Dit kikkertje zit al 99 miljoen jaar gevangen in barnsteen

Vondsten uit het verleden....de geschiedenis aan het licht gebracht.
Van Toetanchamon en Pompeii tot hedendaagse opgravingen.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
univers
Observer
Berichten: 33354
Lid geworden op: 27 jan 2013, 11:10

Dit kikkertje zit al 99 miljoen jaar gevangen in barnsteen

Bericht door univers » 17 jun 2018, 07:15

Afbeelding
fbeelding: Lida Xing / China University of Geosciences.

Het is het oudste bewijs dat kikkers in de tijd van de dino’s al in tropische bossen leven.

Onderzoekers ontdekten het stukje barnsteen met daarin het jonge kikkertje in het huidige Myanmar. Het kikkertje huppelde 99 miljoen jaar geleden rond en kwam toen – samen met een kever die hij mogelijk wilde verorberen – vast te zitten in hars. De hars fossiliseerde en werd een tijdcapsule waarin het kikkertje – en de kever – beschermd waren tegen de tand des tijds.

Speciaal
“Het is bijna ongehoord dat je een gefossiliseerde kikker uit die tijd vindt die zo klein is, waarvan alle kleine botjes behouden zijn gebleven en die grotendeels in 3D bewaard is gebleven,” vertelt onderzoeker David Blackburn. “Dit is heel speciaal.”

Tropisch regenwoud
Het kikkertje gaat de boeken in als het oudste kikkertje dat tot op heden in barnsteen is aangetroffen. “Maar wat het meest opwindend is, is de context ervan,” stelt Blackburn. Het kikkertje leefde 99 miljoen jaar geleden namelijk in een tropisch regenwoud dat volgens Blackburn “niet zo heel anders is dan die van vandaag de dag – maar dan zonder de dinosaurussen”.

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

De meeste gefossiliseerde kikkers die tot op heden zijn teruggevonden, zijn wat groter en afkomstig uit droge gebieden. “Vraag een kind wat er in een regenwoud leeft en kikkers staan op de lijst,” vertelt Blackburn. “Maar verrassend genoeg hebben we bijna geen fossiele vondsten die ons vertellen dat dit een heel oude associatie is.” Met het kikkertje dat nu is teruggevonden, komt daar verandering in.

Tegelijkertijd roept de vondst van het kikkertje ook vragen op. Zo weten onderzoekers nog niet goed waar dit kikkertje op de stamboom thuishoort. De bewaard gebleven botjes doen namelijk het sterkst denken aan soorten die we in gematigde – en dus niet tropische – klimaten aantreffen. Daarnaast vragen de onderzoekers zich natuurlijk sterk af of er nog meer gefossiliseerde kikkertjes op ontdekking wachten. “Het lijkt extreem onwaarschijnlijk dat er maar eentje is. Er zouden nog veel meer fossielen aan kunnen komen.”

https://www.scientias.nl/dit-kikkertje- ... barnsteen/

https://www.floridamuseum.ufl.edu/scien ... l-forests/
Een mens is net een open boek, je moet het enkel kunnen lezen.

Gebruikersavatar
Tammy
Forumbeheerster
Berichten: 80370
Lid geworden op: 04 feb 2005, 18:20

Re: Dit kikkertje zit al 99 miljoen jaar gevangen in barnsteen

Bericht door Tammy » 17 jun 2018, 08:08

Wat is dit mooi om te zien. ;P!
Zo oud en nog steeds intact , werkelijk schitterende vondst.

Somewhere, something incredible is waiting to be known.

Carl Sagan.

Gebruikersavatar
taigitu
Orakel
Berichten: 14687
Lid geworden op: 04 dec 2011, 14:37

Re: Dit kikkertje zit al 99 miljoen jaar gevangen in barnsteen

Bericht door taigitu » 17 jun 2018, 18:49

Afbeelding


Herkomst
[ Vloeibare hars uit naaldboom. Bron http://www.natuurinformatie.nl]

In Nederland wordt vooral Baltische barnsteen gevonden uit Vroeg-Oligocene delta-afzettingen in het zuidelijk Oostzeegebied. De betreffende sedimentlaag van 6-7 meter dik bestaat uit grijsgroene klei met zand en is bekend onder de naam Blauwe Aarde. Deze laag bevindt zich op enkele tientallen meters diepte in de ondergrond en strekt zich uit van Danzig in Polen tot aan Klaipéda in Litouwen. De Blauwe Aarde bevat maar liefst twee kilo barnsteen per kubieke meter. Dit betekent dat er in de zuidelijke Oostzee honderden tonnen per jaar worden gewonnen in groeves en door opbaggeren.



