Bellen van gloednieuwe sterren

[univers]

Dit wonderschone gebied van sterren-in-wording in de Grote Magelhaense Wolk (GMW) is vastgelegd met het Multi Unit Spectroscopic Explorer-instrument (MUSE) van de Very Large Telescope van ESO. Dankzij de relatief kleine hoeveelheid stof in de GMW en de scherpe blik van MUSE komen de complexe details van deze stellaire kraamkamer goed tot uiting in zichtbaar licht.
Credit:ESO, A McLeod et al

Dit deel van de Grote Magelhaense Wolk (GMW) vertoont op deze opname van het Multi Unit Spectroscopic Explorer-instrument (MUSE) van ESO’s Very Large Telescope (VLT) opvallende kleuren. De nevel, die bekendstaat als LHA 120-N 180B of kortweg N 180B, is een zogeheten H II-gebied (spreek uit als ‘H twee’) en een vruchtbare bron van nieuwe sterren.

De GMW is een satellietstelsel van de Melkweg dat vooral vanaf het zuidelijk halfrond goed te zien is. Met een afstand van slechts ongeveer 160.000 lichtjaar ligt het praktisch voor onze deur. Niet alleen ligt de GMW dicht bij huis, we zien zijn enige spiraalarm ook nog eens van bovenaf, waardoor gebieden zoals N180 B zich gemakkelijk laten onderzoeken.

H II-gebieden zijn interstellaire wolken van geïoniseerde waterstof – de kale kernen van waterstofatomen. Deze regio’s zijn stellaire kraamkamers, en de pas gevormde zware sterren zijn verantwoordelijk voor de ionisatie van het omringende gas, wat een spectaculair schouwspel oplevert. De karakteristieke vorm van N180 B bestaat uit een reusachtige bel van geïoniseerde waterstof, omgeven door vier kleinere bellen.

Diep in deze gloeiende wolk heeft MUSE een jet ontdekt die wordt uitgezonden door een jonge ster – een zwaar jong stellair object met twaalf keer zoveel massa als onze zon. De jet, die Herbig-Haro 1177 of kortweg HH 1177 wordt genoemd – is op bijgaande foto goed te zien. Het is voor het eerst dat zo’n jet buiten onze Melkweg in zichtbaar licht is waargenomen – doorgaans worden ze aan het zicht onttrokken door het vele stof in hun omgeving. Het relatief stofvrije karakter van de GMW maakt het echter mogelijk om HH 1177 op zichtbare golflengten waar te nemen. Met een lengte van bijna 33 lichtjaar is dit een van de langste jets van dit type die ooit zijn waargenomen.

HH 1177 geeft inzicht in de vroege levensfasen van sterren. De jet is sterk gecollimeerd: hij wordt naar het uiteinde toe nauwelijks breder. Jets zoals deze houden verband met de accretieschijven van hun ster en kunnen licht werpen op de manier waarop jonge sterren materie verzamelen. Astronomen hebben ontdekt dat zowel zware als lichte sterren gecollimeerde jets zoals HH 1177 uitstoten. Dat doen ze ongeveer op dezelfde manier, wat erop wijst dat de vorming van zware sterren op vergelijkbare wijze verloopt als die van hun lichtere tegenhangers.

MUSE is onlangs enorm verbeterd door de toevoeging van de Adaptive Optics Facility, die in 2017 zijn eerste licht zag in Wide Field Mode. Adaptieve optiek is het middel waarmee ESO-telescopen het beeldvertroebelende effect van de aardatmosfeer tegengaan dat sterren doet fonkelen. Op die manier kunnen toch scherpe, detailrijke opnamen worden gemaakt. Sinds het verkrijgen van deze beeldgegevens heeft MUSE door de toevoeging van de Narrow Field Mode een blik gekregen die bijna even scherp is als die van de Hubble-ruimtetelescoop van NASA en ESA. Daardoor kan hij het heelal nu gedetailleerder verkennen dan ooit tevoren.


Diep in deze gloeiende wolk heeft MUSE een jet ontdekt die wordt uitgezonden door een jonge ster – een zwaar jong stellair object. Het is voor het eerst dat zo’n jet buiten onze Melkweg in zichtbaar licht is waargenomen – doorgaans worden ze aan het zicht onttrokken door het vele stof in hun omgeving, waardoor ze alleen op infrarood- of radiogolflengten waarneembaar zijn met telescopen zoals ALMA. Het relatief stofvrije karakter van de Grote Magelhaense Wolk maakt het echter mogelijk om deze jet – Herbig-Haro 1177 of kortweg HH 1177 – op zichtbare golflengten waar te nemen. Met een lengte van bijna 33 lichtjaar is dit een van de langste jets van dit type die ooit zijn waargenomen.
De blauwe en rode gebieden op deze foto tonen de jet, die als blauw- en roodverschoven emissiepieken van de Hα-lijn is waargenomen.
Credit:ESO, A McLeod et al.


