Op zoek naar bewustzijn bij wetenschappers quantum fysici, psychologen en hersenwetenschappers

Wat is ons bewustzijn en wat ons onderbewustzijn? Wat schuilt hier allemaal achter? En de vage grens er tussen; onze dromen.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
Susan
Ik Ben
Berichten: 8400
Lid geworden op: 19 apr 2012, 05:58

Op zoek naar bewustzijn bij wetenschappers quantum fysici, psychologen en hersenwetenschappers

Bericht door Susan » 07 jan 2020, 13:05

Op zoek naar bewustzijn

De kloof tussen quantum fysici, psychologen en hersenwetenschappers

Ik zie een merkwaardige, verwarde karikatuur van een man die me wenkt.
Wat doet die hier? Hoe kan hij bestaan in zo'n gefragmenteerde staat? Hoe moet ik hem noemen?
Alsof hij mijn gedachten heeft gelezen, spreekt de geplaagde man: 'in mijn conditie, wat doet mijn naam er dan toe ?
Noem me Guernica. Ik ben op zoek naar mijn bewustzijn. Heb ik soms geen recht op bewustzijn?'
Ik herken de naam. Guernica is het meesterwerk van Picasso dat hij schilderde in protest tegen de Nazi
bombardementen van het gelijknamige dorp.

'Tja' , antwoord ik sussend, 'als je me precies vertelt wat je nodig hebt, dan kan ik misschien helpen.'
'Denk je dat?' Z'n ogen lichten op. 'Misschien kunt U mijn zaak bepleiten? '
Hij kijkt me smekend aan.
'Met wie? Waar? ' vraag ik, geïntrigeerd.
'Binnen. Er is een vergadering gaande waar ik uitgebannen ben, bewust-loos. Misschien , als ik mijn bewustzijn terug
kan vinden, word ik weer één geheel.

'Wie zijn die mensen?' vraag ik.
'De wetenschappers, degenen die beslissen wat echt is.'
'Oh? Dan valt het allemaal nog wel mee. Ik ben een wetenschapper. Wetenschappers staan behoorlijk open. Ik ga
wel met ze praten.'

De mensen in de zaal zijn verdeeld in drie groepen die wel wat weg hebben van eilanden in de Bermuda Driehoek.
Ik voeg me bij de eerste groep, de quantum fysici. Ze zijn heftig in discussie over het onzekerheidsprincipe. Ik hoor
hun argumenten aan.
Dan meng ik mij in het gesprek: 'Wat als ons bewustzijn nou eens werkelijk een diepgaand effect heeft op quantum
objecten?' Op de een of andere manier lijkt die vraag me relevant voor de toestand van Guernica.
'Maar dat zou betekenen dat de geest macht heeft over de materie!' roept de hele groep tegelijk, terwijl ze me bekijken
of ik de grootste ketter ben.

Ik vertel ze over Guernica's heikele toestand. 'Hoor eens , jullie hebben een sociale plicht te vervullen . Jullie weten al
zestig jaar dat de gewone manier van natuurkunde bedrijven niet werkt in de quantum fysica. De paradoxen blijven
bestaan. Hoewel jullie doen of je objectief bent, ontneem je de maatschappij de kans in de gaten te krijgen dat we -
ons bewustzijn - intiem is verbonden met de realiteit.
Misschien zou jullie erkenning van die verbondenheid Guernica, nee, ons allemaal, heelheid kunnen schenken.'
Een keurige meneer komt tussenbeide. 'Ik geef wel toe dat ik 's nachts, als ik alleen ben, wel eens twijfels heb.
Misschien missen we inderdaad een kans. Maar m'n moeder heeft me geleerd dat ik, wanneer ik twijfel, beter de
andere kant op kan kijken. We weten tenslotte niks van bewustzijn. Bewustzijn hoort bij de psychologie, bij die lieden
daarginds', wijst hij naar de tweede groep.

Ik besluit de psychologen te proberen, die ik herken aan hun rattenkooien en hun computers.
Een competent uitziende vrouw is aan het uitleggen dat hersens werken als een computer en dat de geest de
hardware is.
'Wat is dan bewustzijn? ' vraagt een jonge man.
'Dat is het centrale deel van de computer, het commandocentrum', legt de vrouw geduldig uit. 'Maar als alles is terug
te brengen tot circuitjes in de computer, waar hebben we dan bewustzijn voor nodig', protesteert een ander.
Ik kan me niet langer inhouden.
'Alsjeblieft, laat het bewustzijn intact ! Mijn vriend Guernica heeft het nodig!' En ik vertel de psychologen over zijn
probleem.

