Linkshandigheid

Speciaal voor onderwerpen die de psyche betreffen.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
Susan
Ik Ben
Berichten: 8400
Lid geworden op: 19 apr 2012, 05:58

Linkshandigheid

Bericht door Susan » 01 apr 2013, 08:31

Daarom zijn linkshandigen zo zeldzaam

Linkshandigen zijn best zeldzaam en wetenschappers denken dat nu eindelijk te kunnen verklaren.
Slechts tien procent van alle mensen ter wereld is linkshandig. Een verrassend percentage: want waarom is linkshandigheid eigenlijk zo’n zeldzaamheid? Waarom is bijvoorbeeld niet de helft van alle mensen linkshandig?

Sociaal gedrag
Wetenschappers van de Northwestern University lieten zien dat sociaal gedrag verband houdt met het percentage mensen dat links- of rechtshandig is. Wanneer mensen moeten samenwerken, dan is het handig als ze allemaal links- of rechtshandig zijn. Ze kunnen dan bijvoorbeeld hun gereedschappen delen. Wanneer mensen vooral de competitie met elkaar aangaan, dan kan ‘anders’ zijn dan anderen weer een voordeel zijn. Zo kan een linkshandige die eigenlijk altijd tegen rechtshandigen vechten daar wel eens voordeel uit halen.

Genen
Maar…zat links- en rechtshandigheid niet in de genen? Ja. Deels. Of u links of rechts bent, wordt deels bepaald door uw genen, maar deels ook door de omgeving waarin u opgroeit.

Sport De onderzoekers toetsten die hypothese met behulp van sporten, zo is in het blad Journal of the Royal Society Interface te lezen. Ze voorspelden eerst op basis van de aard van de sport (de mate van samenwerking en competitiviteit) hoeveel mensen links- of rechtshandig zouden zijn. Daarna keken ze of mensen die bijvoorbeeld basketbal, hockey, tafeltennis en golf speelden, links- of rechtshandig waren. De modellen bleken op basis van de aard van de sport aardig te kunnen voorspellen hoeveel mensen links- of rechtshandig waren. Zo voorspelde het model dat meer dan vijftig procent van de basketballers linkshandig zou zijn, terwijl linkshandige golfers slechts vier procent van het totale aantal golfers uitmaakte. En het model bleek zeer accuraat. De onderzoekers denken dan ook dat het model kan verklaren waarom slechts tien procent van de mensen linkshandig is.

Meerderheid
Het onderzoek verklaart waarom slechts tien procent van de mensen linkshandig is. Samenwerking is heel belangrijk in onze maatschappij. En dat is al duizenden jaren zo. Vandaar dat die verhouding tussen links- en rechtshandigen ook al duizenden jaren hetzelfde is. “Hoe socialer een dier is – dat wil zeggen dat er veel waarde wordt gehecht aan samenwerking – hoe meer de algemene bevolking naar één zijde zal neigen,” legt onderzoeker Daniel Abrams uit. “De belangrijkste factor voor een efficiente samenleving is een grote mate van samenwerking. In mensen heeft dat geresulteerd in een rechtshandige meerderheid.”
scientias.nl

Linkshandigheid - voordeel of vloek

Gezondheid
Waarom bestaat linkshandigheid? Omdat het evolutionair voordeel oplevert, luidt een van de antwoorden. Linkshandigen zouden in gevechten vaker verrassende slagen uitdelen. Daardoor hebben ze meer kans een hoge status te verwerven en veel kinderen te verwekken, die dan vaak ook linkshandig zijn.
Linkshandigheid komt meer voor in gebieden met een goede gezondheidszorg. Toen Sara Schaafsma de gezondheidszorguitgaven van twaalf landen naast de percentages linkshandige inwoners legde, zag ze een positief verband. Ze verklaart dat onder meer uit het feit dat linkshandigheid relatief veel voorkomt onder kinderen met een laag geboortegewicht - een kwetsbare groep.
Dat linkshandigen kwetsbaarder zijn, is geen nieuw gegeven. Diverse onderzoeken hebben de laatste jaren een link gelegd tussen linkshandigheid en aandoeningen die samenhangen met een verstoorde ontwikkeling in de baarmoeder, zo laat ook een recent Duits overzichtsartikel zien.
Is linkshandigheid dus vooral een handicap? Nee: daarvoor zijn er weer te veel onderzoeken waaruit blijkt dat linkshandigen vaker opvallend creatief zijn, op hoog niveau musiceren, een wiskundewonder zijn en extreem hoge IQ-scores halen. Allemaal dingen die wél evolutionair voordeel opleveren.
Linkshandigheid gaat relatief vaak gepaard met de volgende aandoeningen:
- schizofrenie
- autisme
- dyslexie
- epilepsie
- hazenlip

U bent linkshandig door betere gezondheidszorg

De theorie dat linkshandigheid ontstaan is als een slimme vechtstrategie is ontkracht door de Nederlandse neurobioloog Sara Schaafsma. Hoe beter de gezondheidszorg, hoe hoger het percentage linkshandigen in de westerse samenleving, ontdekte ze.
Linkshandigheid kan erg handig zijn als het op behendigheid aankomt. Zo zijn er tal van succesvolle linksbenige voetballers, maar ook heel wat linkshandige schermers. Door hun linkshandigheid kunnen ze hun tegenstanders immers verrassen en succes boeken.

