Dat is verrassend omdat gedetailleerde computermodellen voorspelden dat sterren van een vergelijkbare massa als de zon aan het eind van hun leven een fase doorlopen – de zogeheten AGB-fase – waarin ze een laatste uitbarsting van nucleaire verbranding ondergaan. En dat zou gepaard gaan met het afstoten van veel gas en stof dat vervolgens een zogeheten planetaire nevel rond de ster vormt.
Een team van voornamelijk Australische astronomen heeft nu echter ontdekt dat veel sterren die AGB-fase simpelweg overslaan. De astronomen hebben met behulp van de VLT heel nauwkeurige waarnemingen gedaan van sterren in de bolvormige sterrenhoop NGC 6752 in het zuidelijke sterrenbeeld Pauw. Deze grote samenballing van oude sterren bevat zowel een eerste generatie van sterren als een generatie die iets later is ontstaan. De beide generaties onderscheiden zich door de hoeveelheid natrium die zij bevatten.
De resultaten waren verrassend: alle AGB-sterren in het onderzoek waren sterren van de eerste generatie, die een laag natriumgehalte hebben. Geen van de natriumrijkere sterren van de tweede generatie had het AGB-stadium bereikt. Dat betekent dat maar liefst zeventig procent van de onderzochte sterren nooit is toegekomen aan de fase van een laatste nucleaire opleving en de vorming van een planetaire nevel.
Het lijkt er dus op dat sterren een natriumarm ‘dieet’ moeten volgen om op hoge leeftijd de AGB-fase te kunnen bereiken. Maar hoe de vork precies in de steel zit, is nog onduidelijk. Het is niet zo dat het natrium zélf verantwoordelijk wordt gehouden voor het afwijkende gedrag. Wel moet er een duidelijk verband bestaan tussen het natriumgehalte en de werkelijke onderliggende oorzaak, die nog onbekend is. (EE)
De bolvormige sterrenhoop NGC 6752. (ESO)
http://www.eso.org/public/netherlands/news/eso1323/