U kunt de wereld redden - Ervin Laszlo

[taigitu]

U kunt de wereld redden - Ervin Laszlo

Laten we onze beschaving vervallen tot chaos of dragen we bij om haar te ontwikkelen tot een duurzame, vreedzame wereldgemeenschap? Wetenschapper Ervin Laszlo zet uiteen waarom nu het moment is om de wereld te redden- en hoe u mee kunt meedoen.

Ervin Laszlo | september 2006
Een Chinees spreekwoord waarschuwt: ‘Als we niet van richting veranderen, eindigen we precies waar we op afgaan.’ Toegepast op de mensheid in 2006 zou dat een ramp betekenen. Als we niet van richting veranderen, zijn we namelijk onderweg naar een wereld van steeds meer politieke conflicten en oorlogen; toenemende klimaatverandering en milieuvervuiling; tekorten aan voedsel, water en energie.

Albert Einstein zei dat we de problemen waarmee we worden geconfronteerd niet kunnen oplossen op het zelfde denkniveau als waarmee we ze hebben gecreëerd.
Hij had gelijk. Toch proberen we nog steeds armoede, terrorisme, milieuvervuiling en zelfs overgewicht en andere moderne ziektes te bestrijden op precies dezelfde manier, volgens dezelfde methoden die deze problemen hebben veroorzaakt.
Een blik op het verleden leert ons dat fundamentele veranderingen in een samenleving zich zeker kunnen voordoen. Neem het ontstaan van de unieke beschavingen in de Andes, Mexico, Egypte, China, India en het stroomgebied van de Eufraat. Denk aan het ontstaan van de democratie in het oude Athene en de opkomst en verspreiding van de renaissance in het Europa van de Middeleeuwen. Maar er is een groot verschil met nu: in het verleden was er tijd om in de loop van generaties of zelfs eeuwen een nieuwe manier van denken te ontwikkelen. Dat is niet meer het geval. De kritische periode voor een fundamentele verandering is teruggebracht tot een mensenleven.

Als er geen ingrijpende en wijdverbreide veranderingen komen, kan ons mondiale systeem ontaarden in chaos. Een golf van nieuw denken biedt echter hoop op een mondiale doorbraak die een betere wereld voor ons en onze kinderen kan betekenen.

Hoe zou zo’n doorbraak eruit kunnen zien? Laat me eens een beeld schetsen.
Geconfronteerd met problemen en dreigingen waarmee we allemaal te maken hebben of krijgen, werken steeds meer mensen van over de hele wereld samen. Ze vormen organisaties en netwerken, waarmee ze hun dromen voor vrede en duurzaamheid nastreven. Leiders van grote en kleine bedrijven spelen in op die behoefte met nieuwe goederen en diensten die ertoe bijdragen dat deze idealen worden ondersteund. Journalisten pakken deze trend op en besteden prominent aandacht aan nieuwe sociale en culturele ontwikkelingen.

Uit dit alles vormt zich een nieuwe, mondiale cultuur van solidariteit en verantwoordelijkheid. Er komt meer steun voor overheidsbeleid dat sociaal en ecologisch herstel beoogt. Geld voor defensie wordt herverdeeld, zodat het toekomt aan de behoeften van de mensen. Er wordt hard gewerkt aan manieren voor de ontwikkeling van duurzame energie, transport, industrie, technologie en landbouw. Over de hele wereld krijgen tientallen miljoenen mensen steeds betere toegang tot voedsel, werk en onderwijs.

Als gevolg van deze ontwikkelingen maken internationaal wantrouwen, etnische conflicten, raciale onderdrukking, economisch onrecht en ongelijkheid tussen mannen en vrouwen plaats voor nieuwe tradities van wederzijds respect. In plaats van af te glijden naar een toestand van spanningen en oorlog maakt de mensheid een doorbraak naar een duurzame wereld van onafhankelijke, maar samenwerkende gemeenschappen, ondernemingen, landen en regio’s.

Hoewel het vooruitzicht van een mondiale ineenstorting ons recht in het gezicht staart, is het zeker mogelijk dit scenario te vermijden. Op dit punt in de geschiedenis heeft de mens ongekende macht vergaard en dus verantwoordelijkheid om over haar lot te beschikken. We hebben de mogelijkheid te kiezen voor een rooskleuriger toekomst. Niets weerhoudt ons ervan om ons evolutionaire pad te veranderen in de richting van een vredige en duurzame samenleving niets, behalve onze eigen denkpatronen en manier van doen.

De huidige machthebbers hebben helaas nog geen glimp van een andere toekomst opgevangen. Maar vele anderen zijn geïnspireerd door de visioenen van een mondiale doorbraak die al verschijnen aan de creatieve grenzen van onze samenleving.

Samenlevingen zijn zelden hecht in hun denken, vooral niet in roerige tijden van vernieuwing, zoals nu.
In deze perioden ontstaan veel subculturen die floreren naast de heersende machtsstructuur. Dit is wat we zien gebeuren, nu sommige van deze alternatieve culturen zich erop toeleggen om de prioriteiten en waarden van de samenleving te heroverwegen, met hun nadruk op duurzaam milieubeheer en ethiek. Deze fundamentele herwaardering van hoe we leven, ook al wordt zij over het hoofd gezien of ontkend door de huidige politici en grote media, zou zomaar tot een revolutionaire verandering kunnen leiden.