Gevechtshypothese
Volgens de 'gevechtshypothese' ontstond linkshandigheid dan ook als gevolg van het verrassingsvoordeel. Een staaltje evolutie: de linkshandige strijder bracht zijn rechtshandige tegenstander in verwarring en ging met de overwinning lopen. "Een prachtige hypothese", geeft Schaafsma toe. "Het verklaart ook waarom niet iedereen linkshandig werd, want dan zou het verrassingseffect ook verdwijnen."
Om de 'gevechtshypothese' te bewijzen trok de neurobiologe naar Irian Jaya, in Papoea, waar conflicten tot rond 1980 nog letterlijk werden uitgevochten. De kans dat je als man in dergelijk gevecht belandde was behoorlijk groot. Onder de Papoeabevolking zouden dan ook heel wat linkshandigen terug te vinden moeten zijn.
Schaafsma liet de Papoea's tekenen in het zand of een steen werpen om hun voorkeurshand te bepalen. Daaruit bleek echter dat de bevolkingsgroep opvallend veel rechtshandigen telde. Slechts 3,6 procent van de mannen bleek er linkshandig.

De gevechtshypothese was ontkracht, en een nieuwe onderzoeksvraag drong zich op. Waarom waren er op Papoea zo weinig linkshandigen? Schaafsma bedacht een verklaring en maakte die achteraf aannemelijk: door de primitieve gezondheidszorg. Statistische gegevens uit westerse landen bekrachtten deze veronderstelling: hoe meer een land spendeert aan gezondheidszorg, hoe meer linkshandigen.

Linkshandige creatievelingen
Het raadsel van linkshandigheid is daarmee natuurlijk niet opgelost. In 2004 ontdekten wetenschappers van de universiteit van Montpellier immers tal van grottekeningen die 40.000 jaar geleden door linkshandige kunstenaars getekend werden, ondanks de primitieve omstandigheden. Er moet dus ergens wel een evolutionair voordeel zijn.
"Het kan met creativiteit te maken hebben", poneert Schaafsma. "Linkshandige creatievelingen boeken succes zolang ze een minderheid vormen. Dat is ook zo bij linkspotige vechtersbazen. Wordt iedereen even creatief, dan verdwijnt dat voordeel".

Sara Schaafsma onderzocht bij de Papoea’s waarom linkshandigheid na jaren evolutie nog steeds voorkomt bij mensen, ondanks dat de eigenschap gerelateerd is aan bepaalde gezondheidsproblemen. Ze concludeert dat de gangbare hypothese dat linkshandigheid blijft bestaan omdat deze voordeel oplevert bij een gevecht, onjuist is. Een goede gezondheidszorg lijkt een aannemelijker reden.
Linkshandige mensen komen voor in alle samenlevingen, maar ze zijn altijd in de minderheid. Bovendien is er een verband aangetoond tussen linkshandigheid en bepaalde ziekten. Sara Schaafsma vroeg zich daarom af waarom linkshandigheid na jaren evolutie nog steeds bij mensen voorkomt. De gevechtshypothese geeft hiervoor een mogelijke verklaring.

Gevechtshypothese
Volgens de gevechtshypothese bestaat linkshandigheid nog altijd omdat linkshandigen evolutionair voordeel hebben in samenlevingen waar vechten nog belangrijk is voor status en overleving. Doordat er meer rechtshandige dan linkshandige mensen zijn, weet de rechtshandige door gebrek aan ervaring niet goed hoe te vechten tegen een linkshandige. Zijn linkshandige opponent heeft dus de grootste kans om het gevecht te winnen. Het winnen vermindert de kans om te overlijden als gevolg van het gevecht en levert status op, hetgeen al met al de kans op het krijgen van kinderen vergroot. Doordat rechts- en linkshandigheid gedeeltelijk genetisch is bepaald, blijft, volgens de gevechtshypothese, linkshandigheid in deze samenlevingen bestaan, ondanks het nadeel van de associatie met bepaalde ziekten.

Papoea’s
Schaafsma onderzocht de gevechtshypothese in de niet-geïndustrialiseerde Eipo-gemeenschap, in de Indonesische provincie Papoea. Bij de Papoea’s zijn nog geen goede voorbehoedsmiddelen en weinig moderne geneesmiddelen beschikbaar. Daardoor vormt deze samenleving een van de weinige waarbij dit soort onderzoek nog mogelijk is.

Man-tot man
Schaafsma: ‘Tot voor kort kwamen in de Eipo-gemeenschap veel man-tot-man gevechten voor door stammenoorlogen en onderlinge gevechten. Op basis van de gevechtstheorie verwachtten we dat er meer linkshandigen in deze gemeenschap zijn dan in een geïndustrialiseerde. Maar er waren er relatief juist mínder.’ Volgens Schaafsma maakt het lagere percentage linkshandigen dan gemiddeld de gevechtstheorie als evolutionaire verklaring voor het voorkomen van linkshandigheid erg onwaarschijnlijk.

Gezondheidszorg
Volgens de promovendus lijkt een goede gezondheidszorg een waarschijnlijker reden voor het voortbestaan van linkshandigheid bij mensen. Bij de Papoea’s was tot voor kort geen moderne gezondheidszorg beschikbaar én minder linkshandigheid dan gemiddeld. Schaafsma vroeg zich af – mede door de relatie van linkshandigheid met gezondheidsproblemen – of een gebrek aan goede gezondheidszorg samen kon hangen met het lage aandeel linkshandigen in een samenleving.

Moorden
Ze vergeleek daarom van twaalf Westerse landen het percentage linkshandigen met de publieke uitgaven aan gezondheidszorg. Omdat de gevechtshypothese ooit mede werd onderbouwd door aan te tonen dat er veel moorden plaatsvinden in een land met veel linkshandigen, nam ze ook het aantal moorden/doodslagen in elk land mee.

Ondersteuning hypothese
Schaafsma vond inderdaad een positieve relatie tussen het aantal linkshandigen in een land en de uitgaven aan de gezondheidszorg, maar geen relatie tussen het aantal linkshandigen en het aantal opzettelijk gedode mensen. Schaafsma: ‘Dit resultaat ondersteunt – ten koste van de gevechtshypothese – de hypothese dat een laag niveau van gezondheidszorg kan leiden tot weinig linkshandigen in een samenleving, zoals in de Eipo-gemeenschap. Het is echter nog onduidelijk welke rol gezondheidszorg precies speelt hierbij.’

