Gaia ontdekt hypersnelle 'binnendringers' in ons Melkwegstelsel

That's one small step for a man, a giant leap for mankind, dat waren de woorden van Neill Armstrong toen hij zijn eerste stap op de maan zette. De ruimte en het universum interesseren ons allemaal, vind hier alles terug over ons zonnestelstel, de NASA, geplande ruimte missies en andere gebeurtenissen die ons allemaal aangaan.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
univers
Observer
Berichten: 33354
Lid geworden op: 27 jan 2013, 11:10

Gaia ontdekt hypersnelle 'binnendringers' in ons Melkwegstelsel

Bericht door univers » 03 okt 2018, 09:06

Ruimtetelescoop Gaia speurt sinds 2013 de hemel af, in een poging de positie, afstand en bewegingen van meer dan 1 miljard sterren vast te leggen. En afgelopen april gaven onderzoekers de tweede Gaia-dataset vrij met daarin de 3D-posities, 2D-bewegingen, helderheid en kleur van meer dan 1,3 miljard(!) sterren. Astronomen wisten niet hoe snel ze zich op de data moesten storten en er zijn reeds verschillende studies naar aanleiding van deze nieuwe dataset gepubliceerd. Zo verscheen recent nog een onderzoek waarin men op basis van Gaia-data aantoont dat een klein sterrenstelsel de banen van sterren nabij onze zon heeft verstoord.

Razendsnelle sterren
Ook de Leidse astronoom Elena Maria Rossi en collega’s doken in de nieuwe dataset, in een poging nieuwe HSV (Hypervelocity Stars, oftewel razendsnelle sterren) te ontdekken. Dergelijke sterren ontstaan nabij het centrum van onze Melkweg en zouden later door interactie met het zwarte gat worden weggeslingerd en zich met zo’n hoge snelheid naar de rand van de Melkweg begeven dat ze er uiteindelijk zelfs los van kunnen komen. Tot op heden zijn nog maar een klein aantal van deze HSVs ontdekt. Maar met de nieuwe dataset van Gaia lijken onderzoekers alles in huis te hebben om meer van deze sterren te ontdekken. Behalve de 2D-bewegingen van 1,3 miljard sterren heeft Gaia namelijk van de 7 miljoen helderste sterren ook de 3D-bewegingen gemeten, oftewel vastgesteld hoe snel ze zich van ons vandaag of naar ons toe bewegen. “Van de zeven miljoen Gaia-sterren met 3D-snelheidsmetingen bleken er 20 te zijn die snel genoeg reisden om uiteindelijk aan de Melkweg te ontsnappen,” zo vertelt Rossi.

Afbeelding
De posities en gereconstrueerde banen van 20 sterren met hoge snelheid, weergegeven op de top van een artistiek beeld van onze Melkweg, de Melkweg. Deze sterren werden geïdentificeerd met behulp van gegevens uit de tweede release van ESA's Gaia-missie .
De zeven sterren die in rood worden weergegeven, sprinten weg van de Melkweg en zouden snel genoeg kunnen reizen om uiteindelijk aan de zwaartekracht te ontsnappen. Verrassend genoeg onthulden de studie ook dertien sterren, in oranje weergegeven, die racen naar de Melkweg: dit kunnen sterren zijn uit een andere melkweg, doorzoomd door de onze heen.

Afbeelding
Gaia. Afbeelding: ESA / ATG medialab (achtergrond: ESO / S. Brunier).

Bijzondere richting
Dat er 20 potentiële HSVs opdoken, is al heel bijzonder. Rossi en collega’s hadden niet verwacht er zoveel te vinden. Maar het wordt nog ietsje bijzonderder. “In plaats van van het galactische centrum vandaan te vliegen, lijken de meeste van de supersnelle sterren die we gespot hebben, er naartoe te bewegen,” aldus onderzoeker Tommaso Marchetti. “Deze sterren kunnen afkomstig zijn uit een ander sterrenstelsel en recht door de Melkweg vliegen.”

