Het leven als afslankkuur van het ego

[taigitu]

Het leven als afslankkuur van het ego
2011

Als alles goed gaat dan is met het klimmen der jaren niet alleen ons lichaam, maar ook ons ego aan slijtage onderhevig. Met 'goed gaan' bedoel ik dat er onvermijdelijk een aantal dingen in een mensenleven gebeuren die we vanuit ons ego-perspectief gezien helemaal niet als goed bestempelen: het verlies van dierbaren, uiterlijke schoonheid en vitaliteit, ervaringen van falen en tekortschieten. Het leven zelf als afslankkuur van het ego! Een leerschool waarin we vaardigheden ontwikkelen als nederigheid, loslaten en mededogen. En voor dit nobele doel lijken alle middelen geoorloofd....

Sommige ego's, de Berlusconi's der schepping, lijken desondanks vrij slijtagebestendig. Maar ook bij hen komt, uiterlijk bij het sterven, toch het moment dat het ego uiteen gaat vallen. Sterven is een ramp als je je hele leven hebt gespecialiseerd in controle uitoefenen. Het wordt een heel andere ervaring als je de gave van loslaten en overgave hebt ontwikkeld.

Het ego is trouwens een vreemd verschijnsel. Niemand heeft het ooit gezien, maar toch weet iedereen wat een ego is. We lopen er bij anderen hard tegenaan maar kunnen het bij onszelf maar moeizaam ontdekken.

Voor mij bestaat het ego uit alles waarmee we ons identificeren en waar we dus ons ik-gevoel mee versterken. In de mate dat we ons ik-gevoel ontlenen aan een idee over onszelf, in diezelfde mate zetten we onszelf vast in deze, o zo kwetsbare, ego-positie. Ego's voelen zich dan ook voortdurend bedreigd en moeten zich daarom koste wat kost verdedigen tegen alles wat hun zelfbeeld aantast. Een voorbeeld: stel dat je je zelfgevoel ontleent aan het idee dat je een aardig iemand bent, dan kun je erg boos en van streek raken als je verteld wordt dat je dat helemaal niet bent. Dan heb je de ego- poppetjes aan het dansen (c.q. vechten)!

Maar als we goed kijken is het altijd het geloof in de ideeën in ons hoofd die onze ego-reacties bepalen en die ons als gevolg daarvan doen lijden. En als je alle ideeën over jezelf grondig onderzoekt, dan zul je ontdekken dat geen enkel idee over jezelf altijd waar is.
Zelfs het diepgewortelde idee dat je een man of vrouw bent houdt op waar te zijn, zou je besluiten tot een sex-change operatie.

Op zich is er niks mis met alles wat er zoal aan ideeën in ons hoofd voorbij komt. De ellende begint pas wanneer we ons ermee identificeren, waardoor hardnekkige gedachten overtuigingen worden die we voor waarheid aannemen. Misschien wel het meest extreme voorbeeld daarvan zien we bij zelfmoordterroristen die uit naam van (hun idee van) God anderen (met een ander idee van God) van het leven beroven.

Woorden, als je ze letterlijk leest, verraden veel van hun diepere betekenis. Als we 'over tuigd' raken, dan komen we vast te zitten in een tuig. Daarmee raken we iets wezenlijks van onszelf kwijt: onze innerlijke vrijheid.

Niet voor niets zegt Krishnamurti dat de hoogste vorm van wijsheid het 'niet weten' is.
Om te leven vanuit niet weten is moed en vertrouwen nodig, want het hoofd, het ego zoekt altijd weer houvast in overtuigingen. Doorzien we eenmaal de grijp- en ook vermijdings reacties van het ego dan zetten we al een grote stap op weg naar innerlijke vrijheid. Dan zien we ook dat het ego niets anders dan een angstverkramping: een draaikolkje in de oceaan van bewustzijn de we in wezen zijn. Door onze identiteit niet meer te baseren op wat voor idee over onszelf of het leven dan ook voeden we niet langer die draaikolk. Dan kan het niet anders dan dat onze verkrampte draaikolk identiteit uiteindelijk opgaat in de bevrijdende openheid van ons Oceaan Zijn.

Deze laatste stap kan lastig zijn als je met veel toewijding een 'spiritueel ego' hebt ontwikkeld. Dat voelt namelijk zo goed! Maar ook alle ideeën over spiritualiteit hoe mooi ze ook zijn voeden het ego als je er een stuk identiteit aan ontleent. Uiteindelijk gaat het, waarde Koorddanserlezer, om de vraag: wil je een spiritueel iemand zijn of wil je Vrij Zijn?

Dick Nijssen

[Zoeker]

Het ego is trouwens een vreemd verschijnsel. Niemand heeft het ooit gezien, maar toch weet iedereen wat een ego is. We lopen er bij anderen hard tegenaan maar kunnen het bij onszelf maar moeizaam ontdekken.

Hier zit een logica achter. We kunnen 'de wereld' niet anders bekijken dan hoe we zelf zijn.
Als je achterdochtig bent zul je niemand vertrouwen.
Als je gierig bent zal iedereen op jouw geld en bezit uit zijn.

En zo geldt dat voor alle eigenschappen die ten dienste van het ego staan.
En het versterkt zichzelf ook nog eens. Het gierige ego zal nooit geld en goed genoeg hebben.
Het achterdochtige ego zal ook wel eens worden beetgenomen door een ander onbetrouwbaar iemand. En dan zal de gedachte zijn; "zie je wel!".

[Il guercio]

Uiteindelijk gaat het, waarde Koorddanserlezer, om de vraag: wil je een spiritueel iemand zijn of wil je Vrij Zijn?
Dick Nijssen

Het allerliefst zou ik vrij willen zijn om zelf de keuze te maken of ik een Vrij (waarom met een hoofdletter?) iemand wil zijn of een spiritueel iemand. Deze vraag impliceert dat als je kiest voor een spiritueel iemand je geen Vrij persoon bent, hetgeen Natuurlijk niet waar is als je daar uit vrije wil voor gekozen hebt. Ik realiseer mij wel dat er een bepaald soort vrijheid (met een hoofdletter nog wel) bedoeld wordt (ik denk dat niemand zonder een houvast door het leven kan; je zou dan bewegen als een opgegooide munt, totaal gedisoriënteerd, in een vacuüm van Vrijheid, zonder mogelijkheid met anderen contact te maken, behalve kortstondig oogcontact met degenen die zich ook in dat vacuüm bewegen) maar ik vind keuzevrijheid toch belangrijker.
Wat is trouwens de koorddanser voor een blad?