Een stukje Proza Edda

[Vitharr]

Ze peinsden en vroegen zich af wat het kon betekenen dat de aarde, de dieren en de vogels bepaalde kenmerken gemeen hadden en toch verschillend van aard waren. Een van de eigenaardigheden van de aarde was dat als men op hoge bergtoppen ging graven er water naar boven kwam en dat men niet dieper dan in de diepe dalen naar water hoefde te graven. Hetzelfde was ook het geval bij dieren en vogels: het bloed zat net zo diep in de kop als in de poten. Een andere eigenschap van de aarde was dat er ieder jaar gras en bloemen groeiden en dat in hetzelfde jaar alles weer verwelkte en afstierf. Hetzelfde gebeurde bij de dieren en de vogels: elk jaar groeide hun haren en veren en elk jaar vielen die ook weer af. Een derde eigenschap van de aarde was dat als je haar openmaakte en erin groef er gras groeide op de grond die het dichtst bij de oppervlakte lag. Men beschouwde rotsen en stenen als gelijkwaardig aan tanden en botten van levende schepsels. Daaruit leidde men af dat de aarde bezield was, op de een of andere manier leefde, en men besefte dat ze een ontzaglijk oud en machtig wezen was. Ze voedde alle schepsels en nam alles wat stierf tot zich. Om die reden gaven ze haar een naam en herleidden al hun geslachten tot haar. Evenzo kwamen ze er door hun oudere familieleden achter dat al sinds honderden jaren dezelfde aarde, zon en hemellichamen bestonden. Maar de baan van de hemellichamen was verschillend, sommige hadden een langere baan, en sommige een kortere. Vanwege dergelijke verschijnselen vermoedde men dat er een of andere bestuurder over de hemellichamen bestond die overeenkomstig zijn wil hun loop regelde en dat hij heel machtig en invloedrijk moest zijn. Daarom namen ze aan dat als hij over de grondbeginselen heerste, hij er eerder dan de hemellichamen moest zijn geweest. En het werd hun duidelijk dat als hij de baan van de hemellichamen bestemde, hij ook het schijnen van de zon bepaalde, de dauw van de lucht, de gewassen van de aarde die er afhankelijk van zijn, en zo ook de wind in de lucht en de stormen op zee. Ze wisten echter niet waar zijn rijk lag, maar ze geloofden dat hij heerste over alles op aarde en in de lucht, de hemel en de hemelse lichamen, de zee en het weer. Om er beter over te kunnen verhalen en het in hun geheugen te griffen, gaven ze alles een naam en dit geloof is op vele manieren veranderd omdat de volkeren zich verspreidden en de talen zich vertakten. Maar ze begrepen alles met een aards bevattingsvermogen, omdat hun geen geestelijke wijsheid was gegeven. Alles moest van een of andere stof gemaakt zijn, redeneerden ze.

Uit de Nederlandse vertaling van de Proza Edda

[Vitharr]

Dit is door een Christen geschreven die zijn best deed om niet op een brandstapel terecht te komen. Deze cruciale overleveringen zijn dus helaas wat verziekt door Christelijke dominantie.

Wat ik hier fantastisch aan vind, is de logica die aan de redenatie ten grondslag ligt, gevolgd door iets cruciaals; naamgeving om er over te kunnen communiceren.

Hoewel wij als moderne mens regelmatig menen qua intelligentie onze voorouders te overwinnen, slaan we toch vaak de plank mis als we ons een mening vormen over oudere teksten.

[Susan]

Hoewel wij als moderne mens regelmatig menen qua intelligentie onze voorouders te overwinnen, slaan we toch vaak de plank mis als we ons een mening vormen over oudere teksten.

Wát een mooi stukje is dit Vitharr
En het is ook jammer dat men de plank mis slaat wat je hier zegt over de oudere teksten...schrijft bepaalde woorden hebben ook plaats gemaakt voor 'moderne' uitdrukkingen. Dat is soms geen verbetering en doet wel eens
kil en koel aan, mede door dat men nogal vlug iets te soft en/of sentimenteel over vind komen.
Zelfs wat vroeger schuttingtaal was, wordt nu openlijk gebruikt ook op TV etc waardoor het erg plat en grof over komt naar mijn smaak.

[Vitharr]

Mooi he. Deze mensen deden aan mondelinge overlevering en schreven zelf niks op. Verderop in de Edda staat ook een hele waslijst aan termen die ze gebruikten in hun spreektaal om bepaalde dingen te beschrijven. Ik ben daar diverse zaken tegen gekomen die wij, als modern wezen, nogal eens letterlijk trachten te interpreteren.

[Gast1]

Verderop in de Edda?
Waar dan?

[Vitharr]

In de Skáldskaparmál. http://nl.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A1ldskaparm%C3%A1l

[Gast1]

[Witte wel]

Hoewel wij als moderne mens regelmatig menen qua intelligentie onze voorouders te overwinnen, slaan we toch vaak de plank mis als we ons een mening vormen over oudere teksten.

Het moderne van de moderne mens is ook enkel een fictie. Men verwacht een superioriteit maar is meer een afkalving van de mens. De vermeende intelligentie is daarom ook geen vooruitgang maar een achteruitgang.
Toch bijzonder te noemen dat de "moderne mens" het niet voor elkaar krijgt op de "moderne wijze" een wijsheid uit de Edda's te vernoemen. Laat staan, uit te leggen.
Het moderne is dus niets meer dan een luchtbel die men vrij gemakkelijk lek prikt of doet klappen.