‘Geweld tegen homo’s komt vooral van migranten’ en nog vijf fabels of feiten

[taigitu]

‘Geweld tegen homo’s komt vooral van migranten’ en nog vijf fabels of feiten

quizNederlanders mogen zichzelf dan wel ruimdenkend vinden, als je geen hetero bent, heb je nog altijd een dikke huid nodig.
Drie lhbti-onderzoekers vertellen - aan de hand van zes stellingen - hoe homo’s én hetero’s daarmee omgaan.
Test jezelf met de quiz hieronder en lees daarna de toelichting in dit artikel.
Cathérine van der Linden - 03-08-19

Het laden kan even duren, afhankelijk van de verbinding (klik rechts op de playbutton om de quiz te starten)

1. Nederland heeft nog altijd een voortrekkersrol op het gebied van homorechten
Niet waar: Lang niet iedereen heeft door dat we allang geen voortrekker meer zijn: Nederland is afgezakt van een gidsland, via een vierde plaats in 2014, naar een twaalfde positie dit jaar. Landen als Malta, België en Spanje werken harder aan de wettelijke rechten van seksuele minderheden. Ons land blijft Griekenland en Oostenrijk nog net voor. ,,Dat kán toch niet’’, zegt hoogleraar John de Wit in zijn kamer op de Universiteit van Utrecht. ,,Compliment voor de top 10, maar nu wij weer.’’

Om wat van de achterstand in te lopen, moet Nederland de rechten verbeteren van transgenders en intersekse personen - mensen die zijn geboren met mannelijke en vrouwelijke geslachtskenmerken. Dat kan dit jaar nog, als de wetswijziging tegen discriminatie - die al wel is aangenomen - wordt doorgevoerd. Duizenden transmannen en transvrouwen kunnen het dan aanvechten als ze worden gediscrimineerd. Nu hebben ze het sociaal-economisch slechter dan hetero’s, signaleerde het Sociaal Cultureel Planbureau in de lhbti-monitor van 2018: 51 procent leeft in de laagste inkomensgroep (bij hetero’s is dit 28 procent) of heeft geen baan. En dus moet er wat gebeuren.

,,Werkgevers en sportbesturen hebben nog een flinke slag te maken’’, zegt John de Wit. ,,Toen ik tien jaar geleden in Australië woonde, voelden bedrijven en sportclubs zich daar al verantwoordelijk voor een prettige werksfeer, zodat lhbti’ers niet werden gepest of buitengesloten. Dat kwam met enige vertraging overgewaaid uit Canada en Amerika. Hier in Nederland beginnen we er nu pas aan.’’

De meeste Nederlanders overschatten hoe ruimdenkend ze zijn, zegt ook sociaal wetenschapper Laurens Buijs. ,,Er zijn weinig landen in de wereld waar homoseksualiteit zo wordt omarmd als bij ons. Maar in de praktijk valt de tolerantie tegen. Mensen wíllen graag tolerant zijn. Leg ze dan maar eens uit dat ook zij nog stappen moeten zetten. Door er bijvoorbeeld wat van te zeggen als er op scholen, bij sportclubs, tijdens sollicitaties of in verzorgingshuizen discriminerende opmerkingen worden gemaakt. Daarin laat Nederland een kans liggen.’’

Laurens Buijs (37)
Interdisciplinair sociaal wetenschapper

Grootste waagstuk in zijn leven:,,Mijn bedrijf Incinc, dat drie jaar heeft bestaan. Nu adviseer ik als persoon hoe bedrijven mensen in- en uitsluiten.’’
Laatste heteromoment: ,,Ik heb er geen gehad.’’
Leukste reactie op coming-out: ,,Van mijn broer, nadat ik op mijn 18de uit de kast kwam. Hij vond de eigenschappen die me anders maakten, ook mijn mooiste, terwijl ik me er toen juist voor schaamde vrouwelijk, empathisch en gevoelig te zijn.’’
Gaat vandaag naar: ,,De Canal Parade in Amsterdam.’’
Recent onderzoek: ,,Hoe mannelijkheid in de samenleving verandert.’’