De grootste voorraden bevinden zich op het schiereiland Samland in de Russische enclave Kaliningrad, het voormalige Oost-Pruisen. Hier wordt sinds de Jonge Steentijd barnsteen gewonnen en vindt tegenwoordig 90% van de wereldproductie plaats. Ook in aangrenzende gebieden in Litouwen, Rusland, Polen en Duitsland wordt barnsteen gewonnen. De productie bereikte een hoogtepunt in 1926 toen bijna 499 ton barnsteen werd gewonnen in het zuidelijke Oostzeegebied.



Zwerfstenen van barnsteen die in Nederland worden aangetroffen zijn niet noodzakelijk afkomstig uit het Baltische gebied. Vooral barnsteen die in de Noordzee wordt gevonden is waarschijnlijk aangevoerd vanuit een meer westelijk herkomstgebied, wat blijkt uit verschillen in de ingesloten fossielen. Zo is barnsteen bijvoorbeeld ook ontstaan op het eiland Bornholm in Denemarken tijdens de Jura en aan de zuidoostkust van Engeland tijdens het Paleoceen en Eoceen.

Transport


Afbeelding
[ Herkomstgebied van Baltische barnsteen. Bron Google Maps]

Barnsteen in Nederland heeft op verschillende manieren ons land bereikt en kan dus zowel tot de noordelijke als de zuidelijke zwerfstenen behoren. Opvallend aan de transportwijze van barnsteen naar ons land is ten eerste dat naast rivieren en landijs ook de zee een belangrijke rol speelt. Het feit dat barnsteen drijft op koud zeewater heeft tot gevolg dat deze zwerfsteen over grote afstanden getransporteerd kan worden door koude golfstromingen. Vooral bij stormachtig weer wordt barnsteen geërodeerd, verspoeld en afgezet langs de kust. Zo spoelde in 1931 in twee stormachtige dagen meer dan 750 kg barnsteen aan op het strand van noordelijk Samland!

Het Scandinavische landijs heeft vooral tijdens de ijstijden van het Vroeg-, Midden- en Laat-Pleistoceen barnsteen uit de ondergrond opgenomen en verplaatst als grondmorene onder de gletsjer. Soms betreft het complete schollen Blauwe Aarde, maar meestal gaat het om losse stukken barnsteen die door het landijs werden afgesleten en af en toe kenmerkende breukvlakken of parallelle gletsjerkrassen vertonen. Zulke zwerfstenen van barnsteen hebben ons land rechtstreeks bereikt tijdens de voorlaatste ijstijd en zijn afgezet in keileem. Deze ijstijd heet het Saalien en vond plaats tijdens het Midden-Pleistoceen (240.000-130.000 jaar geleden). In de Noordzee zijn daarentegen vondsten van barnsteen bekend die waarschijnlijk zijn aangevoerd door het landijs en smeltwaterrivieren tijdens het Elsterien, een ijstijd die plaats vond tijdens het Midden-Pleistoceen (470.000-420.000 jaar geleden).

Riviertransport heeft de zwerfstenen van barnsteen door botsen en schuren afgerond en gekrast en vaak zien we duidelijke, holle breukvlakken. Vooral de Eridanos en smeltwaterrivieren hebben tijdens het Plioceen en Vroeg-Pleistoceen barnsteen naar Nederland getransporteerd, waaronder ook zwerfstenen die sporen vertonen van landijstransport. Tijdens het Midden-Pleistoceen, Laat-Pleistoceen en zelfs Holoceen hebben smeltwaterrivieren en rivieren als de Eems in mindere mate barnsteen aangevoerd.

Vaak wordt barnsteen dat is afgezet door rivieren en zee gezamenlijk met bruinkool, bruinkoolhout en veen gevonden. Deze organische resten zijn niet afkomstig van de oorspronkelijke Tertiaire Scandinavische naaldbossen, maar vaak uit jongere geërodeerde bruinkool- en veenlagen in Duitsland uit het Mioceen, Pleistoceen en Holoceen. Het feit dat de resten op dezelfde vindplaatsen als barnsteen worden aangetroffen, heeft vooral te maken met de vergelijkbare lage dichtheid, die het mogelijk maakt het materiaal bij relatief lage stroomsnelheden op te nemen en dus over grote afstanden te vervoeren.