Alsof hij de opvattingen van de natuurkundigen herhaalt zegt een snel geklede man terloops: 'cognitieve psychologie
is nog niet klaar voor bewustzijn. We hebben er niet eens een definitie voor.'
Ik raak een beetje in paniek. Dan flitst er een gedachte door me heen en ik zeg: 'stel nou eens dat alle dingen,
inclusief atomen, in werkelijkheid ontstaan uit bewustzijn?
Mijn toehoorders lijken uit het veld geslagen. 'Kijk' zegt er een, 'er zijn psychologen die zo denken. Ik geef toe dat het
een interessante mogelijkheid is. Maar als we psychologie willen verheffen tot de status van wetenschap, dan moeten
we ons niet bezighouden met bewustzijn - en al helemáál niet met bewustzijn als component in de realiteit.
Sorry, vriend.'

Zo ben ik nog steeds niet veel verder met de kwestie van Guernica's bewustzijn.
Blijft als laatste hoop de derde groep, die van de hersenwetenschappers.
'Bewustzijn is datgene wat betekenis geeft aan het bestaan', hoor ik een oudere man zeggen. Maar noodzakelijkerwijs
komt het voort uit de hersens, en staat het niet apart. Tenslotte is alles gemaakt van stof; iets anders is er niet.'
Iemand werpt tegen: 'hoe kan iets dat gemaakt is van iets anders invloed hebben op dat waar het van gemaakt is? '
Een derde man mengt zich in het gesprek: Allemaal kletskoek. Jullie probleem komt voort uit de behoefte om
betekenis te vinden in iets wat betekenisloos is. Vrije wil bestaat niet, alles is niets dan een willekeurig spel van
atomen.

'Jullie claimen dat jullie onze hersens volkomen begrijpen' werp ik ertussen. 'Maar zo simpel is het niet!' Zei iemand
niet dat als het brein zo simpel was dat we het konden doorgronden, we te simpel zouden zijn om dat te doen?'

Dan vertel ik ze over quantum fysica en over mijn idee van bewustzijn, en ik vraag ze die ideeën te overwegen.
'Het is zo jammer' zeg ik, 'dat als gewone mensen echt zouden weten dat bewustzijn en niet stof de link is die ons met
elkaar en met de wereld verbindt, er heel anders gedacht zou worden over oorlog en vrede, milieuproblemen, sociale
rechtvaardigheid, religie en alle andere onderwerpen die ons betreffen.'
'Interessant', zegt een langharige man vaag. 'Ik voel met je mee, geloof me.
Maar je argumenten klinken als iets uit de bijbel. We kunnen moeilijk religieuze ideeën in de argumentatie betrekken
en nog steeds geloofwaardig overkomen.'

'Ik vraag jullie om bewustzijn serieus te nemen', antwoord ik. Mijn vriend Guernica heeft bewustzijn nodig om weer te
helen. Uit wat ik van jullie begrijp is hij niet de enige. Hoe kan het in vredesnaam een vraag voor jullie zijn of
bewustzijn wel bestaat? Genoeg is genoeg. Het bestaan van het bewustzijn is niet voor twijfel vatbaar, en dat weten
jullie best.'

'Juist ja, zegt een van de geleerden. 'Er is sprake van een misverstand. Wij hebben allemaal gekozen om Guernica te
zijn. Dat moet wel als je wetenschap wilt bedrijven. We moeten aannemen dat we volledig uit stof bestaan. De
essentiële objectiviteit van de wetenschap vereist dat.'

Ik ga terug naar Guernica, en treurig vertel ik hem over mijn ervaringen; deze mensen zijn gewend de wereld te zien
als iets dat uit atomen bestaat en los staat van henzelf. Ze zien bewustzijn als een illusie. Jou kunnen ze niet helpen.

'Maar jij dan?' Guernica kijkt me doordringend aan. 'Ga jij je nu ook verstoppen achter wetenschappelijke objectiviteit?
Of ga je proberen om me heel te maken? ' Hij schudt me door elkaar. Zijn intensiteit wekt me uit m'n gedachten, en
een besluit wordt geboren.
Ik ga dit boek schrijven.

Amit Goswami
vertaald en ingekort uit: 'The Self-Aware Universe'
voor wie weet, hoeft niets verklaard te worden
voor wie niet weet, is geen verklaring afdoende

Plaats reactie