Henny Bos (56)
Hoogleraar homo en lesbisch ouderschap, en lhbti- jongeren

Trots op: ,,Dat we een langlopend onderzoek naar lesbisch ouderschap in de New England Journal of Medicine gepubliceerd hebben gekregen.’’ Grootste waagstuk in haar leven: ,,Solliciteren op deze functie.’’
Laatste heteromoment: ,,Nooit gehad.’’ Leukste reactie op coming-out: ,,Dat een student me zag en trots aan een ander vertelde dat ik haar docent was.’’ Gaat vandaag naar: ,,Mijn moeder die een operatie krijgt.’’
Recent onderzoek: Lesbisch ouderschap.

2. Wie niet wordt geaccepteerd, is ongelukkiger
Waar: Iedereen die tot een (seksuele) minderheid behoort, kan daar last van hebben. Dat heet met een mooi woord minderheidsstress, en die komt boven op de stress waarmee iedereen al te maken heeft. ,,Als homo of lesbienne moet je je hele leven uitleggen dat je geen hetero bent’’, zegt Laurens Buijs. ,,En ook al mag je in Nederland lhbti’er zijn, toch kun je voortdurend worden uitgescholden. Altijd maar te horen krijgen dat je ‘een pisnicht’, ‘een kankerhomo’ of een ‘vuile pot’ bent, geven je op den duur, diep vanbinnen, het idee dat je niet voldoet, dat je kennelijk niet normaal bent.’’ Allerlei onderzoeken verwijzen er ook naar: onder lhbti’ers bestaat een verhoogd risico op psychische en lichamelijke klachten, burn-out, verslaving, ziekte en zelfmoordneigingen. ,,Het is zo tragisch’’, zegt hij, ,,homo mogen zijn, en toch leven met meer zwaarte en verdriet dan hetero’s.’’

We kunnen daar zeker iets aan doen, vindt hoogleraar John de Wit. ,,Het is mensen eigen elkaar in hokjes te stoppen en zich dan boven de ander verheven te voelen. Aan dat eerste valt niets te doen, aan dat tweede wel. Ook al is hetero de norm, en die norm is diepgeworteld, dan nog kun je afleren jezelf beter te vinden dan de ander.’’

Helemaal omdat seksuele diversiteit evolutionair een functie heeft - het onderzoeksterrein van Laurens Buijs. ,,Na veel gebakkelei weten we nu dat variatie is bedoeld om verschillen aan te jagen, als motor van de evolutie. Waar onder diersoorten een hogere sociale intelligentie ontstaat, is meer seksuele diversiteit.’’ Hij ziet tot zijn vreugde dat jongeren sneller durven breken met de heteronorm. ,,Doordat ze opgroeien met andere denkbeelden, in andere gezinssamenstellingen. Dat is goed, want als je mag zijn wie je bent, leef je gezonder.’’

3. De dagen van de superhetero zijn geteld
Waar: Zouden heteromannen het ooit zo voor hun kiezen krijgen als sommige lhbti’ers nu? Je krijgt de indruk van wel als je Henny Bos, Laurens Buijs en John de Wit beluistert. Hoogleraar Bos is co-onderzoeker van een langlopende studie naar lesbisch ouderschap. Waar anderen ervoor waarschuwen dat jongens met minder mannen om zich heen opgroeien, ziet zij daar juist de voordelen van. ,,Er groeien meer kinderen op bij alleen een moeder, er staan minder meesters voor de klas, maar ook zonder mannelijke rolmodellen doen jongens het later prima. Zij zijn misschien wel de zorgende vaders van de toekomst.’’

De witte heteroman heeft moeten leren accepteren dat hij maar een van de vele schakerin­gen is
John de Wit

En dat kan in de samenleving waar we naartoe groeien geen kwaad. In hoogmoderne bedrijven, met veel technologie en millennials, is het een voordeel geworden open-minded te zijn. ,,Als je nooit hebt geworsteld met je identiteit, als je denkt normaal te zijn, heb je oogkleppen op. Dan ben je minder sensitief voor wat hoogmoderniteit vraagt: zelfreflectie, kwetsbaar durven zijn, snappen wat diversiteit inhoudt, je kunnen verplaatsen in anderen’’, zegt Laurens Buijs. ,,Een superhetero krijgt daar last mee. Die leeft nog met het idee dat hij in de pikorde boven homo’s en vrouwen staat. Ik noem dat mannen in een gouden kooi. Ze klampen zich vast aan de heteronorm, terwijl die aan het verdampen is.’’

