Diepenveen-meteoriet heeft overeenkomsten met planetoïde Ryugu

Vragen, theorieën, ontdekkingen e,d, op het gebied van wiskunde, natuurkunde en chemie horen hier thuis.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
univers
Observer
Berichten: 33354
Lid geworden op: 27 jan 2013, 11:10

Diepenveen-meteoriet heeft overeenkomsten met planetoïde Ryugu

Bericht door univers » 29 mei 2019, 06:17

Afbeelding
De Diepenveen meteoriet. Credit: Raymond Rutting

De Diepenveen-meteoriet viel op 27 oktober 1873, maar werd pas in 2012 in een privé-collectie herontdekt voor de wetenschap. Nu publiceert een team van 26 onderzoekers van verschillende internationale onderzoeksinstituten – met Marco Langbroek van Naturalis Biodiversity Center als eerste auteur – de resultaten van grondig onderzoek naar de ‘Diepenveen’ in Meteoritics & Planetary Science. Opvallend: de steen is na anderhalve eeuw omzwervingen op aarde nog verrassend vers én vertoont mogelijk overeenkomsten met de planetoïde Ryugu waarop de Japanse ruimtesonde Hayabusa 2 eerder dit jaar is geland. Het wordt spannend om, als Hayabusa 2 in 2020 terug naar aarde komt met steenmonsters, de materialen te vergelijken.

Verschillende impacts
De meteoriet behoort tot het CM-type van de koolstofchondrieten, een speciale groep meteorieten met soms honderden soorten organische moleculen. De Diepenveen is een zogeheten ‘regoliet’, materiaal dat afkomstig is van een door inslagen flink omgewoeld en tot stof en brokstukjes vergruisd oppervlak. Het materiaal wijkt echter op een aantal punten flink af van andere meteorieten van het CM-type:
de zuurstofisotopen (variaties van het zuurstofatoom) zijn lichter dan in andere stenen van deze groep;
sommige delen van de steen zijn minder omgezet door contact met water in de ruimte dan gangbaar;
het Diepenveen-materiaal heeft verschillende inslagen meegemaakt, waarbij de laatst gedateerde grote inslag zo’n 1,5 miljard jaar geleden plaatsvond in de planetoïdengordel, wat behoorlijk jong is voor ons zonnestelsel;
het materiaal heeft na de laatste inslag, toen het C/Cg-type moederlichaam onder invloed van Jupiter-verstoringen al in een baan dichter bij de aarde terecht was gekomen, nog zo’n 3 tot 5 miljoen jaar als klein object van ongeveer een halve meter doorsnee door de ruimte gevlogen. Dat is veel langer dan normaal bij dit type meteoriet.
Samenstelling
De onderzoekers hebben veel koolstofverbindingen (organische moleculen, zoals aminozuren) gevonden die ook in sommige andere meteorieten voorkomen, maar ze bleken andere samenstellingen en verhoudingen te hebben. De verhouding van twee belangrijke aminozuren in de steen lijkt juist niet op die van andere meteorieten van het CM type, maar wél op die van meteorieten van een heel ander type (CI). De Diepenveen lijkt nog het meeste op een CM-meteoriet die in 1979 in Antarctica is gevonden, Yamato 793321. Indirect geeft dat ook een bevestiging dat de bijzondere eigenschappen hun oorsprong vinden in processen in de ruimte, want de Diepenveen en Y-793321 hebben na hun val op aarde een compleet andere geschiedenis meegemaakt. De Diepenveen heeft eigenschappen van verschillende meteorieten uit verschillende groepen en kan daardoor mogelijk dienen als een ‘kosmische bruggenbouwer’ die meteorietsoorten met elkaar verbinden.

Diepenveen en planetoïde Ryugu
De eigenschappen van de Diepenveen zette de onderzoekers op het spoor van planetoïden die kunnen lijken op de ruimterots waarvan Diepenveen ooit afbrak. Ze vonden er een door te kijken hoe zonlicht weerkaatst wordt door vergruisde oppervlakken. Het reflectiespectrum van de Diepenveen lijkt op dat van de koolstofrijke planetoïde Ryugu, een ruimterots van ongeveer een kilometer doorsnee waarop de Japanse ruimtesonde Hayabusa 2 op 21 februari 2019 is geland1. “Hier op aarde kun je gesteente vaak in context beter begrijpen, maar dat is met een steenmeteoriet uit het zonnestelsel een stuk lastiger. Ruimtemissies kunnen dus uitkomst bieden,” licht Naturalis-onderzoeker en mede-auteur Sebastiaan de Vet toe. Mogelijk bestaat een deel van het oppervlak van Ryugu dus uit materiaal dat vergelijkbaar is met de Diepenveen-meteoriet. “Overeenkomsten tussen meteorieten en planetoïden zijn vrij zeldzaam, dus als Hayabusa 2 in 2020 naar de aarde terugkomt met kleine gesteentemonsters is het spannend om het materiaal met Diepenveen te kunnen vergelijken,” voegt Leo Kriegsman toe, die als Naturalisonderzoeker ook meewerkte aan de studie. De Diepenveen kan op deze manier mogelijk nieuwe aanwijzingen geven over de bouwstenen en de processen die hebben bijgedragen aan het ontstaan van rotsplaneten en misschien zelfs aan het leven op onze planeet. Bron: Naturalis.