Sara Schaafsma (Amsterdam, 1980) studeerde biologie aan de UvA. Sinds oktober 2006 deed ze promotieonderzoek bij het Centre for Behaviour and Neurosciences aan de RUG. Ze promoveerde op 6 januari 2012 op haar proefschrift Hows and whys of left and right – Ontogeny of lateralization and its functional relevance.
http://www.laatstenieuws.nl

Een op de tien Nederlanders linkshandig

Een op de tien volwassenen in Nederland is linkshandig. Iets meer mannen dan vrouwen gebruiken bij voorkeur hun linkerhand. Ouderen zijn juist minder vaak linkshandig.

Linkshandigheid, 2007/2009
Ruim 1,2 miljoen mensen schrijven links
Het overgrote deel, 86 procent, van de volwassen inwoners van Nederland, gebruikt de rechterhand voor dagelijkse dingen als een boodschappenlijstje schrijven, een kop koffie vastpakken of het kammen van hun haren. Een op de tien mensen gebruikt daarvoor bij voorkeur hun linkerhand. Dat komt overeen met ruim 1,2 miljoen mensen van 18 jaar en ouder. 4 procent zegt beide handen even vaak te gebruiken.

Mannen vaker dan vrouwen linkshandig
Mannen zijn iets vaker linkshandig dan vrouwen, iets meer dan 10 procent tegen 9 procent. ook gebruiken mannen vaker dan vrouwen beide handen: bijna 5 procent ten opzichte van 3,5 procent.

Linkshandigheid, naar leeftijd
Ouderen minder vaker linkshandig
Ouderen zijn beduidend minder vaak linkshandig. Dit komt waarschijnlijk doordat het vroeger op school niet was toegestaan met links te schrijven. Linkshandige kinderen werden toen vaak gedwongen hun rechterhand daarvoor te gebruiken.
cbs.nl

Hoe handig is linkshandig?
Twee linkerhanden hebben en iemands rechterhand zijn: typische uitdrukkingen in een rechtshandige maatschappij. Maar heeft linkshandigheid ook voordelen?
Tot in de vorige eeuw werd schoolkinderen met een flinke tik op de vingers afgeleerd om met links te schrijven. Nog steeds doen onderzoekers verwoede pogingen om aan te tonen dat er met linkshandigen wel iets raars aan de hand moet zijn. Want wie niet aan de norm van de massa voldoet, is een beetje verdacht.

Linkshandig brein
De fascinatie voor het verschijnsel is niet zo gek. Negentig procent van ons is rechtshandig, al sinds we in de prehistorie een goede werphand ontwikkelden om een everzwijn te kunnen raken. Maar waarom nam één op de tien oermensen de speer in de linkerhand? Waren ze gek geworden? En waarom is die vreemde gewoonte nooit weggeëvolueerd? De wetenschap is er niet over uit. Roel Willems, hersenonderzoeker aan de universiteit van Berkeley, stelt wel dat het brein van een linkshandige net iets anders in elkaar zit.

Aangeboren en aangeleerd
Volgens Willems is de voorkeur voor de linker- of rechterhand voor een deel aangeboren en voor een deel aangeleerd. “De meeste kinderen worden met een voorkeur geboren, maar die is niet zo sterk dat er geen ruimte is om die later nog om te draaien.” Zo zouden de meeste foetussen al op hun rechterduim sabbelen en ter wereld komen met een lichte voorkeur voor rechts. “Zij gaan vervolgens vanzelf proberen meer handelingen met rechts uit te voeren,” zegt Willems.

Gebruik van beide hersenhelften
Willems onderzocht hoe links- en rechtshandigen gezichten herkennen. Terwijl altijd werd aangenomen dat de visuele verwerking vooral in de rechterhersenhelft plaatsvindt, ontdekte hij dat linkshandigen veel meer een beroep doen op beide hersenhelften. Daardoor zijn zij beter in het herkennen van gezichten dan rechtshandigen. Ook bij het begrijpen van taal, blijken linkshandigen vaker tussen beide hersenhelften te switchen. Verder is er bij linkshandigen een minder groot verschil in vaardigheid tussen beide handen. Zij hebben dus meer kans om het everzwijn met rechts te raken dan een rechshandige met links. Maar is dat nou handig? Of moet het werkelijke voordeel van linkshandigheid nog aan het licht komen?
Quest Psychologie

Oermensen waren al rechtshandig
KANSAS - Al ruim 500.000 jaar geleden waren mensen overwegend rechtshandig. Dat concluderen onderzoekers uit krabsporen aan fossiele snij- en hoektanden in Spanje. Negen van de tien oermensen waren rechtshandig. Die verhouding rechts- en linkshandigen geldt ook nu nog.

Onderzoeker David Frayer van de Universiteit van Kansas leidt hieruit af dat mensen destijds al gespecialiseerde hersenhelften hadden. Mensapen hebben geen voorkeur voor links of rechts, aldus vakblad Laterality: Asymmetries of Body, Brain and Cognition woensdag.
Telegraaf 2011

Linkshandigen zijn slechter af
Linkshandigen zijn minder getalenteerd dan rechthandigen en presteren slechter in groepen. Dit wordt althans beweerd in een nieuw Australisch onderzoek.
Het onderzoek, waaraan 5000 vijfjarige Australische kinderen deelnamen, maakt een einde aan de mythe dat linkshandigen creatiever of slimmer zouden zijn dan rechtshandigen.
De resultaten wijzen juist in de tegenovergestelde richting.
Slechtere prestaties
Psycholoog Mike Nicholls, die overigens zelf linkshandig is, bestudeerde de prestaties van de kinderen op school en interviewde hun docenten. Als de linkshandige kinderen in groepen samenwerkten presteerden ze slechter dan hun rechtshandige klasgenoten.
De cognitieve achterstand die de linkshandige kinderen vertoonden is vergelijkbaar met de negatieve gevolgen die te vroeg geboren kinderen ondervinden.