En datzelfde ziet ook hoogleraar John de Wit gebeuren. ,, Als je kijkt bij wie de macht lag, dan heeft zich in de afgelopen veertig jaar een waanzinnige revolutie voltrokken. Vanuit zijn toonaangevende, dominante positie heeft de witte heteroman moeten leren accepteren dat hij maar een van de vele schakeringen is. En zeker niet die schakering die de toon nog zet. Sommigen moeten daar meer aan wennen dan anderen. De heteroseksuele man zal terrein verliezen. We zijn onderweg naar een gelijkwaardiger samenleving met meer diversiteit.’’

4. Zolang homo een scheldwoord is, zijn we niet klaar
Waar: Fotograaf Erwin Olaf (60) vertelde in de documentaire The Legacy dat hij al tweeënvijftig jaar voor ‘vuile homo’ wordt uitgemaakt. Stelt u zich eens voor dat u uw hele leven wordt uitgescholden vanwege uw voorliefde voor het andere geslacht: ‘vieze kut-hetero’. In een panelonderzoek over lhbti-acceptatie van tv-programma EenVandaag, dat gisteren verscheen, meldt 81 procent van de ondervraagden vervelende opmerkingen te krijgen.

Hoogleraar Henny Bos hoorde laatst een student in de lift tegen iemand zeggen: ‘wat een homotentamen was dat’. Zelf trof ze op haar werkkamer aan de Universiteit van Amsterdam de woorden to the hell aan op de muur. ,,Krijg je dat soort opmerkingen vaak te horen, dan tast het je zelfbeeld aan. We zien dat in studies: door homofobie en minderheidsstress hebben lhbti-ers meer psychische klachten dan hetero’s.’’

Homo’s hebben heus wel een dikke huid. Uit diverse onderzoeken blijkt dat ze accepteren dat ze niet overal hand in hand kunnen lopen. En ze weten dat cyberpesten via sociale media een fluitje van een cent is. Of gehackt worden. ,,Toch is er iets grondig mis als iemand ‘kut-homo’ te horen krijgt’’, vindt Laurens Buijs. ,,Een grap, oké. In een comedy op tv met een stereotype spelen geeft alleen maar ontspanning, maar verder mag een gezonde dosis empathie best.’’

Onder tieners kan het helemaal een slagveld zijn. Als het schoolklimaat onveilig is, en dat is het vaak, moeten lhbti-jongeren een extra brede rug hebben. Het aantal zelfmoordpogingen onder homojongeren is vier keer hoger dan onder heterojongeren; onder transgenders zelfs zeven keer hoger. Op 700 van de 1517 middelbare- en mbo-scholen steunen leerlingen elkaar in een zogeheten Gender-Sexuality Alliantie (GSA). Scholen worden er veiliger door want minderheden voelen zich gesteund.

,,We moeten in het hoofd van mensen zien te komen’’, zegt Laurens Buijs. ,,In het onbewuste deel van ons brein overleven stokoude associaties. In de tijd dat mannen gingen domineren, 12.000 jaar geleden, zijn onze opvattingen gevormd over mannelijkheid en vrouwelijkheid. De een dominant, met een hoge positie en de ander dienend, vanuit een lage positie. Eigenlijk zijn antihomo-opvattingen hiervan afgeleid.’’

John de Wit (53)
Hoogleraar sociale aspecten van gezondheid

Grootste waagstuk in zijn leven: ,,Trouwen in 2003, een verbinding voor het leven.’’
Laatste heteromoment: ,,In augustus 1985, op vakantie.’’
Leukste reactie op uit de kast komen: ,,Ik weet niet meer wat hij zei, maar een boezemvriend van de middelbare school reageerde positief.’’
Gaat vandaag naar: ,,Mijn favoriete kroeg.’’
Recent onderzoek: ,,Naar seksualiteit en welzijn onder homomannen.