Verschillende bewegingen – van internationale mensenrechtenactivisten tot holistische gezondheidsgroepen en spirituele ontdekkingsreizigers – zetten het spoor al uit dat wegvoert van destructieve, maar niettemin algemeen aanvaarde opvattingen van de heersende cultuur. Zelfs de mensen die bij deze bewegingen zijn betrokken, onderschatten hun eigen aantal, deels vanwege een gebrek aan sociale en politieke samenhang.

Toch kunnen deze alternatieve subculturen uitgroeien tot de katalysator van een sociale doorbraak. In tegenstelling tot veel andere subculturen scheppen deze mensen er geen genoegen in een asociale houding aan te nemen of zich van alles en iedereen af te sluiten. Integendeel, zij zijn – zonder ophef te maken – diep betrokken bij de wereld, zij stellen kritische vragen bij algemeen aanvaarde ideeën en bewandelen nieuwe paden van persoonlijke en sociale betrokkenheid.

De mensen die zich voelen aangetrokken tot deze niet altijd even duidelijk omlijnde bewegingen zijn met elkaar verbonden door het verlangen naar een gezonder, beter, evenwichtiger leven. Zij zijn ontzet door wat zij zien als de harteloze onpersoonlijkheid en gedachteloze vernietigingsdrang in de samenleving.

Het Institute of Noetic Sciences in Californië opgericht door Apollo-astronaut Edgar Mitchell om het vermogen tot groei van het menselijk bewustzijn te onderzoeken heeft de volgende verschuivingen in waarden en gedrag van enkele van deze opkomende subculturen de in kaart gebracht:

* van competitie naar partnerschap;

* van hebzucht naar zorg;

* van een gevoel van schaarste naar een gevoel van toereikendheid;

* van vertrouwen op uiterlijke bronnen van ‘autoriteit’ naar innerlijke bronnen van ‘weten';

* van de wereld zien als een mechanisch systeem naar haar zien als een levend systeem;

* van verdeeldheid naar heelheid.

Met zo’n heroriëntatie van waarden door toenemende aantallen mensen dient serieus rekening te worden gehouden. De populairste media doen deze ontwikkelingen vaak af als new age. Ze doen weinig moeite onderscheid te maken tussen de oprechte, positieve mensen in alternatieve culturen en anderen die meer neigen naar narcisme en naïviteit. Maar door iedereen uit deze alternatieve culturen af te schilderen als niet serieus te nemen idealisten en zwevers leveren deze journalisten bepaald geen goede bijdrage aan de noodzakelijke veranderingen in de wereld.

Er zal zich nooit een nieuw hoofdstuk in de menselijke beschaving aandienen als we blijven wachten op een holistische convergentie die zal zorgen voor een nieuwe manier van denken. Een kritische massa in de maatschappij moet opstaan om dit te laten gebeuren. Dat houdt in: u en ik en vele anderen over de hele wereld. Nu is het moment daar.

Hieronder noem ik enkele van de doorslaggevende dingen die wij kunnen doen, op persoonlijk en sociaal vlak, om de verschuiving richting een vreedzame, duurzame samenleving te bevorderen.

1. Stap af van ideeën die niet langer deugen.
Begin bijvoorbeeld hier:

* De natuur is onuitputtelijk.

* De wereld werkt als een gigantisch mechanisme.

* Het leven is een strijd; alleen de sterksten overleven.

* De markt is het enige middel om rijkdom en goederen te verdelen.

* Hoe meer je verdient en consumeert, hoe gelukkiger je bent.

2. Denk mondiaal, leef eenvoudig

In een gezonde, goed functionerende maatschappij deelt iedereen dezelfde moraal.
Maar wat in de ene cultuur voor deugdzaam doorgaat, kan in een andere onacceptabel zijn. Dit is een reden voor de internationale spanningen en conflicten die vandaag bestaan. Nu alle wereldbewoners op sociaal-economisch gebied steeds meer afhankelijk van elkaar zijn, bestaat er een grote behoefte aan een moraal die door alle mensen kan worden aanvaard, ongeacht waar ze wonen.

Hoe zou zo’n moraal eruit moeten zien?
Traditioneel was het de taak van de religies om ethische normen vast te stellen. Tegenwoordig heeft de dominantie van wetenschap en economie ervoor gezorgd dat in veel landen de macht van religieuze doctrines sterk is afgenomen. Nadat de pogingen van Marx, Lenin en Mao om religie te vervangen door hun eigen morele geboden, zijn mislukt, resteert het liberalisme (in de klassieke zin van een vrijemarkteconomie en verkiezingen) als de meest aangehangen moraal. De essentie van een liberale moraal is ‘leven en laten leven': mensen moeten niet worden weerhouden van het najagen van hun eigenbelang, zolang zij maar binnen de regels van de maatschappij opereren.

