Het cognitieve en het emotionele brein
Hoe spiritueel je ook bent of hoeveel je je bewustzijn ook hebt ontwikkeld, je kunt nooit voorbij aan de wetten van het lichaam, omdat het lichaam nu eenmaal het voertuig is waarin je je bevindt. Dit voertuig wordt bestuurd door de hersenen, die het lichaam laten functioneren. Voor het functioneren als mens hebben we twee stel hersenen: het cognitieve en het emotionele brein.
Het cognitieve brein is het bewuste, rationele en naar buiten gerichte brein, ligt als een soort enveloppe om het emotionele brein heen en wordt de neocortex genoemd. Het emotionele brein is het onbewuste brein, in de eerste plaats ingesteld op overleven en voor alles gericht op het lichaam. Deze ligt in het diepste van onze hersenen, helemaal in het midden. De twee breinen functioneren betrekkelijk onafhankelijk van elkaar, en leveren op zeer verschillende wijze een bijdrage aan ons gedrag en aan de manier waarop we ons leven ervaren. Hoe meer heling en bewustzijn er heeft plaatsgevonden in je leven, hoe meer verbinding er ontstaat tussen beide hersenen en je in vrijheid en heel bewust om kunt gaan met je instincten.
Het instinctmatige gedrag dat mensen overeen hebben met dieren, heeft te maken met een deel van de hersenen dat overeenkomsten heeft met die van dieren. Dit deel van de hersenen wordt het limbische systeem genoemd. Als er een situatie is van gevaar of die angst oproept dan zal het emotionele brein hierop reageren, terwijl het cognitieve brein in eerste instantie buiten schot blijft. Het emotionele brein heeft een primitieve (niet complexe) structuur, waardoor een snelle reactie op een overlevingssituatie mogelijk is. Het lichaam wordt fysiologisch in een staat van paraatheid gebracht. Het emotionele brein staat heel nauw in verbinding met het lichaam, waardoor dat wat vastgezet is in het emotionele brein, via het lichaam gemakkelijker te bereiken is dan via de taal (het cognitieve).
Het cognitieve brein is evolutionair gezien het jongst en veel complexer dan het emotionele brein, waardoor het een groot vermogen heeft om informatie te verwerken. Het stelt ons in staat tot aandacht en concentratie, de beheersing van onze impulsen en instincten, de regie van onze sociale betrekkingen en ons moreel gedrag.
Het emotionele en cognitieve brein kunnen met elkaar samenwerken of concurreren, waardoor het een of het andere de overhand krijgt. Zolang ze nog met elkaar concurreren zul je van het ene uiterste in het andere uiterste kunnen vervallen, een leven leiden dat erg impulsief is of juist erg rationeel en gecontroleerd. Werken beide breinen samen, dan kun je in vrijheid gebruik maken van de mogelijkheden die het lichaam je biedt en brengt je dat een ervaring van welbevinding, van leven in verbinding.
Om hier op aarde te kunnen leven is en blijft het emotionele brein noodzakelijk voor onze persoonlijke overleving en de overleving van onze soort, omdat je die ook nodig hebt voor het vinden van een geschikte seksuele partner. Is er gevaar, bijvoorbeeld omdat je een auto bestuurt en een andere auto doet iets onverwachts, dan zal het emotionele brein acuut in actie komen, zich op het gevaar richten tot het gevaar geweken is. Het lichaam zal reageren met hartkloppingen als je geschrokken bent. Als echter onze emoties te heftig zijn, dan vermindert de toegang tot het cognitieve brein, waardoor we volledig in beslag genomen worden door onze emoties, in een maalstroom terecht komen die soms moeilijk te stoppen is en het overzicht zoek raken. Bij trauma’s, als bijvoorbeeld een ongeval, misbruik en geweld zal het emotionele brein heel snel alarm slaan als er maar iets gebeurt wat er een heel klein beetje op lijkt, doordat het niet meer in staat is zich te overtuigen van de afwezigheid van gevaar. Het cognitieve brein wordt dan als het ware uitgezet, waardoor redelijke argumenten niet meer beschikbaar zijn of effect hebben.
Anderzijds kun je het vermogen ontwikkeld hebben om cognitieve controle over je emoties te verkrijgen, waardoor je er erg bedreven in bent geraakt verstandelijk om te gaan met je emoties. Als je daar al te goed in bent geworden, bijvoorbeeld omdat je jong geleerd is geen emoties te tonen, verlies je uiteindelijk het contact met de signalen van het emotionele brein. Deze vorm van onderdrukking maakt dat je dan alleen nog rationele beslissingen kunt nemen die los staan van de ervaringen in je lichaam met zijn behoeften en verlangens. Twijfel zal blijven. Is er een scheiding tussen het cognitieve en emotionele brein, dan worden de (kleine) alarmsignalen van het lichaam niet meer waargenomen, en neemt een accurate zorg voor het lichaam af, waardoor het lichaam niet de voeding of rust krijgt die het nodig heeft en grenzen te gemakkelijk overschreden worden tot er een grens bereikt wordt in de vorm van een lichamelijk of psychisch probleem.
Innerlijk meesterschap houdt in dat het emotionele en het cognitieve brein met elkaar samenwerken en hun eigen taak kunnen verrichten zonder dat de een overheerst over de ander. Gedachten, gevoelens, beslissingen en gebaren sluiten op een heel natuurlijke manier op elkaar aan, zonder dat daar speciale aandacht aan hoeft te worden gegeven. Het emotionele brein geeft energie en richting, terwijl het cognitieve brein de uitvoering organiseert. Je leven verloopt in een ongedwongen stroom en volgt je intenties. De hersenen hebben een aangeboren vermogen om deze toestand van stromen te bereiken.
© Wonieka A. Meuter
http://ontwikkelennaarheelzijn.wordpres ... #comment-8