Dit wonderschone gebied van sterren-in-wording in de Grote Magelhaense Wolk (GMW) is vastgelegd met het Multi Unit Spectroscopic Explorer-instrument (MUSE) van de Very Large Telescope van ESO. Dankzij de relatief kleine hoeveelheid stof in de GMW en de scherpe blik van MUSE komen de complexe details van deze stellaire kraamkamer goed tot uiting in zichtbaar licht.
Deze foto is samengesteld uit kleurenopnamen van de Digitized Sky Survey 2, en toont het gebied rond LHA 120-N 180B, die in het midden van de foto te zien is.
Credit:ESO/Digitized Sky Survey 2. Acknowledgment: Davide De Martin


Deze kaart toont de positie van het H II-gebied LHA 120-N 180B in het sterrenbeeld Mensa (Tafelberg). Mensa is het enige sterrenbeeld dat naar een geologische structuur op aarde is vernoemd. De Franse astronoom Nicolas-Louis de Lacaille gaf dit sterrenbeeld de naam van de Tafelberg bij Kaap de Goede Hoop, Zuid-Afrika. Deze kaart toont bijna alle sterren die onder goede omstandigheden waarneembaar zijn met het blote oog. Ook het op de foto afgebeelde gebied is aangegeven.
Credit:ESO, IAU and Sky & Telescope


Diep in de gloeiende wolk van de HII-regio LHA ​​120-N 180B, heeft MUSE een straal gezien die wordt uitgezonden door een jonge ster - een enorm jong sterrenobject . Dit is de eerste keer dat een dergelijke straal is waargenomen in zichtbaar licht buiten de Melkweg. Meestal worden dergelijke stralen verdoezeld door hun stoffige omgeving, wat betekent dat ze alleen kunnen worden gedetecteerd op infrarood- of radiogolflengten door telescopen zoals ALMA . De relatief stofvrije omgeving van de LMC maakte het echter mogelijk om deze straal - genaamd Herbig-Haro 1177 of kortweg HH 1177 - te observeren bij zichtbare golflengten. Met een lengte van bijna 33 lichtjaar is het een van de langste dergelijke jets ooit waargenomen.
Dit geannoteerde beeld toont een close-up van de straalbron en de boegschokken gevormd door de straal in wisselwerking met omringend gas.
Credit:ESO, A McLeod et al.


Deze schitterende regio van nieuw vormende sterren in de Large Magellanic Cloud (LMC) werd vastgelegd door het Multi Unit Spectroscopic Explorer-instrument op de Very Large Telescope van ESO. De relatief kleine hoeveelheid stof in het acute zicht van de LMC en MUSE maakte het mogelijk om ingewikkelde details van de regio in zichtbaar licht te selecteren.

Diep in de gloeiende wolk van de HII-regio LHA ​​120-N 180B, zag MUSE een straal uitgezonden door een jonge ster - een enorm jong stellair object . Dit is de eerste keer dat een dergelijke straal is waargenomen in zichtbaar licht buiten de Melkweg. Meestal worden dergelijke stralen verdoezeld door hun stoffige omgeving, wat betekent dat ze alleen kunnen worden gedetecteerd op infrarood- of radiogolflengten door telescopen zoals ALMA . De relatief stofvrije omgeving van de LMC maakte het echter mogelijk om deze straal - genaamd Herbig-Haro 1177 of kortweg HH 1177 - te observeren bij zichtbare golflengten. Met een lengte van bijna 33 lichtjaar is het een van de langste dergelijke jets ooit waargenomen.
Het ESOcast Light is een reeks korte video's die je de wonderen van het universum in hapklare stukjes brengen. De afleveringen van ESOcast Light vervangen niet de standaard, langere ESOcasts, maar vullen ze aan met actueel nieuws over astronomie en afbeeldingen in persberichten van ESO.
Credit:ESO


Deze video opent met een overzicht van de Melkweg en eindigt met een close-up van een schitterende verzameling van pas gevormde sterren in het H II-gebied LHA 120-N 180B – ook bekend als N 180B. Dit gloeiende stervormingsgebied in de Grote Magelhaense Wolk (GMW) is vastgelegd met het Multi Unit Spectroscopic Explorer-instrument (MUSE) van de Very Large Telescope van ESO. Dankzij de relatief kleine hoeveelheid stof in de GMW en de scherpe blik van MUSE komen de complexe details van deze stellaire kraamkamer goed tot uiting in zichtbaar licht.
Credit:ESO/Digitized Sky Survey 2/N. Risinger (skysurvey.org). Music: Astral Electronic


In deze video verkennen we een schitterende verzameling van pas gevormde sterren in de Grote Magelhaense Wolk (GMW). Het H II-gebied LHA 120-N 180B – ook bekend als N 180B – is vastgelegd met het Multi Unit Spectroscopic Explorer-instrument (MUSE) van de Very Large Telescope van ESO. Dankzij de relatief kleine hoeveelheid stof in de GMW en de scherpe blik van MUSE komen de complexe details van deze stellaire kraamkamer goed tot uiting in zichtbaar licht.

Diep in deze gloeiende wolk heeft MUSE een jet ontdekt die wordt uitgezonden door een jonge ster – een zwaar jong stellair object. Het is voor het eerst dat zo’n jet buiten onze Melkweg in zichtbaar licht is waargenomen – doorgaans worden ze aan het zicht onttrokken door het vele stof in hun omgeving, waardoor ze alleen op infrarood- of radiogolflengten waarneembaar zijn met telescopen zoals ALMA. Het relatief stofvrije karakter van de Grote Magelhaense Wolk maakt het echter mogelijk om deze jet – Herbig-Haro 1177 of kortweg HH 1177 – op zichtbare golflengten waar te nemen. Met een lengte van bijna 33 lichtjaar is dit een van de langste jets van dit type die ooit zijn waargenomen.
Credit:ESO

https://www.eso.org/public/netherlands/news/eso1903/