Met de problemen waarmee de wereld zich geconfronteerd ziet, kleven er risico’s aan die liberale grondgedachte. De rijken en machtigen consumeren een buitenproportioneel deel van de natuurlijke rijkdommen waarop de armen ook recht hebben. Zowel de rijken als de armen brengen onherstelbare schade toe aan het milieu dat we met zijn allen moeten delen. Een liberale moraal kan hieraan geen einde maken.

In plaats van ‘leven en laten leven’, hebben we behoefte aan een universele moraal die beter is aangepast aan de omstandigheden waarin de mensheid zich bevindt. Misschien kunnen we inspiratie putten uit de boodschap van Gandhi: ‘Leef eenvoudiger, zodat anderen eenvoudigweg kunnen leven.’ Dit advies is tegenwoordig nog urgenter dan het was in Gandhi’s tijd. Een eenvoudige manier van leven is niet een soort straf of offer. Integendeel, eenvoudig leven is een zinvolle en verstandige keuze en biedt ons een groter persoonlijk welzijn en een dieper gevoel van zingeving in het leven.

3. Droom en neem uw dromen serieus

In 1968 deed senator Robert Kennedy mee aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen.
In een toespraak zei hij: ‘Sommige mensen zien de dingen zoals ze zijn en vragen zich af waarom? I­k droom van dingen die er nooit zijn geweest en vraag me af: waarom niet?’ Het is niet dom of dwaas en ook geen tijdverspilling om u af te vragen wat uw wensen zijn voor de wereld. Sterker, dromen zijn belangrijker dan ooit nu we voor de keuze staan tussen een wereldwijde afbraak of doorbraak.

4. Ontwikkel uw bewustzijn

In deze roerige tijden kunnen zelfs kleine veranderingen de loop van de beschaving beïnvloeden. Zoals antropologe Margaret Mead zei: ‘Twijfel nooit aan het vermogen van een klein groepje mensen om de wereld te kunnen veranderen. Sterker, zo is het altijd gegaan.’
Een van de manieren om dit te doen – en dat zal u misschien verbazen – is door een zogenaamde staat van veranderd bewustzijn binnen te gaan, zoals bij een diepe meditatie of intens gebed. Dit stelt u in staat om een diepe verbondenheid te voelen met de natuur en andere mensen of het nu de buren, mensen aan de andere kant van de wereld of toekomstige generaties zijn. Ook kunt u zich zo realiseren dat de mensen, de natuur en de wereld allemaal hetzelfde lot delen.

Niet iedereen voelt zich aangetrokken tot bidden of mediteren.
Maar er zijn ook toegankelijker wegen die naar hetzelfde doel leiden. Een daarvan is om contact te maken met uw lichaam. We gebruiken ons lichaam vaak alsof het een auto of computer is: we geven het opdrachten om ons te brengen waar we heen willen en te doen wat er gedaan moet worden. We leven teveel in ons hoofd. We kunnen ons bevrijden uit die gevangenschap door middel van yoga, tai chi, qi gong, ayurvedische oefeningen en eenvoudige ademhalingsoefeningen of diepe ontspanning. Zelfs een dagelijkse wandeling kan helpen.

De druk en spanning van het bestaan hebben ook invloed op ons emotionele leven. Negatieve gevoelens als woede, haat, angst, onzekerheid, achterdocht, jaloezie, minachting en onverschilligheid kenmerken het moderne bestaan. Negatieve ervaringen genereren een negatieve houding die leidt tot meer negatieve ervaringen. Deze cirkel moet worden doorbroken. We moeten de balans van onze gevoelens opmaken en bewust proberen de negatieve emoties om te vormen.

Het is niet eenvoudig om haat om te zetten in liefde, wantrouwen in vertrouwen, minachting in respect, jaloezie in waardering en onzekerheid in zelfvertrouwen, maar het kan. Alle religies en spirituele tradities van de wereld reiken manieren aan om dit te doen. Er zijn ook seculiere technieken, zoals therapie en praatgroepen, die ons in staat stellen om onze angst en hoop te delen. Positieve emoties kunnen worden opgewekt door onszelf open te stellen voor de natuur en haar te ervaren, te kijken naar het wonderschone van een zonsondergang, of door tijd vrij te maken om te ontspannen met vrienden of familie.

Tijdens een toespraak voor het Amerikaanse Congres in februari 1991 zei Vaclav Havel, de toenmalige president van wat toen nog Tsjecho-Slowakije heette: ‘Zonder een wereldwijde revolutie op het gebied van het menselijk bewustzijn zal er niets ten goede veranderen en de catastrofe waarop deze wereld afstevent, zal onvermijdelijk zijn.’

Het was niet zijn bedoeling om ons met pessimisme te ontmoedigen, maar om ons uit te dagen ons denken in heroverweging te nemen en ons bewustzijn te ontwikkelen. Als we dat doen, kan de kleine, maar dappere beweging die zoekt naar een holistischer, vreedzamer en duurzamer samenleving, veranderen in een kracht die de huidige denkrichting overspoelt.
Wij kunnen de wereld veranderen.


- See more at: http://www.theoptimist.nl/u-kunt-de-wer ... L6QXU.dpuf