Achterstand
Dit wil echter niet zeggen dat er iets mis is gegaan bij de geboorte van een linkshandige, maar simpelweg dat de achterstand van beide groepen op hun leeftijdsgenoten dezelfde orde van grootte heeft.
Of linkshandigheid carrièreperspectief in de weg zit, is maar de vraag. Want ook Barack Obama, officieel de machtigste man op aarde, zet zijn handtekening met links.
nu.nl

Linkshandigen mensen gevoeliger voor angst

AMSTERDAM – Angstige momenten maken meer indruk op mensen die een voorkeur hebben voor hun linkerhand. Dat zou blijken uit een studie van Schotse wetenschappers.
Deze versnipperde herinneringen kunnen worden beschouwd als een lichte vorm van een posttraumatische stress. Dat meldt de Britse krant The Daily Telegraph.

Gedrag
“Na het beleven van een angstig moment in een film vertonen linkshandige mensen veel vaker dan rechtshandigen subtiele gedragingen die vergelijkbaar zijn met de symptomen van mensen met een posttraumatische stress-stoornis”, verklaart hoofdonderzoekster Carolyn Choudhary van de Queen Margaret University in Edinburgh.
De onderzoekers kwamen tot hun bevindingen door linkshandige en rechtshandige proefpersonen te laten kijken naar scènes uit de film Silence of the Lambs.

Hersenen
“We lieten tijdens het experiment een fragment uit Silence of the Lambs zien, dat angst oproept. De linkshandige mensen gebruikten in hun verslag van het filmfragment meer herhalingen”, aldus Choudhary. “Ook waren hun herinneringen meer versnipperd dan de herinneringen van rechtshandigen.”
De resultaten van het onderzoek zijn presenteerd op een conferentie van de British Psychology Society. Volgens de onderzoekers komt de sterke reactie van linkshandige mensen op angstaanjagende films voort uit de manier waarop hun brein werkt.

Dominant
“De rechterkant van het brein is meer betrokken bij het verwerken van angst”, aldus Choudhary. “Bij linkshandige mensen is de rechterhelft van hun hersenen van nature meer dominant, waarschijnlijk heeft dat iets te maken met hun sterke reactie.”
nu.nl

Wie rechts denkt kan links worden
Rechtshandigen kiezen onbewust bij voorkeur voor dingen die zich rechts van hen bevinden. Zij associëren de rechterkant met goed en lief.
Bij linkshandigen is het net andersom. Maar wie rechts denkt, kan binnen twaalf minuten leren deze onbewuste associatie om te draaien. Onbewuste oordelen over goed en kwaad kunnen dus worden aangepast.

Peuters
Dat heeft psycholoog Daniel Casasanto van het Max Planck Institute for Psycholinguistiek in Nijmegen ontdekt. ''Zelfs peuters en kleuters vinden dieren die aan de kant van hun schrijfhand staan al liever en slimmer."
"Volwassenen maken het onderscheid ook bij abstracte dingen zoals gevoel of emoties. Die onbewuste keuze heeft invloed op de manier waarop ze in het leven staan." "Het kan belangrijk zijn dat nu is gebleken dat je mensen kunt aanleren om andersom te denken'', aldus dinsdag Casasanto, die zijn onderzoek heeft gepubliceerd in een internationaal vakblad.

Halfzijdig verlamd
Na een beroerte raken mensen vaak halfzijdig verlamd. Alleen de lichaamshelft tegenover de hersenhelft waar het infarct of de bloeding plaatshad, functioneert dan nog.
Casasanto stelde vast dat de onbewuste waardeoordelen van mensen die hun voorkeurshand niet meer konden gebruiken ook waren omgedraaid: wat ze eerst goed vonden wezen ze nu vaker af.

Gezonde mensen
De onderzoeker deed ook proeven met gezonde mensen, van wie hij de schrijfhand tijdelijk onbruikbaar maakte. Binnen twaalf minuten draaiden hun onbewuste associaties om.
Casasanto: ''De koppeling van de voorkeurshand aan associatie is niet te verklaren uit taal of cultuur. Immers, zelfs in de bijbel en de koran wordt links afgeschilderd als 'van Satan' dus slecht. Het zit in de neurocognitie. Nader onderzoek moet uitwijzen of waardeoordelen blijvend kunnen worden beïnvloed, wat van belang is voor de psychische hulpverlening.''
nu.nl

Linkshandigen hebben echt andere hersens dan rechtshandigen.

Hersenonderzoek met links- en rechtshandigen laat zien dat er veel grotere verschillen zijn in de inrichting van de hersenen dan eerder gedacht. De verdeling van functies over de hersenhelften is bij linkshandigen minder sterk dan bij rechtshandigen. Het onderzoek laat zien dat dit ook geldt voor het visuele systeem voor het herkennen van gezichten. Linkshandigen gebruiken hiervoor beide hersenhelften, in tegenstelling tot rechtshandigen. Ook laat onderzoek met links- en rechtshandigen zien dat woordbetekenissen niet als abstractie zijn opgeslagen in het brein, maar als persoonlijke, belichaamde representatie. Het is voor het eerst dat dit experimenteel is aangetoond.
Dat het taalgebied en het motorische gebied vooral links in het brein zitten bij rechtshandigen en meer verdeeld zijn over de twee hersenhelften bij linkshandigen is een bekend weetje. Gezichtsherkenning is volgens de leerboeken juist een actie van de rechterhersenhelft. Dat is minder bekend en dat is maar goed ook, want het is niet waar! Tenminste: niet voor die 10 tot 15 procent van de mensen die linkshandig is. Zij gebruiken hun linker- en rechterhersenhelft evenveel als zij een gezicht bekijken.