Afkomst
Mogelijk zijn de sterren afkomstig van de Grote Magelhaense Wolk – een relatief klein sterrenstelsel dat om het onze draait. Maar het kan ook zijn dat ze hun oorsprong vinden in een sterrenstelsel dat op grotere afstand van de Melkweg staat. Als dat laatste het geval is, bieden de sterren ons de unieke kans om vrij dicht bij huis meer te weten te komen over een ander sterrenstelsel. “Sterren kunnen een hoge snelheid verkrijgen wanneer ze de interactie aangaan met een supermassief zwart gat,” stelt Rossi. “Dus de aanwezigheid van deze sterren kan een teken zijn van zo’n zwart gat in een nabijgelegen sterrenstelsel. Maar de sterren kunnen ook onderdeel zijn geweest van een dubbelstersysteem en naar de Melkweg zijn geslingerd toen hun metgezel explodeerde. Hoe dan ook: door ze te bestuderen kunnen we meer te weten komen over dergelijke processen in nabije sterrenstelsels.”

Afbeelding
Gaia's luchtfoto van ons Melkwegstelsel en naburige sterrenstelsels, gebaseerd op metingen van bijna 1,7 miljard sterren. De kaart toont de totale helderheid en kleur van sterren waargenomen door de ESA-satelliet in elk deel van de hemel tussen juli 2014 en mei 2016.
Helderdere gebieden duiden op dichtere concentraties van vooral heldere sterren, terwijl donkerdere gebieden overeenkomen met plekken in de lucht waar minder heldere sterren worden waargenomen. De kleurweergave wordt verkregen door de totale hoeveelheid licht te combineren met de hoeveelheid blauw en rood licht die door Gaia in elk stukje lucht is opgenomen.
De heldere horizontale structuur die het beeld domineert, is het Galactische vlak, de afgeplatte schijf die de meeste sterren in onze thuismelkweg huisvest. In het midden van het beeld, verschijnt het Galactische centrum levendig en wemelt het van de sterren.
Donkerdere gebieden op het Galactische vlak komen overeen met voorgrondwolken van interstellair gas en stof, die het licht absorberen van verder weggelegen sterren, achter de wolken. Veel van deze verbergen sterrenkinderkwekerijen waar nieuwe generaties sterren worden geboren.
Aan de andere kant van het beeld zijn ook veel bolvormige en open sterrenhopen te zien - groepen sterren bij elkaar gehouden door hun onderlinge zwaartekracht, evenals hele sterrenstelsels buiten het onze.
De twee heldere objecten in de rechterbenedenhoek van het beeld zijn de Grote en Kleine Magelhaense Wolken, twee dwergstelsels die rond de Melkweg cirkelen.
In kleine delen van de afbeelding waar geen kleurinformatie beschikbaar was - linksonder in het Galactisch centrum, linksboven in de Magellaanse wolk en in het bovenste gedeelte van de kaart - werd een equivalente waarde in grijswaarden toegekend.
De tweede Gaia-datapublicatie werd openbaar gemaakt op 25 april 2018 en omvat de positie en helderheid van bijna 1,7 miljard sterren, en de parallax, juiste beweging en kleur van meer dan 1,3 miljard sterren. Het omvat ook de radiale snelheid van meer dan zeven miljoen sterren, de oppervlaktetemperatuur van meer dan 100 miljoen sterren en de hoeveelheid stof die tussen ons en 87 miljoen sterren komt. Er zijn ook meer dan 500.000 variabele bronnen en de positie van 14 099 bekende objecten van het zonnestelsel - de meeste asteroïden - inbegrepen in de release.

Afbeelding
De Large Magellanic Cloud (LMC), een van de dichtstbijzijnde melkwegstelsels naar onze Melkweg, zoals bekeken door ESA's Gaia-satelliet met behulp van informatie uit de tweede datapublicatie van de missie.
Deze weergave is geen foto, maar is samengesteld door de totale hoeveelheid straling die door Gaia in elke pixel is gedetecteerd, in kaart te brengen, in combinatie met metingen van de straling die door verschillende filters op het ruimtevaartuig is genomen om kleurgegevens te genereren.
Het beeld wordt gedomineerd door de helderste, meest massieve sterren, die hun zwakkere tegenhangers met een lagere massa aanzienlijk overtreffen. In deze weergave wordt de balk van de LMC gedetailleerd beschreven, samen met individuele gebieden met stervorming zoals de reusachtige 30 Doradus, zichtbaar net boven het midden van de melkweg.
Erkenning: Gaia Data Processing and Analysis Consortium (DPAC); A. Moitinho / AF Silva / M. Barros / C. Barata, Universiteit van Lissabon, Portugal; H. Savietto, Fork Research, Portugal.

