De achtergrond van iemands morele waarden

[Qaboos]

In het kader van Levensbeschouwing staat dit topic hier in dit subforum.

Maar ik heb een vraag die voorgekomen is uit een vaststelling: vele mensen oordelen in hun morle handelen op basis van een geloof, zelfs al hebben ze, naar eigen zeggen, nooit geloofd. Toch vind je in hun morele denken elementen terug van één of ander geloof. Waar zouden die elementen dan vandaan kunnen komen?
De omgeving lijkt een voor de hand liggend antwoord, maar de invloed van de omgeving is toch niet uniform? In die omgeving heerst toch ook meer dan één gedachte over een bepaald onderwerp? Ik denk dat het van iets veel fundamentelers moet komen, iets "minder" voor de hand liggend, dat nog verder naar de basis toegaat. Al heb ik hier zelf niet zo direct een antwoord op, maar dat is ook waarom ik die vraag hier stel

[MetalPig]

Kopie van mijn reactie in daat andere onderwerp:

Maar ik heb een vraag die voorgekomen is uit een vaststelling: vele mensen oordelen in hun morle handelen op basis van een geloof, zelfs al hebben ze, naar eigen zeggen, nooit geloofd.

Ik twijfel aan de waarheid van je vaststelling; ik denk eerder dat geloven zijn gebaseerd op het morele handelen van mensen dan andersom.

De mens had al manieren gevonden om succesvol samen te leven toen we alleen nog maar 'oek' zeiden; moraalvoorschrijvend geloof was er toen nog niet.

[GhostRecon]

Zou kunnen, dat is volgens mij een beetje het kip-en-het-ei verhaal, maar waarschijnlijk heb je wel gelijk daar er bij sociale dieren al enige vorm van morele waarde waar te nemen valt. Maar als dat waar is zou je toch verwachten dat mensen zonder geloof handelen naar die "oeroude" morele waarden? Maar toch zie je dikwijls dat ze in hun handelen beinvloed zijn door één of ander geloof, ook al zouden ze dat naar eigen zeggen niet hebben.

[Qaboos]

Deze hier is gelovig. Mijn indruk is dat wanneer regels niet op schrift gesteld zouden zijn in heilige boeken*, ze alsnog nageleefd zouden zijn omdat ze in de dagelijkse praktijk de beste wegen zijn om te bewandelen. En dan komt mijn gelovige kant weer om de hoek kijken: ze zijn de beste wegen omdat het Gods bedoeling was om een bepaalde ideale route te scheppen.

Toen in de jaren 60 en 70 van de twintigste eeuw monogamie werd opengebroken en partnerruil populair was, bleek toch dat veel mensen het liefst die ene andere wilde hebben, elke avond. En dan gebruik ik een lekker veilig voorbeeld met dat monogamie. Dat is dus niet opgelegd, dat zit in het wezen van de mens.

Morele waarden wijzen volgens mij op de natuurlijke orde van dingen. Los van wat je in een boek zou zijn verteld. En die natuurlijke orde - zegt deze gelovige - is door God geschapen. Je hebt de boeken niet nodig.

* de meeste morele regels binnen godsdiensten staan niet in de boeken genoemd maar zijn in de loop van eeuwen godsdienstpraxis ontstaan en verabsoluteerd.

[Qaboos]

En zoals de grote wijsgeer Geert Wilders ook zegt: we hebben een joods-christelijke cultuur. We kruisbestuiven elkaar ook. Ook een leuke vraag is of televisie onze morele waarden doet veranderen of dat televisie alleen een exponent is en niet het middel zelf.

Dat van die joods-christelijke cultuur hierboven, ik ben daar niet zo van overtuigd als Geert. Het christendom heeft zich heel sterk moeten aanpassen aan West-Europa. Volgens mij zelfs zo zeer dat we Germaans christendom hebben. Ik vind dat 'wij' het christendom hebben gewijzigd en het christendom niet ons.

[Maan]

Onze morele waarden zijn bepaald door onze geschiedenis denk ik. En met de veranderende tijden, verschuift ook de moraal.

Als de geschiedenis een hele andere wending had genomen, was onze moraal ook anders geweest.

We vinden nu bepaalde dingen taboe, en bepaalde dingen logisch.
Als er geen teboe op lust was komen te liggen, was lust najagen ook logisch geweest bijvoorbeeld.

Het is misschien moeilijk voor te stellen. Maar ook bijvoorbeeld, pedofilie. In onze ogen is dat verwerpelijk. Maar als door de eeuwen heen, gemeenschap met kinderen een deel van de opvoeding was geweest, was het nu ook logisch.

Onze huidige moraal, is natuurlijk ook wel bepaald door de tegenwoordige tijd. Zie maar hoe ouders het accepteren dat jonge meisjes zich steeds volwassener gedragen. Invloed van mtv is volgens mij best groot.
En ook het groepsgedrag van mensen speelt hierin een grote rol.
Men wil niet achterblijven bij de massa.
Dus als maar genoeg mensen roepen dat het oke is, zullen er steeds meer mensen hierin volgen. Mits diegenen die het roepen, een soortement van autoriteit hebben.

Ik denk dat de christelijke normen gebaseerd zijn op de tijdsgeest waarin ze bepaald zijn. Zoals alle normen dus.
Stel dat een andere god het monopolie had veroverd, hadden we ook weer een hele andere moraal gehad.

[willy5]

Ik denk dat moraal voor een groot gedeelte in beginsel voortkomt uit het geweten (de kern) van de mens . Het gevoel hebben van goed en kwaad. Kijk maar eens naar de onschuld van kinderen. Ze liegen bijna nooit.

Daarnaast zijn er de omgevingsfactoren, (de buitenring van de kern), zoals familie en cultuur die het moraal vormgeven en beinvloeden.

En tenslotte de ervaringen (3e ring) die men persoonlijk meemaakt in het leven die het moraal verfijnen.

[GhostRecon]

Maan, dat is een heel interessante gedachtengang.

Onze morele waarden zijn bepaald door onze geschiedenis denk ik. En met de veranderende tijden, verschuift ook de moraal.

Als de geschiedenis een hele andere wending had genomen, was onze moraal ook anders geweest.

Als we verder in dat licht blijven wil dat zeggen dat andere culturen dan het Westen, die een andere geschiedenis gekend hebben, er ook andere morele waarden op na houden. Uiteraard is dat zo, daar is geen ontkennen aan. Maar mogen we dan wel oordelen over die waarden van die andere culturen? Mogen we bijvoorbeeld dan het stenigen van een vrouw omdat ze overspel heeft gepleegd wel be- of veroordelen? Want door dat te doen oordelen we eigenlijk vanuit de waarden en normen in onze cultuur, niet vanuit die van de waarden waar het voorval zich voor heeft gedaan.