Sterbevingen bieden blik in binnenste van zware, hete sterre

[univers]

Sterrenkundigen van het Astrofysisch Instituut van Andalusië zijn er voor het eerst in geslaagd om de inwendige structuur van zware, hete sterren af te leiden uit sterbevingen aan het oppervlak. Eerder lukte dat alleen goed met sterren die hooguit even zwaar en heet zijn als onze eigen zon.
Bevingen aan het gasvormige oppervlak van een ster worden beïnvloed door de inwendige structuur, temperatuur, scheikundige samenstelling, dichtheid etc. Uit precisiemetingen aan dat soort bevingen konden sterrenkundigen al informatie afleiden over de eigenschappen van relatief lichte en koele sterren. Nu is dat dankzij nieuwe computertechnieken ook gelukt voor sterren die 1,5 tot 2,5 maal zo zwaar zijn als de zon.
De nieuwe resultaten zijn geboekt bij zogheten Delta Scuti-sterren - veranderlijke sterren die bovendien snel om hun as draaien en daardoor enigszins zijn afgeplat. De nieuwe technieken maken het volgens de Spaanse astronomen ook mogelijk om via waarnemingen van sterbevingen informatie af te leiden over de eigenschappen en de inwendige structuur en samenstelling van andere zware, hete sterren.
In de toekomst zal deze techniek (asteroseismologie geheten) vermoedelijk een belangrijke rol spelen bij het onderzoek aan de moedersterren van exoplaneten. De toekomstige Europese planetenjager PLATO zal zich bijvoorbeeld vooral op relatief heldere sterren richten. Om de oorsprong en evolutie van exoplaneten rond zware, hete sterren goed te begrijpen, moeten ook de eigenschappen van die sterren nauwkeurig bekend zijn.
De Spaanse asteroseismologie-resultaten zijn gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics. (GS)



Links: interne structuur van een delta-Scuti ster, die een kern toont een uitgebreide stralingsoverdracht laag en een dunne convectieve laag (IAA). Rechts: verschillende stellaire oscillatiemodes (Univ. Birmingham).

http://www.iaa.es/content/star-quakes-r ... assive-sun