Of toch inheems?
De onderzoekers kunnen echter niet helemaal uitsluiten dat de snelle sterren in onze Melkweg thuishoren. Zo kan het zijn dat ze hun oorsprong vinden aan de rand van de Melkweg en door interacties met één van de dwergsterrenstelsels die lang geleden door de Melkweg zijn opgeslokt, zijn versneld en nu richting het galactische centrum racen.

Hoe het precies zit? Dat weten we pas als we de sterren wat gedetailleerder gaan bekijken en vast kunnen stellen hoe ze in elkaar steken en hoe oud ze zijn. “Een ster uit de halo van de Melkweg is waarschijnlijk vrij oud en grotendeels opgebouwd uit waterstof, terwijl sterren uit andere sterrenstelsels veel zwaardere elementen kunnen bevatten,” vertelt Marchetti. Wordt vervolgd!

http://www.esa.int/Our_Activities/Space ... n_galaxies
Een mens is net een open boek, je moet het enkel kunnen lezen.

Gebruikersavatar
univers
Observer
Berichten: 33354
Lid geworden op: 27 jan 2013, 11:10

Re: Gaia ontdekt hypersnelle 'binnendringers' in ons Melkwegstelsel

Bericht door univers » 26 okt 2018, 17:20

Magelhaense Wolken zijn inderdaad met elkaar in botsing gekomen

Afbeelding
Deze afbeelding toont een overzicht van de volledige Small Magellanic Cloud en is samengesteld uit twee afbeeldingen uit de Digitized Sky Survey 2, die fotografische overzichten van de nachtelijke hemel digitaliseerde. Afbeelding tegoed: Davide De Martin (ESA / Hubble)

Astronomen hebben ontdekt dat het zuidoostelijke deel van de Kleine Magelhaense Wolk – een begeleider van ons Melkwegstelsel – zich losmaakt van de rest van dit dwergsterrenstelsel. Dat bewijst dat de Kleine en de Grote Magelhaense Wolk ‘recent’ met elkaar in botsing zijn gekomen.

Bij hun ontdekking hebben de astronomen gebruik gemaakt van gegevens van de Europese satelliet Gaia, die heel nauwkeurige metingen doet van de posities en snelheden van sterren. Deze gegevens brachten hen op het spoor van zogeheten ‘wegloopsterren’ van de Kleine Magelhaense Wolk – sterren die zich met hoge snelheden van het stelsel verwijderen.

Het nieuwe onderzoek laat zien dat alle sterren in het zuidoostelijke deel van de Kleine Magelhaense Wolk, dat ook wel de ‘Vleugel’ wordt genoemd, met vergelijkbare snelheden dezelfde kant op bewegen – naar de Grote Magelhaense Wolk toe. Eerdere modelberekeningen hadden al laten zien dat een botsing tussen beide stelsels precies dit resultaat zou hebben. (EE)

Afbeelding
Pijlen tonen de relatieve snelheid en bewegingsrichtingen in het vlak van de hemel voor de 315 gerichte sterren in de Kleine Magelhaense Wolk. De rode en blauwe kleuren geven de relatieve snelheid weer in de gezichtslijn, waarbij rood en blauw overeenkomen met beweging weg van respectievelijk richting de aarde. Links van de stippellijn bevindt zich het "Wing"-gebied, dat een bulkbeweging van de rest van de melkweg af toont. In deze afbeelding is het noorden boven en het oosten links. Afbeelding tegoed: Johnny Dorigo Jones

https://news.umich.edu/u-m-astronomers- ... -galaxies/
Een mens is net een open boek, je moet het enkel kunnen lezen.

Gebruikersavatar
univers
Observer
Berichten: 33354
Lid geworden op: 27 jan 2013, 11:10

Re: Gaia ontdekt hypersnelle 'binnendringers' in ons Melkwegstelsel

Bericht door univers » 30 okt 2018, 08:34

Kleine Magelhaense Wolk ligt op sterven

Afbeelding
Afbeelding : CSIRO (ASKAP) radiotelescoop.