Afgestu­deer­de, succesvol­le moslima’s scheppen in hun families ruimte voor nieuwe denkbeel­den
Laurens Buijs

5. Geweld tegen homo’s komt vooral van migranten
Niet waar: Vergeet dat idee maar snel. Witte scholieren, opgeschoten jongeren en ook witte intellectuelen kunnen geniepig homofoob zijn. Fysiek en verbaal geweld kan zelfs thuis op de loer liggen: vier op de tien jonge transgender personen worden met enige regelmaat geslagen en geschopt door (stief)vaders, (stief)moeders, broers en zussen. John de Wit deed zes jaar geleden in Utrecht aangifte tegen beledigende, hoogopgeleide Nederlanders - ‘heel naar allemaal’. Ook om duidelijk te maken dat het niet alleen gaat om jonge Marokkaanse Nederlanders. Al blijkt uit onderzoek dat hangjongeren van die afkomst er negatief blijven uitspringen. Maar maak geen denkfout, nuanceert Laurens Buijs: ,,Gelovige moslims hangen niet op straat rond en slaan geen homo’s in elkaar.’’

Intussen verandert er veel, en in hoog tempo. Dat heeft ook met opleiding te maken. ,,Mijn man en ik hebben Turkse stukadoors over de vloer’’, zegt hoogleraar John de Wit. ,,De eerste dag opende hij de deur, de tweede keer deed ik dat. Ik zag ze denken. De voorman zei: ‘Gisteren deed een andere man open’. Die is er ook nog, antwoordde ik. Dat was het. Ik zag verschillen: de werklui dachten van alles, de man met meer opleiding reageerde vaardig. Opleiding kweekt tolerantie of draagt eraan bij. Er verandert ook wat doordat steeds meer mannen met een islamitische achtergrond uit de kast komen.’’

Sociaal wetenschapper Laurens Buijs ziet de opvattingen over homoseksualiteit en vrouwen onder moslims ‘spectaculair snel’ veranderen. ,,Zij zetten stappen waar autochtonen veel langer over deden. Afgestudeerde, succesvolle moslima’s scheppen in hun families ruimte voor nieuwe denkbeelden, dankzij hun verworven status.’’

In een relatief gelijkwaardig land als Nederland kunnen migranten extreme opvattingen volgens Buijs op de lange duur sowieso moeilijk volhouden. Dat is een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Frankrijk en de Verenigde Staten, waar de kloof tussen allochtonen en autochtonen, en de verschillen tussen bewoners van steden en het platteland groter zijn. ,,Bij ons zijn ontwikkelingen overal merkbaar. Denk aan de seksuele revolutie. Dat maakt dat we - in vergelijking met andere landen - een homogene samenleving kunnen zijn.’’

6. Als vrouwen in het voetbal aan coming-out doen, dan kunnen mannen dat ook
Waar: Hoogleraar Henny Bos zag een grap op Facebook voorbijkomen. ‘Wie heeft het wereldkampioenschap gewonnen: de VS, Nederland of lesbiennes?’ ,,Vond ik grappig. Ik heb zelf gevoetbald in een tijd dat er vooral potten op het veld stonden. Het is nu meer een mix.’’ In juni keken miljoenen mensen toe hoe vrouwen op het WK, openlijk verliefd-verloofd-getrouwd met andere vrouwen, het er vanaf brachten. Homoseksuele profvoetballers kunnen ook uit de kast komen, concludeert ze, al zal dat niet meevallen met hooligans op de tribune. ,,Wie maakt je wat als je goed presteert?’’

Toch denkt de KNVB nog tien jaar nodig te hebben om een veilig klimaat voor homo’s te scheppen, gaf scheidend bondsvoorzitter Michael van Praag in de Gaykrant aan. Mannen lopen nu eenmaal tegen een strengere gedragscode aan. Fysieke intimiteit kan blijkbaar alleen bestaan als iedereen zich houdt aan de verwachtingen: er mag geen verwarring ontstaan.

De Nederlandse voetbalvrouwen laten zien dat hetero’s en lesbo’s prima in een team kunnen spelen. Het mannenvoetbal kan daar een voorbeeld aan nemen. ,,Frank de Boer riep vorig jaar nog dat homo’s niet sportief genoeg zijn om de top te halen. Hij vergeet dat homovoetballers de selectie nu niet wíllen halen, vanwege het vijandige klimaat. Homo’s zijn liever gelukkig dan dat ze in de kast moeten zitten. In het Nederlands elftal zie je al minder haantjesgedrag. Dat is maar goed ook, want mensen die zichzelf mogen zijn, presteren beter.’’

https://www.ad.nl/binnenland/geweld-teg ... ~a6760292/