Afbeelding
Impressie van Hayabusa-2, die bodemmonsters verzamelt bij de planetoïde Ryugu.

De bedoeling is eigenlijk dat de sonde nog een tweede keer moet afdalen om bodemmonsters te verzamelen. Maar er wordt sterk aan getwijfeld of men daar wel verstandig aan doet, omdat de hoogtemeter moeite heeft de juiste hoogte te bepalen door het donker getinte oppervlak van Ryugu en dat grote risico’s met zich meebrengt. Zie http://www.planetary.org/blogs/jason-da ... arker.html. [↩]

https://www.astroblogs.nl/2019/05/28/di ... ide-ryugu/
Een mens is net een open boek, je moet het enkel kunnen lezen.

Gebruikersavatar
univers
Observer
Berichten: 33354
Lid geworden op: 27 jan 2013, 11:10

Re: Diepenveen-meteoriet heeft overeenkomsten met planetoïde Ryugu

Bericht door univers » 29 mei 2019, 06:32

Diepenveen meteoriet

Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Diepenveen

Van de zes meteorieten die in ons land gevonden zijn, is dit toch wel de meest bijzondere. Hij is van een uiterst zeldzaam type en oeroud. Deze steen heeft de geboorte van ons zonnestelsel meegemaakt. De meteoriet is al 140 jaar geleden gevonden maar pas in 2013 wetenschappelijk onderzocht.

Nederlandse meteorieten:

1. Uden (12 juni 1840)
2. Utrecht (2 juni 1843)
3. Diepenveen (27 oktober 1873)
4. Ellemeet (28 augustus 1925)
5. Glanerbrug (7 april 1990)
6. Broek in Waterland (11 januari 2017)

Taxonomie
SoortSteenmeteoriet
TypeChondriet
SubtypeKoolstofchondriet
OuderdomOngeveer 4,6 miljard jaar
Valdatum27 oktober 1873
ValplaatsDiepenveen (Gemeente Deventer, Overijssel)
CollectieNaturalis Biodiversity Center Leiden

Val uit de ruimte
Voor dagloner Albert Bos begint maandag 27 oktober 1873 als alle andere dagen van de week. Vroeg opstaan en naar het land in de omgeving van Diepenveen om er te werken. Zoals gewoonlijk vergezelt zijn vrouw, die boerenwerkster van beroep is, hem die dag. Er lijkt die eerste dag van de week niets bijzonders te gebeuren. Ja, in Amerika vraagt Joseph Glidden octrooi aan op prikkeldraad. Maar daar heeft de familie Bos geen weet van. Het wordt drie uur in de middag. Plotseling zien Bos en zijn vrouw een helder licht aan de hemel, gevolgd door een hard sissend geluid. Iets komt met grote snelheid naar beneden. Dat hebben ze nog nooit meegemaakt. Wat kan het zijn? Plof! Vlak bij hen schiet het ding in het zand. Bos en zijn vrouw gaan er meteen op af. Uit een kuiltje van zo'n 40 centimeter diep halen ze een steen. Hij is nog ''merkbaar warm''. Geen idee wat het is, maar het moet iets bijzonders zijn. Ze nemen hun vondst mee naar huis.

Afbeelding
Locatie Diepenveen

Wat daarna gebeurde.
De heer Bos gaat met de steen naar de plaatselijke hoofdonderwijzer, die een paar huizen bij hem vandaan woont. Die zal er vast meer van weten. Ja, het is iets aparts, maar wat? De stiefzoon van de onderwijzer ontfermt zich over de steen en schrijft op wat de heer Bos en zijn vrouw hebben meegemaakt. Later belandt de bijzondere steen bij de Rijks-HBS in Deventer, waar de stiefzoon op school heeft gezeten. Zijn vroegere natuurkundedocent neemt de steen onder zijn hoede. Van vurenhout wordt een speciaal kistje gemaakt. De steen past er precies in en er wordt een halfrond kartonnetje ingeplakt met informatie over de val van de meteoriet. Kennelijk weet men dan al dat het een meteoriet is, want bovenaan wordt in sierlijke krulletters Meteoorsteen geschreven. Tien jaar later plakt iemand een etiketje in het kistje met daarop een verwijzing naar een artikel dat over meteorieten gaat. De school heeft een verzameling voorwerpen en werktuigen die gebruikt worden bij het geven van aanschouwelijk onderwijs. Voorlopig komt de meteoriet daarbij terecht. Als de school later verhuist, gaat de meteoriet mee. Bij de invoering van de Mammoetwet in 1968 wordt de school opgeheven. Een docent neemt de steen als aandenken mee naar huis, alles zou anders toch maar weg gekieperd worden. Jaren later overlijdt de man. Zijn vrouw ruimt zijn spullen op. Ze vindt de steen en geeft hem aan een vriendin die van stenen houdt.

http://www.geologievannederland.nl/zwer ... -meteoriet
Een mens is net een open boek, je moet het enkel kunnen lezen.

Gebruikersavatar
Fenna
Kletskous
Berichten: 13578
Lid geworden op: 05 mar 2013, 17:16

Re: Diepenveen-meteoriet heeft overeenkomsten met planetoïde Ryugu

Bericht door Fenna » 29 mei 2019, 09:36

Leuk, het verhaal van Albert Bos die de steen heeft gevonden en de geschiedenis van de steen die daar op volgde. ;P!
Afbeelding
Afbeelding

Plaats reactie