De Kleine Magelhaense Wolk, een van de kleine begeleiders van het Melkwegstelsel, ligt op sterven. Dat concluderen Australische radioastronomen vandaag in een artikel in Nature Astronomy, gebaseerd op gedetailleerde waarnemingen met de Australian SKA Pathfinder (ASKAP) - een netwerk van tientallen schotelantennes in West-Australië. Natuurlijk 'leeft' een sterrenstelsel niet echt, maar wanneer er geen nieuwe sterren meer in ontstaan, spreken astronomen wel van een 'dood' stelsel. Zo ver is het nog niet met de Kleine Magelhaense Wolk, maar de nieuwe, zeer gedetailleerde radiowaarnemingen laten wel overduidelijk zien dat het dwergsterrenstelsel veel waterstofgas verliest aan zijn omgeving. Dat betekent dat er uiteindelijk onvoldoende gas over is voor de vorming van nieuwe sterren. Het nieuwe resultaat biedt bovendien een mogelijke verklaring voor het ontstaan van de zogeheten Magelhaense Stroom - een langgerekte sliert waterstofgas die in een grote boog rond ons Melkwegstelsel gedrapeerd ligt. Het gas in de Magelhaense Stroom is vermoedelijk grotendeels afkomstig uit de Kleine Magelhaense Wolk. Het gasverlies van de Kleine Magelhaense Wolk is mogelijk het resultaat van een relatief recente botsing met de naburige Grote Magelhaense Wolk. (GS)

Afbeelding
Een radiobeeld van waterstofgas in de Kleine Magelhaense Wolk zoals waargenomen door de ASKAP-telescoop van CSIRO,

http://www.anu.edu.au/news/all-news/ast ... rby-galaxy
Een mens is net een open boek, je moet het enkel kunnen lezen.

Gebruikersavatar
univers
Observer
Berichten: 33354
Lid geworden op: 27 jan 2013, 11:10

Re: Gaia ontdekt hypersnelle 'binnendringers' in ons Melkwegstelsel

Bericht door univers » 14 nov 2018, 11:58

Gaia vindt 'spookstelsel' op drempel Melkweg

Afbeelding

Een internationaal team van astronomen heeft een groot maar extreem lichtzwak 'spooksterrenstelsel' gevonden dat zich op relatief kleine afstand van het Melkwegstelsel bevindt. Het stelsel, Antlia 2 (of Ant 2) genoemd, naar het (zuidelijke) sterrenbeeld waarin het is ontdekt, is qua afmetingen vergelijkbaar met de Grote Magelhaense Wolk, maar straalt tienduizend keer zo weinig licht uit. Het is nooit eerder opgemerkt omdat het zich - gezien vanaf de aarde - min of meer achter de centrale schijf van ons eigen Melkwegstelsel bevindt, waarin veel absorberend stof voorkomt. Ant 2 werd ontdekt in meetgegevens van de Europese astrometrische ruimtetelescoop Gaia, die van 1,7 miljard sterren de posities, helderheden, afstanden en bewegingen heeft opgemeten. De astronomen brachten zogeheten RR Lyrae-sterren in kaart (een bepaald type veranderlijke sterren), die veel voorkomen in dwergsterrenstelsels. Uit de Gaia-metingen bleek dat een groot aantal verre RR Lyrae-sterren in het sterrenbeeld Antlia een gezamenlijke beweging door het heelal uitvoeren. Vervolgonderzoek wees uit dat het hier inderdaad om een tot nu toe onbekende begeleider van ons eigen Melkwegstelsel gaat, op een afstand van ca. 130.000 lichtjaar. Dat Ant 2 zo weinig sterren bevat, komt vermoedelijk doordat het langzaam maar zeker uiteen wordt getrokken door de getijdenkrachten van het Melkwegstelsel. Hoe het 'spookstelsel' zo groot heeft kunnen blijven is nog onduidelijk. Nader onderzoek zal hopelijk ook meer licht werpen op de rol - en misschien op de eigenschappen - van de donkere materie die naar alle waarschijnlijkheid in het sterrenstelsel aanwezig is. De ontdekking is gepubliceerd in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. (GS)

https://www.cam.ac.uk/research/news/gai ... -next-door
Een mens is net een open boek, je moet het enkel kunnen lezen.

Plaats reactie