XMM-Newton ontdekt galactische 'schoorstenen'

[univers]

Het centrum van ons Melkwegstelsel bruist van de activiteit. Dat is te danken aan het daar aanwezige zwarte gat van 4 miljoen zonsmassa’s én aan de stervormingsgebieden in diens directe omgeving. Een internationaal team van astronomen heeft ontdekt dat door deze activiteit twee ‘uitlaatpijpen’ zijn ontstaan, waarlangs de energie die bij het kosmische vuurwerk in het Melkwegcentrum wordt gegenereerd ontsnapt (Nature, 21 maart).De galactische uitlaatpijpen zijn ontdekt met de Europese röntgensatelliet XMM-Newton. Ze komen uit bij twee kolossale structuren die al in 2010 zijn ontdekt: de zogeheten Fermi-bellen. Deze laatste steken ongeveer 25.000 lichtjaar boven en onder de schijf van de Melkweg uit. De uitlaatpijpen zijn enkele honderden lichtjaren lang en bevatten zeer heet gas dat loodrecht op de schijf uit het Melkwegcentrum ontsnapt. Op die manier worden de beide Fermi-bellen ‘bijgetankt’. Onduidelijk is nog of dat een continu proces is of dat het bij vlagen gebeurt. De uitstroom zou een overblijfsel kunnen zijn uit de tijd dat de activiteit in het Melkwegcentrum veel groter was dan nu. Maar het is ook mogelijk dat zelfs ‘rustige’ sterrenstelsels als het onze een sterke uitstroom van gas en energie genereren. Eerdere waarnemingen met XMM-Newton hebben al laten zien dat de kern van ons Melkwegstelsel meer activiteit vertoont dan je op het eerste gezicht zou denken. Er vinden geregeld supernova-explosies plaats en het centrale superzware zwarte gat weet zo nu en dan een gaswolk op te slokken, wat in een uitbarsting van straling en energierijke deeltjes resulteert. (EE)


Artist's impression van twee 'schoorstenen' die heet zijn, röntgenstraling die materiaal uitzendt vanuit het centrum van onze Melkweg in twee enorme kosmische bubbels.


Een röntgenfoto van het centrum van ons Melkwegstelsel, waar het superzware zwart gat Boogschutter A * wordt gehost. Dit beeld, verkregen met ESA's XMM-Newton ruimtewaarnemingscentrum, toont de temperatuur van het röntgenstraling uitstralende gas in dit turbulente gebied, met koelere gebieden weergegeven in rode en hete gebieden in groen en blauw.

Het heldere gebied in het midden van het beeld identificeert de nabijheid van Boogschutter A *. De geeloranje kenmerken die boven en onder het midden stromen zijn twee kolossale 'schoorstenen' die elk honderden lichtjaren lang zijn en die materiaal uit het Galactische centrum in twee enorme kosmische bubbels verdelen.

Deze weergave combineert gegevens die zijn verzameld in de volgende energiebanden: 1,5-2,6 keV (weergegeven in rood); 2,35 - 2,56 keV (weergegeven in het groen); 2,7 - 1,97 keV-band (blauw weergegeven). De vele witte vlekken, groot en klein, zijn artefacten waar niet-gerelateerde, heldere, puntachtige röntgenbronnen uit de afbeelding zijn verwijderd.


Een röntgenfoto van het centrum van ons Melkwegstelsel, waar het superzware zwart gat Boogschutter A * wordt gehost. Dit beeld, verkregen met ESA's XMM-Newton ruimtewaarnemingscentrum, toont de temperatuur van het röntgenstraling uitstralende gas in dit turbulente gebied, met koelere gebieden weergegeven in rode en hete gebieden in groen en blauw.

Het heldere gebied in het midden van het beeld identificeert de nabijheid van Boogschutter A *. De geeloranje kenmerken die boven en onder het midden stromen zijn twee kolossale 'schoorstenen' die elk honderden lichtjaren lang zijn en die materiaal uit het Galactische centrum in twee enorme kosmische bubbels verdelen.

Deze weergave combineert gegevens die zijn verzameld in de volgende energiebanden: 1,5-2,6 keV (weergegeven in rood); 2,35 - 2,56 keV (weergegeven in het groen); 2,7 - 1,97 keV-band (blauw weergegeven). De vele witte vlekken, groot en klein, zijn artefacten waar niet-gerelateerde, heldere, puntachtige röntgenbronnen uit de afbeelding zijn verwijderd.


Artist's impression van twee 'schoorstenen' die heet zijn, röntgenstraling die materiaal uitzendt vanuit het centrum van onze Melkweg in twee enorme kosmische bubbels.

http://www.esa.int/Our_Activities/Space ... Way_s_core