Net als het taal- en het motorische systeem blijkt het visuele systeem bij linkshandigen meer over de twee hersenhelften verdeeld. Het verschil is zo opvallend dat Roel Willems, een van de auteurs van een kortgeleden verschenen paper in Cerebral Cortex, zegt te vermoeden dat de hersenen van linkshandigen wezenlijk anders in elkaar zitten. ‘De inrichting van de hersenhelften is flexibeler dan we dachten,’ schrijven Willems en zijn co-auteurs Marius Peelen en Peter Hagoort van het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour van de Radboud Universiteit Nijmegen.

Vergeten onderwerp
Hoe kan het eigenlijk dat dit verschil tussen de hersenen van links- en rechtshandigen niet eerder is opgevallen? Willems: ‘In de jaren zeventig, tachtig is er heel intensief op gedragsniveau gekeken naar links- en rechtshandigheid en lateralisatie. Daarna is het uit de mode geraakt, misschien ook wel omdat het een beetje esoterisch was geworden. “Links zit je verstand, rechts je gevoel”, dat soort uitspraken.
In de FMRI-studies van tegenwoordig gebruik je bij voorkeur proefpersonen die zoveel mogelijk op elkaar lijken. Dus dan neem je rechtshandige proefpersonen. Linkshandigheid geeft maar ruis in het onderzoek. Hierdoor hebben we de verschillen over het hoofd gezien. Maar nu we er dus gericht naar kijken komen we er achter dat het visuele brein veel minder vast georganiseerd is dan we dachten.’
Dit onderzoek laat bovendien zien dat ‘handigheid’ veel meer inhoudt dan welke hand je voorkeurshand is, zegt Willems (zelf linkshandig). Hij vindt het een fascinerende vraag waarom handigheid is ontstaan in de evolutie. ‘We zijn de diersoort met de sterkste voorkeur voor één hand. Zelf ben ik aanhanger van de theorie dat specialisatie van de hersenhelften ruimte vrijmaakte in het brein om andere functies zoals taal te ontwikkelen. En dat het motorische en het taalsysteem aan dezelfde kant zitten, past bij het idee dat gesproken taal is voortgekomen uit gebarentaal.’

Belichaamde cognitie
Die nauwe band tussen taal en beweging is ook het onderwerp van een andere recente publicatie van Willems en Hagoort, ditmaal met Daniel Casasanto van het Max Planck Instituut voor Psycholinguistiek in Nijmegen, in Psycological Science. Ze gebruikten links- en rechtshandige proefpersonen om een hypothese te toetsen over het belichamen van woordbetekenissen: als we een woord lezen of gebruiken dat een lichamelijke actie impliceert, wordt ook het motorische centrum in het brein actief dat we nodig hebben om die actie voor te bereiden.
Zou het dan ook zo zijn dat als we ons lichaam anders gebruiken, het lezen van een actiewoord ook een andere hersenactivatie tot gevolg heeft? Ja, zegt Casasanto. ‘Deze studie is het eerste bewijs dat de betekenis van actiewoorden lichaamsafhankelijk is. We gaven de proefpersonen verschillende werkwoorden te lezen. Sommige voer je met je voorkeurshand uit, zoals ‘schrijven’, ‘gooien’ , andere niet. Denk aan ‘giechelen’ of ‘knielen’. We zagen bij de links- en rechtshandigen verschillende motorische gebieden actief worden voor de woorden waarbij je je handen gebruikt. Linkshandigen activeerden meer aan de rechterkant van hun motorische systeem, rechtshandigen meer aan de linkerkant. Terwijl dat verschil achterwege blijft bij de andere werkwoorden.’
Roel Willems licht toe: ‘Dit betekent dat hoe we dingen doen van invloed is op hoe betekenis in de hersenen gecodeerd is. Betekenis is dus niet iets abstracts voor de hersenen, maar is gelinkt aan hoe je dingen doet in de wereld. Als we taal begrijpen, simuleren we de actie in ons hoofd. En hoe we dat doen, hangt af van hoe ons lichaam is. Als het brein abstracte woordbetekenissen zou bevatten, zoals een woordenboek, zou je die neuronale verschillen niet zien.’ Inmiddels heeft een tweede studie, vergelijkbaar maar dan opgezet met spreekwoorden, het resultaat bevestigd.(Frontiers in Human Neuroscience)

Linkshandigen beter in rekenen, taal, ruimtelijk inzicht en aardrijkskunde

Er werd een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan de al decennia lang voortdurende controverse rond linkshandigheid. Prof.dr. Enrico Alfrede Queranti, autoriteit op het gebied van linkshandigen en schrijver van het standaardwerk ‘Uw hand en u’ (1963; in Nederland verschenen bij De Bezige Bij), kwam met de resultaten van een groot nieuw onderzoek. In dit onderzoek, waarbij ook al zijn vorige experimenten opnieuw tegen het licht werden gehouden, kwam professor Queranti tot een even opzienbarende als gênante conclusie: hij heeft het altijd verkeerd om bekeken.

Binnen de wereld van linkshandigheidswetenschappers is het een ongeschreven regel dat met links ‘voor de kijker links’ wordt bedoeld. Queranti leefde altijd in de veronderstelling dat hij deze afspraak keurig had nageleefd; van zijn vroege artikelen waarin linkshandigen minder goed bleken te hoofdrekenen, tot zijn grote cohortstudies waarin de intelligentie van linkshandigen steevast 12 IQ-punten lager lag dan bij rechtshandigen. Zelfs zijn vorig jaar voltooide onderzoek, waarin linkshandigen minder topografische kennis bleken te bezitten, voerde de Italiaanse wetenschapper op dezelfde manier uit. Pas in 2012, bijna vijftig jaar na het verschijnen van zijn beroemde boek, blijkt links toch niet links te zijn. Hoe eerlijk het ook mag zijn van Queranti dat hij voor zijn fout uitkomt, dom blijft het wel.

