van Europa. Een nieuwe computersimulatie geeft ons een idee van hoe het magnetisch veld samenwerkt met een pluim. De magnetische veldlijnen (afgebeeld in blauw) laten zien hoe de pluim samenwerkt met de omgevingsstroom van Joviaans plasma. De rode kleuren op de lijnen tonen meer dichte delen van het plasma.
Credits: NASA / JPL-Caltech / Univ. van Michigan

https://www.nasa.gov/press-release/old- ... opa-plumes

[Arminius]

Nice

Jupiter’s electric JUICE