Universele persoonlijkheidskenmerken blijken toch niet zo universeel .
Het is één van de bekendste theorieën uit de psychologie: de Big Five, oftewel de vijf dimensies waarmee een persoonlijkheid altijd beschreven kan worden. Wetenschappers bestempelden de dimensies altijd als universeel, maar nieuw onderzoek trekt dat in twijfel: ze lijken niet van toepassing op de Tsimané-mensen: een inheems volk in Bolivia.
U kent ze vast wel, de Big Five. Vijf dimensies waarmee de persoonlijkheid van mensen beschreven kan worden: extraversie, goedaardig, zorgvuldigheid, emotionele stabiliteit en openheid voor ervaringen. Met behulp van vragenlijsten kan worden achterhaald hoe goed u op die vijf dimensies scoort en hoe uw karakter in elkaar steekt.
Tsimané.
Wetenschappers vertaalden deze standaard vragenlijsten naar de taal van de Tsimané. Tussen januari 2009 en december 2010 legden ze de vragen in totaal aan 632 volwassen Tsimané, afkomstig uit 28 verschillende dorpen, voor. In een tweede studie presenteerden de onderzoekers de vragenlijsten aan 430 Tsimané. Zij kregen de opdracht om de persoonlijkheid van hun partner aan de hand van de vragenlijst te evalueren.
Conclusie.
De onderzoekers analyseerden de ingevulde vragenlijsten en moesten concluderen dat de onderzochte Tsimané niet per se de vijf persoonlijkheidsdimensies tentoonstelden. Dat gold zowel voor de Tsimané die de vragenlijsten over zichzelf invulden, als voor de Tsimané wiens persoonlijkheid geëvalueerd werd aan de hand van vragenlijsten die door hun partners waren ingevuld.
Scholing.
Eerder onderzoek suggereerde dat de theorie van de Big Five in de meeste plaatsen wel werkte, omdat mensen die meer interactie met elkaar hebben (bijvoorbeeld doordat ze andere gebieden bezoeken) en naar school zijn geweest, vaak abstracter reflecteren. Zou dat dan kunnen verklaren waarom de theorie bij de Tsimané niet opging? De onderzoekers bestudeerden ook het opleidingsniveau, het geslacht, de leeftijd en talenkennis van de onderzochte Tsimané. Er bleek geen significant verschil te zijn tussen de minder hoogopgeleide Tsimané die enkel hun eigen taal spraken en de hoogopgeleide Tsimané die tweetalig waren. In beide gevallen was de theorie gewoon niet best van toepassing.
Andere vaardigheden.
Maar hoe zou het dan komen dat de Big Five hier niet zo goed werkt? Onderzoeker Michael Gurven heeft wel een idee. “In kleinschalige samenlevingen hebben individuen minder keuzes als het gaat om sociale en seksuele partners en beperkte mogelijkheden voor cultureel succes en bekwaamheid. Dit vraagt mogelijk om vaardigheden die aspecten van verschillende eigenschappen met elkaar verbinden en resulteert in een andere persoonlijkheidsstructuur dan de Big Five.”
De onderzoekers benadrukken dat we niet goed weten waarom de Big Five zo veelvuldig van toepassing is. Ze pleiten ervoor om dit onderzoek omtrent een situatie waarin de Big Five niet zo toepasselijk is, aan te grijpen om een beter beeld te krijgen van de factoren die de persoonlijkheid van een mens vormgeven.
Bron: Startblog.nl