Bovendien heeft het grote consequenties: in zijn nieuwe onderzoek komt hij op ALLE vlakken tot precies de tegenovergestelde conclusie als in al zijn voorgaande onderzoek. Linkshandigen kunnen dus beter hoofdrekenen, zijn welbespraakter, zijn algeheel intelligenter en kunnen beter de weg vinden dan rechtshandigen. Of linkshandigen ook langer leven dan rechtshandigen wil Queranti pas na zijn dood bekend maken....
http://www.dewetenschap.nl

Papegaaien zijn 'links- of rechtshandig

Papegaaien ontwikkelen net als mensen een voorkeur voor de linker- of de rechterkant van hun lichaam. Dat hebben Australische wetenschappers ontdekt. Papegaaien hebben een favoriete poot om voedsel mee op te pakken en gebruiken meestal het oog aan dezelfde kant van hun lichaam om hun maaltijd te bestuderen. Deze voorkeur is te vergelijken met links- of rechtshandigheid bij mensen. Dat schrijven onderzoekers van de Macquarie Universiteit in Sydney in het wetenschappelijk tijdschrift Biology Letters.

Kaketoe
Opvallend genoeg blijkt uit de studie dat de individuen van veel papegaaiensoorten allemaal linkshandig of juist allemaal rechtshandig zijn. "We hebben bijvoorbeeld nog geen enkele 'rechtshandige' grote geelkuifkaketoe gevonden", verklaart hoofdonderzoeker Cullum Brown op BBC News.
"Dit is interessant omdat een extreme voorkeur voor het gebruik van één poot niet veel voorkomt onder ander dieren, maar wel bij mensen", aldus Brown. Bij mensen is ongeveer 90 procent van alle individuen rechtshandig.
Jeugd
De wetenschappers kwamen tot hun bevindingen door 322 vogels van 16 verschillende papegaaiensoorten te bestuderen. "We keken naar de oogvoorkeur van de dieren", aldus Brown. "Bij bijna elke soort was er een sterke correlatie tussen het oog waarmee ze voedsel bekeken en de poot waarmee ze hun eten oppakten."
De dieren ontwikkelen hun voorkeur voor een lichaamshelft net als mensen overigens pas in hun jeugd. Pas geboren papegaaien zijn nog niet 'links- of rechtshandig'.
Hersenhelften
De voorkeur voor het gebruik van één ledemaat suggereert volgens de wetenschappers dat de hersenen van papegaaien zijn opgedeeld in twee helften, net als bij mensen. "Deze voorkeur voor een lichaamshelft is een reflectie van de dominante hersenhelft die is betrokken bij het analyseren van informatie over beschikbaar voedsel", de wetenschapper.
http://www.gva.be
voor wie weet, hoeft niets verklaard te worden
voor wie niet weet, is geen verklaring afdoende

aquarius

Re: Linkshandigheid

Bericht door aquarius » 01 apr 2013, 09:59

Sommige dingen doe ik linkshandig zoals gitaarspelen en schieten ,daar in tegen stap ik van mijn fiets af op de rechterkant [doh] en moet altijd over mijn fiets om mijn fiets op de standaard te zetten.
Soms moet ik bij mijn werk mijn linkerhand gebruiken bij een afkort zaag om veiligheidsredenen .
Ik denk dat deze linkshandige bijzonderheden een oorzaak hebben door dat ik vroeger een zware hersenschudding heb gehad .

Gebruikersavatar
Susan
Ik Ben
Berichten: 8400
Lid geworden op: 19 apr 2012, 05:58

Re: Linkshandigheid

Bericht door Susan » 01 apr 2013, 10:20

Wij hebben veel linkshandigen in de familie.
Zelf ben ik ook volkomen links in alles. Dacht als kind wel eens dat vanbinnen alles misschien ook wel
'verkeerd' om zat...Ik zeg verkeerd, omdat ik als 5 jarige al op de lagere school meteen hoorde dat
ik met mijn verkeerde hand schreef...vergeet dit nooit meer. Mocht niets meer links doen, een ramp
gewoon, heb nu eenmaal de 'stuuring' bij alles wat ik doe links zitten. Het schrijven is nooit wat geworden, schrijf links en recht op dezelfde manier even..'slecht'. Verder alles links en juist fijne
secure dingen willen rechts niet.Veel gebruiksvoorwerpen waren strijk en en zet op rechtshandigen afgestemt. Soep kan ik nog steeds niet zonder natte knoeiboel rechts eten.
Volgens mij ben ik links doordat ik de helft van een gespiegelde tweeling ben. Ik las en schreef zelfs
achterste voren, en enigzins dyslectisch.Lees ook wegenkaarten op de kop, en geloof het of niet, we komen via de goede weg op de plek waar zijn moeten.
'k Zal nog iets opzoeken over linkshandigheid bij tweelingen oa. Dit is echt interessant.
voor wie weet, hoeft niets verklaard te worden
voor wie niet weet, is geen verklaring afdoende

Gebruikersavatar
Susan
Ik Ben
Berichten: 8400
Lid geworden op: 19 apr 2012, 05:58

Re: Linkshandigheid

Bericht door Susan » 01 apr 2013, 10:34

'k Heb een mooi uitgebreid boek van Rik Smits over
linkshandigheid,deze 'weetjes' komen van zijn site.

