Astronomen brengen straling op Jupitermaan Europa in kaart

[univers]

Straling van Jupiter kan moleculen op het oppervlak van Europa vernietigen. Materiaal van de oceaan van Europa dat op het oppervlak terechtkomt, zal worden bestookt met straling, waarbij mogelijk elke biosignatuur of chemische tekens die de aanwezigheid van het leven kunnen betekenen, worden vernietigd. Afbeeldingscredits: NASA / JPL-Caltech

Voor het eerst is in kaart gebracht in welke mate de Jupitermaan Europa te lijden heeft onder het bombardement van energierijke elektrisch geladen deeltjes (voornamelijk elektronen) uit de stralingsgordels van de moederplaneet. Wetenschappers hebben daarvoor gebruik gemaakt van oude metingen van de ruimtesondes Voyager 1 en Galileo. De resultaten zijn vandaag gepubliceerd in Nature Astronomy. Europa is iets kleiner dan onze eigen maan, en heeft een stijf bevroren korst van ijs. Onder die ijskorst gaat echter een diepe oceaan van vloeibaar water schuil. Mogelijk komen in die ondergrondse oceaan organische moleculen of misschien zelfs micro-organismen voor. Via barsten en spleten in de korst komt een deel van het oceaanwater aan het oppervlak terecht, maar eventuele complexe moleculen staan daar bloot aan de energierijke straling van Jupiter, waardoor ze uiteen zullen vallen. De nieuwe analyse maakt nu duidelijk dat twee grote, elkaar overlappende ovaalvormige gebieden, tegenover elkaar gelegen aan de evenaar van Europa, de meeste straling ontvangen. Dichter naar de polen van de ijsmaan is de hoeveelheid ontvangen straling veel geringer. Uit laboratoriumproeven blijkt verder dat aminozuren (de relatief eenvoudige bouwstenen van eiwitten) aan de evenaar tot 10 à 20 centimeter diepte uiteen kunnen vallen onder invloed van de relatief grote hoeveelheid straling. Dichter bij de polen blijven ze tot ca. één centimeter onder het oppervlak nog intact. De nieuwe resultaten zijn van belang voor de planning van een toekomstige ruimtesonde, NASA's Europa Clipper, die 45 maal op kleine afstand langs de Jupitermaan zal vliegen en uitgebreid onderzoek gaat doen naar de samenstelling van het oppervlak. Nu de invloed van straling op eventuele complexe moleculen beter in kaart is gebracht, zullen de metingen van Europa Clipper ook beter geïnterpreteerd kunnen worden. (GS)


Closeup van het bevroren oppervlak van de Jupitermaan Europa. (NASA/JPL-Caltech/SETI Institute)

https://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?release=2018-170