Zwart gat ontwaakt na 26 jaar

Voor reportages die betrekking hebben op wetenschappelijke zaken.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
univers
Observer
Berichten: 33354
Lid geworden op: 27 jan 2013, 11:10

Zwart gat ontwaakt na 26 jaar

Bericht door univers » 26 jun 2015, 07:05

De afgelopen week heeft de Europese satelliet Integral sterke uitbarstingen van röntgen- en gammastraling waargenomen van een zwart gat dat bezig is om materie van zijn stellaire begeleider op te slokken. Het object, dat V404 Cygni heet, was al sinds zijn ontdekking in 1989 niet meer zo actief geweest. V404 Cygni bestaat uit een zwart gat van ongeveer 12 zonsmassa’s en een ster die maar ongeveer half zoveel massa heeft als onze zon. Het tweetal, dat om elkaar draait, staat in het sterrenbeeld Zwaan, op bijna 8000 lichtjaar van de aarde. In dit soort dubbelstersystemen stroomt materie van de ster naar het zwarte gat. Die materie hoopt zich in eerste instantie op in een schijf rond het zwarte gat, waar zij door de wrijving zeer heet wordt en allerlei soorten straling begint uit te zenden – van zichtbaar licht tot gammastraling. Volgens de Nederlandse astronoom Erik Kuulkers, die bij het Europese ruimteagentschap ESA werkzaam is, gedraagt V404 Cygni zich nogal eigenaardig. Het object produceert onregelmatige röntgenflitsen die minder dan een uur duren. Op het moment van zo’n flits is de röntgenintensiteit van V404 Cygni tot wel vijftig keer zo groot als die van de Krabnevel – een van de helderste röntgenbronnen aan de hemel. Al kort na zijn ontdekking, 26 jaar geleden, werd duidelijk dat V404 Cygni zich wispelturig gedraagt. Uit onderzoek van oude gegevens bleek dat het object ook in 1938 en 1956 al eens was opgeleefd. Het lijkt er dus op dat hij met tussenpozen van twintig tot dertig jaar opleeft. Vermoed wordt dat de activiteitspieken ontstaan door de ophoping van materie in de accretieschijf rond het zwarte gat. Op een gegeven moment heeft zich daarin zoveel materie verzameld dat het ‘eetgedrag’ van het zwarte gat gedurende korte tijd verandert. Inmiddels is een wereldwijde campagne waargenomen, waarbij astronomen V404 Cygni in allerlei golflengtegebieden waarnemen. De gegevens die daarbij worden verzameld moeten meer inzicht geven in het gedrag van dit soort bijzondere dubbelsterren. (EE)

Afbeelding

Artist’s impression van een zwart gat in een dubbelstersysteem, dat materie van zijn stellaire begeleider opslokt. (ESA/ATG medialab)


http://www.esa.int/Our_Activities/Space ... r_26_years
Een mens is net een open boek, je moet het enkel kunnen lezen.

Plaats reactie