Het boerenprotest heb ik maar oppervlakkig gevolgd. Vanochtend toch maar even de moeite genomen te lezen waar ze zo boos over zijn en in Trouw wordt het op een rijtje gezet. Als dit een juiste weergave is van wat er aan de hand is dan heeft minister Carola Schouten in deze zaak mijn sympathie.
https://www.trouw.nl/politiek/schouten- ... ~bcb2c2bc/
weergave van de tekst in Trouw:
Waarover gaat het conflict?
Stel, een boer wil zijn bedrijf uitbreiden – dit artikel gaat niet over agrariërs die dat niet willen. Zit die boer in de buurt van een natuurgebied –dat is in Nederland al snel het geval – dan moet hij ervoor zorgen dat hij ondanks die uitbreiding toch niet meer stikstof uitstoot. Dat kan. Dan breidt hij zijn bedrijf uit (meer stikstof), maar installeert hij bijvoorbeeld een luchtwasser (minder uitstoot). Dan kan hij een vergunning krijgen voor zijn uitbreiding. Intern salderen, heet dat principe. De boer lost het probleem van meer stikstof binnen zijn bedrijf, intern dus, op.
Het kan ook op een andere manier: hij koopt een bedrijf op van een collega die stopt. Dan lost hij het probleem extern op. Die collega heeft ooit het recht gekocht om een bepaalde hoeveelheid stikstof uit te stoten: plak er het getal 140 op. Die stoppende boer heeft in zijn stallen ruimte voor 100 koeien. En hij heeft er 80 dieren staan. Veel boeren hebben stikstofrechten voor meer dieren dan ze hebben.
Oké, maar dat conflict dan?
De vraag is van welk getal je uitgaat. Daar denken Rijk en provincies verschillend over. Het Rijk wil de externe oplossing wettelijk mogelijk maken – dat is die nu nog niet – en heeft daartoe een voorstel ingediend. Leidend is de capaciteit van de stal, in bovenstaand geval die 100 koeien dus. Daar moet 30 procent vanaf. Dan hou je 70 koeien over. De koper mag dus 70 koeien houden.
De provincies, verantwoordelijk voor het verlenen van vergunningen, gaan niet uit van stalcapaciteit, maar van het aantal dieren dat een boer begin oktober had. In bovenstaand geval: 80. In dit geval moet daar 30 procent vanaf (wetsvoorstel) en dan hou je 56 koeien over. De provincies zijn dus strenger, of dat waren ze.
Hoezo?
Friesland, Drenthe, Overijssel en Gelderland hebben hun eisen ingeslikt onder druk van boze boeren. Die zien de plannen van het Rijk, maar vooral die van de provincies, als diefstal. Een boer heeft voor 140 koeien aan stikstofrechten betaald, maar een koper betaalt maar voor 70 (voorstel Rijk) of 56 (provincies) dieren. Broodroof, vinden ze dat.
Zitten veel boeren in die situatie?
Het ministerie weet dat niet, het Interprovinciaal Overleg, de koepel van provincies, weet het ook niet. De provincies zijn het aan het uitzoeken. Uit onderzoek is gebleken dat veel boeren bereid zijn hun bedrijf op te geven, als zij fatsoenlijke compensatie krijgen. De kwestie kan dus veel boeren raken.
Hoe moet het verder?
Minister Schouten heeft laten weten dat haar wil wet moet worden: de provincies moeten inbinden. De provincies erkennen dat de huidige situatie niet kan blijven bestaan. Twistende overheden en een hoop onzekerheid, daar schiet niemand wat mee op. Binnenkort is er overleg tussen de partijen, maar binden de provincies ook in?
Hun uitgangspunt levert in principe meer milieuwinst op, maar er is nog iets. Stel dat Schoutens wil wet wordt, dan moeten de provincies op basis daarvan vergunningen verstrekken. Als de rechter vervolgens zou oordelen dat Schoutens aanpak onvoldoende milieuwinst oplevert, dan kan er een streep door al die vergunningaanvragen.
Voor dat scenario voelen de provincies niet. Ze weten sinds eind mei, toen de Raad van State het stikstofbeleid van het vorige kabinet prullemandeerde, hoe dat scenario eruitziet.
Samengevat komt het er op neer dat boeren die hun bedrijf willen uitbreiden hun bedrijf voortaan een beetje minder mogen uitbreiden dan voorheen. Is dat nou echt alles waar ze zich zo druk over maken en het verkeer menen te moeten hinderen?
![[wave]](./images/smilies/slap.gif "wave"){kind=small}
