Stofring rond superzwaar zwart gat is ‘klonterig’

Voor reportages die betrekking hebben op wetenschappelijke zaken.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
univers
Observer
Berichten: 33354
Lid geworden op: 27 jan 2013, 11:10

Stofring rond superzwaar zwart gat is ‘klonterig’

Bericht door univers » 17 dec 2015, 18:58

Astronomen zijn, met de röntgensatellieten NuSTAR en XMM-Newton, diep doorgedrongen in de ‘donut’ van gas en stof rond het superzware zwarte gat in de kern van het sterrenstelsel NGC 1068. Uit de waarnemingen blijkt dat die ring van materie veel klonteriger is dan tot nu toe werd aangenomen (Monthly Notices of the Royal Astronomical Society). Dat superzware zwarte gaten omringd zijn door ‘donuts’ van gas en stof werd al dertig jaar geleden voorspeld. Het was de meest voor de hand liggende verklaring voor het feit dat sommige van die zwarte gaten schuilgaan achter gas en stof, en andere niet. Dat komt doordat we vanaf de aarde in sommige gevallen tegen de zijkant van de donut aankijken, waardoor deze het zicht op de hete materie in de onmiddellijke nabijheid van het zwarte gat ontneemt. Bij het nieuwe onderzoek zijn NuSTAR en XMM-Newton in 2014 en 2015 gelijktijdig op NGC 1068 gericht. Bij die laatste gelegenheid registreerde NuSTAR een duidelijk piek in de röntgenhelderheid van het centrum van het stelsel, terwijl XMM-Newton niets bijzonders opmerkte. Volgens de astronomen komt dit doordat alleen NuSTAR de hoogenergetische röntgenstraling kan waarnemen die de wat minder dichte delen van de stofring rond het centrale zwarte gat kan doordringen. NuSTAR heeft als het ware tussen de wolken door een glimp van het zwarte gat kunnen opvangen. Het is voor het eerst dat die bij zo’n extreem stofrijke donutis gelukt. Wat die klonterigheid veroorzaakt, is nog onduidelijk. Mogelijk ligt de oorzaak bij turbulenties die door het zwarte gat of door jonge sterren in de omgeving worden veroorzaakt. Een andere mogelijkheid is dat de klonten bestaan uit materie die van buitenaf naar de donut toe stroomt en daar ‘condenseert’. (EE)

Afbeelding

NuSTAR's view of NGC 1068. NGC 1068 is shown in visible light and X-rays in this composite image. Image credit: NASA / JPL-Caltech / Roma Tre Univ.

Afbeelding

Hidden lair at the heart of NGC 1068. NGC 1068 can be seen in close-up in this view from NASA's Hubble Space Telescope. Image credit: NASA / JPL-Caltech

http://www.ras.org.uk/news-and-press/27 ... black-hole
Een mens is net een open boek, je moet het enkel kunnen lezen.

Plaats reactie