Prombleemloos schrijven

Knoeien en linkshellend of met een verkrampte "hoekhand" schrijven is nergens voor nodig, als je het kunstje maar kent. Er zijn drie belangrijke dingen:
Rechtshandigen behoren hun papier een tikje schuin naar links te leggen, zodat de lijn van penpunt naar elleboog haaks op de regel staat.
Linkshandigen doen dit precies andersom: zij leggen hun papier schuin naar rechts, zodat ook voor hen de lijn van penpunt naar elleboog haaks op de regel staat.
Rechtshandigen schrijven met een vegende beweging, voornamelijk vanuit de pols, ongeveer zoals bij het aardappelen schillen. Een trekkende veeg naar binnen levert een neergaande, dikke lijn op, een duwbeweging naar buiten een dunne, opgaande lijn.
Linkshandigen maken een geheel andere, subtielere beweging, die meer wegheeft van het uittrekken van een splinter met een pincet. Ze maken een trekkende beweging door de vingers die de pen omsluiten te krommen, met als resultaat een dikke, neergaande lijn. De duwbeweging als de vingers weer gestrekt worden levert een dunne, opgaande lijn op.
De subtielere schrijfbeweging van de linkshandige vraagt om behoorlijk, soepel schrijfgereedschap. Gebruik een potlood, vulpen of fijnschrijver, maar laat de ruwe ballpoint aan rechtshandigen over.
Net als bij rechtshandigen beweegt de schrijfhand van linkshandigen als geheel zich op deze manier parallel aan de schrijfregel onder de regel voort. Zowel linkshandigen als rechtshandigen behouden dus uitzicht op het geschrevene, en vegen niet door de nog natte inkt.


Dekselse deuren

Een onuitroeibaar misverstand is dat deuren in het algemeen voor linkshandigen verkeerd opengaan. Er zijn vier soorten deuren: deuren waar je niet doorheenloopt (ijskasten, wasmachines etc), draaideuren, gewone deuren en autodeuren.
IJskastdeuren hebben standaard de klink aan de linkerkant, zodat ze met de rechterhand geopend moeten worden. Dat lijkt een rechtshandig voordeel, maar is het niet. Immers, de linkshandige heeft zijn 'goede' hand onmiddellijk vrij om in de kast te werken, terwijl de rechtshandige ofwel met zijn verkeerde hand moet werken, ofwel eerst helemaal binnen de deur moet gaan staan. Rechtshandigen dénken wel dat ze in het voordeel zijn. Dat laten we maar zo.
Draaideuren gaan tegen de klok in, zodat ze met de rechterhand geduwd moeten worden. Dat is voor rechtshandigen ook het vanzelfsprekendst. Deze deuren discrimineren dus inderdaad, maar dat heeft mogelijk niet ook te maken met onze gewoonte in het verkeer rechts te houden. Hoe zit dat in landen waar men links houdt, ook tussen voetgangers?
Gewone deuren zijn grotendeels symmetrisch: wie van de ene kant de klink rechts ziet zitten, komt hem bij terugkomst aan de linkerkant tegen. Opent men een deur naar zich toe, dan is het het handigst als het scharnier aan dezelfde kant zit als de voorkeurshand. Je trekt zo'n deur immers 'voor je langs' open, anders kom je erachter terecht. Bij openduwen geldt hetzelfde: ook dat gaat het beste 'kruislings', zij het dat het minder onmogelijk is om een deur met de verkeerde hand open te duwen dan om hem zo open te trekken. Sommigen beweren nu dat verreweg de meeste deuren aan de trek-kant de klink links hebben zitten, ten gerieve van rechtshandigen. Mijn eigen tellingen (maar die zijn nog maar klein) lijken dat niet te bevestigen. Veelal beheersen andere, vaak architectonische, overwegingen de manier waarop een deur wordt ingehangen (spiegelbouw, aanliggende muren, etc.). Alleen bij openslaande dubbele deuren lijkt er een sterke conventie te zijn dat de van binnenuit rechter (en dus rechtshandige) deur, degene is die onafhankelijk van de ander openkan.
Bij autodeuren is de linkshandige chauffeur in alle rechts-houdende landen in het voordeel, sinds ze van achter naar voren openen. De linkerdeuren zijn zowel van buiten als vanbinnen alleen met de linkerhand te openen. Ook schuifdeuren in de rechter-zijwand zijn het gemakkelijkst met links te bedienen. Rechtshandigen zijn dus alleen in landen die links houden in het voordeel.

Linkshandigen en dyslexie: een mythe?

Neem je een willekeurige groep dyslectici, dan zitten daar iets meer linkshandigen tussen dan je onder de normale bevolking vindt. Maar neem je een willekeurige groep linkshandigen, dan is het maar helemaal de vraag of dat effect optreedt. Dat is ook nooit goed onderzocht. De (geringe) verhoging van het percentage linkshandigen onder dyslectici (en nog zo wat andere stoornissen) is te verklaren uit het bestaan van traumatische handigheid: het verschijnsel dat voor, tijdens of kort na de geboorte een hersenbeschadiging optreedt die onder meer tot gevolg heeft dat de besturing van de eigenlijke voorkeurshand net zo sterk beschadigd wordt, dat de niet-voorkeurshand beter functioneert - en dus de voorkeurshand lijkt te zijn.
Zulke kinderen hebben uiteraard vaak ook uiteenlopende andere stoornissen - het soort aanslag op de hersenen waarover het hier gaat heeft doorgaans nogal grove effecten, de kans dat nou net alleen de handbesturing wordt aangetast en verder niets, is miniem.
Omdat er van nature ongeveer negenmaal zoveel rechthandige embryo's zijn als linkshandige, is de kans dat een embryo door zo'n ongelukje linkshandig wordt ook negenmaal zo groot als omgekeerd. De zeer zeldzame traumatische rechtshandige valt vervolgens in de zee van gewone rechtshandigen niet meer op, terwijl de negenmaal zo grote groep traumatisch linkshandigen zich bij een negenmaal zo kleine bevolkingsgroep, de linkshandigen voegt, en daarvan dus een bij onderzoek onder groepen met handicaps zoals dyslexie opvallend, zij het nog altijd maar nauwelijks meetbaar, deel van uitmaakt. Daaruit valt echter over een verband tussen kwalen en linkshandigheid in het algemeen niets op te maken zonder betrouwbaar onderzoek onder niet geselecteerde groepen linkshandigen

Sire, er zijn geen linkshandige Japanners

In Japan bestaan geen linkshandigen - althans volgens de Japanners zelf. Zelfs de bekende Japanse Internet Yoichi Ito ontkende onlangs toen ik hem ernaar vroeg botweg linkshandig te zijn. Ja, hij gooide en tekende wel linkshandig, maar hij was het niet. Ooit was het simpele feit dat een echtgenote linkshandig bleek te zijn in Japan zelfs wettig voldoende grond om haar te verstoten.
Zo erg zal het niet meer zijn, maar nog steeds wordt er op scholen en elders krachtdadig tegen linkshandigheid opgetreden. Zo krachtig, dat serieuze Japanse onderzoekers in hun land nauwelijks twee procent van de bevolking vonden, die toegaf linkshandig te zijn, terwijl overal elders ter wereld dat percentage rond de tien schommelt. Zij weten dat lage percentage aan het bijzondere Japanse schrift, dat slechts rechtshandig te schrijven zou zijn.
Dat is echter onzin, want met schrijven heeft linkshandigheid maar weinig van doen, zoals vele rechtshandig schrijvende linkshandigen kunnen getuigen. Eerder is het de onverzoenlijke houding van de Japanse samenleving jegens linkshandigheid eraan debet: linkshandigen kijken wel uit om hun bijzonderheid openlijk toe te geven.

Handigheid = benigheid?

Alleen al het feit dat het percentage linkshandigen rond de tien ligt, terwijl ongeveer een op elke drie mensen linksbenig is, laat zien dat er geen direct verband tussen de twee is. Ook het verhaal dat ongelijke handigheid en benigheid een teken van stoornissen en leermoeilijkheden is, zoals regelmatig beweert wordt, berust op niets.

Amerikaanse presiedentsverkiezingen

Onder Amerikaanse presidenten zijn extreem veel linkshandigen te vinden, ongeveer een op elke drie. Maar bij de verkiezingen van 1992 kwam er zelfs geen rechtshandige kandidaat aan te pas. Zowel de zittende president Bush als zijn beide uitdagers Clinton en Ross Perot waren linkshandig.

Rechts-dominante mensen bestaan niet

Er bestaan, voor zover we weten, geen rechtsbreinige mensen. De mythe van de dominante hersenhelft (koele, analytische, stille, links-dominante rekenaars tegenover warme, creatieve en artistieke rechts-dominanten) stamt uit de jaren zestig, toen men voor het eerst iets van de functies van de rechter hersenhelft begon te zien. Maar voor dominantie van een van beiden is geen enkel bewijs, noch voor een sterk gescheiden opereren van beide helften. Ze nemen weliswaar tot op zekere hoogte verschillende deelprocessen voor hun rekening, maar bijna alles wat wij denken en doen is het resultaat van geïntegreerde samenwerking tussen beide helften. Van een paar functies weten we dat bepaalde gebieden in de hersenen er bij betrokken zijn. Zo liggen er in de linker hersenhelft gebieden die essentieel zijn voor ons taalvermogen. Bij linkshandigen is dat in de overgrote meerderheid van de gevallen niet anders. Omkering van handvoorkeur wil dus niet zeggen dat ook de hersenhelften 'omgekeerd' zijn.

Dwarse Schotten

Schotland herbergt veel mysterieuze zaken, waaronder een clan waarvan men zegt hij voor een onevenredig groot deel uit linkshandigen bestond: de clan Kerr. Dit geloof is in Schotland zo diep verankerd, dat Kerr-handed en corry-fisted daar gewone synoniemen zijn voor linkshandig.
Er is wel een aanwijzing dat de Kerrs misschien inderdaad wat hun handigheid betreft anders waren dan anderen: de bijzondere manier waarop zij hun versterkingen bouwden. Zoals de meeste kastelen hebben ook de hunne wenteltrappen in de torens. Maar de Kerrs bouwden wenteltrappen die in opgaande richting tegen de klok in draaiden, terwijl de omgekeerde draairichting de norm is.
De reden waarom de meeste kasteeltrappen met de klok mee draaien is deze. Wanneer een vijandelijke macht het kasteel binnendringt, zullen de aanvallers zich een weg de trappen op moeten vechten, terwijl de verdedigers de bovenkant in handen proberen te houden. Op een trap die naar boven met de klok mee wentelt hebben de verdedigers de centrale kolom aan hun linkerzijde, zodat er aan hun rechterkant voldoende ruimte is om zwaard of bijl te hanteren. De arme aanvaller wordt daarentegen constant belemmerd in zijn bewegingen door de centrale kolom van de trap aan zijn rechterzijde.
De Kerrs bouwden hun trappen andersom, om redenen die de bouwers lang geleden met zich mee het graf in namen. Eén veronderstelling is, dat de clan voornamelijk uit linkshandigen bestond, zodat ze behoefte hadden aan vrije ruimte aan hun linkerkant. Het voordeel daarvan is echter maar betrekkelijk. Immers, de verdedigers winnen zo wel ruimte aan hun linkerzijde, maar tegelijkertijd zijn zulke trappen ook voordelig voor rechtshandige aanvallers.
De clan Kerr bestaat nog steeds, en heeft sinds de emigratiegolven van de 19e eeuw leden over de hele wereld. Het thuisland ligt in Zuid-Schotland, nabij Selkirk. Er zijn twee takken, de voornamelijk katholieke Feniehurst-tak, en de protestante Cessford-tak. Tot die laatste tak behoort de eigenaar van het grootste landhuis van Schotland, Floors Castle. Floors is te zien in de film Greystoke, het is de plaats waar Tarzan terechtkomt nadat hij de jungle verlaten heeft.
Orrin C. Kerr, Canada
voor wie weet, hoeft niets verklaard te worden
voor wie niet weet, is geen verklaring afdoende

Plaats reactie