Voorkomen in Nederland

Barnsteen is een zacht gesteente en gevoelig voor verwering door oxidatie. Desondanks is barnsteen dus allerminst zeldzaam in Nederland. Vooral in Noord-Nederland en langs de kusten vinden we veel zwerfstenen van barnsteen. Grote stukken en fossiele insluitsels zijn daarentegen wel zeldzaam.

De beste vindplaats voor barnsteen zijn de kusten van de oostelijke Waddeneilanden na stormen in het voorjaar, maar ook langs de vloed- en eblijn van de Noordzeekust wordt bij aanhoudende oostenwind barnsteen gevonden tussen aangespoeld bruinkoolhout en veen. Voor de sluiting van de Afsluitdijk in 1932 werd barnsteen ook veel langs de Zuiderzeekust aangetroffen, bijvoorbeeld op de vroegere eilanden Schokland en Urk. Tegenwoordig wordt barnsteen regelmatig opgevist door Noordzeevissers en opgezogen door schelpzuigerijen bij de Waddeneilanden. In het binnenland is barnsteen vooral te vinden in de ondergrond. Vooral in klei- en veengronden is de kans om goed geconserveerde barnsteen te vinden groter, omdat in zandgronden meer oxidatie optreedt vanwege het grote poriënvolume.

Barnsteen die rechtstreeks door landijstransport is aangevoerd wordt gevonden in keileem dat als grondmorene is afgezet in Noord-Nederland ten noorden van de lijn Haarlem-Nijmegen, de maximale uitbreiding van het Scandinavische landijs tijdens het Saalien. Deze zwerfstenen zijn vooral te vinden op plaatsen waar keileem aan het oppervlak ligt. Als keileem dieper in de ondergrond ligt, onder bijvoorbeeld een jongere laag dekzand, zijn kleigroeves (bijvoorbeeld bij Losser), versgeploegde akkers, of plaatsen waar bagger- of graafwerkzaamheden plaatsvinden geschikt om naar barnsteen te zoeken.

Barnsteen die is aangevoerd als zwerfsteen door rivieren is vooral te vinden in Noordoost-Nederland in verspoelde bruinkoollagen in de ondergrond, variërend in dikte van enkele centimeters tot een meter. Barnsteen, afgeronde bruinkool en andere houtresten zijn voornamelijk afgezet door de Eridanos en komen aan het oppervlak in zandzuigerijen en zandgroeves, bijvoorbeeld in groeve Vos bij Ellertshaar en groeve Slebos bij Oldenzaal. Ook in stuwwallen in Midden- en Noord-Nederland, bijvoorbeeld bij Ermelo en Lunteren, is het mogelijk barnsteen te vinden in de opgestuwde afzettingen van de rivieren. In het Dollardgebied zijn ook meldingen van vondsten van barnsteen aangevoerd door de Eems.
Toepassingen

Barnsteen is al sinds de Steentijd beschouwd als een kostbaar sieraad. Kralen, hangers, amuletten, knopen en kettingen van barnsteen zijn allemaal voorbeelden van archeologische vondsten die ook vandaag de dag nog steeds heel gebruikelijk zijn als sieraad. De oudste vondst in Nederland is een hoofdband van barnstenen kralen van ongeveer 6200 jaar oud, die werd gevonden in een grafveld bij Swifterbant in Flevoland. Tijdens de Bronstijd en IJzertijd, van 3000 v. Chr. tot het begin van onze jaartelling, bestond er een intensieve handel in barnsteen vanuit de herkomstgebieden aan de Oostzee en Noordzee naar het Middellandse-Zeegebied. Deze handel vond plaats via de zogenaamde barnsteenroutes, waarbij vooral de rivierdalen van de Rijn, Maas, Oder en Elbe belangrijke handelswegen vormden. De import van grote stukken barnsteen uit het Oostzeegebied leverde prachtige sieraden op.

De mooiste archeologische vondst uit de Bronstijd is de ketting van Exloo, die werd gevonden in een grafheuvel bij Emmen in 1881 en die tegenwoordig te bewonderen is in het Drents museum in Assen. Barnsteen was ook bij de Romeinen zeer geliefd en hun komst naar Nederland heeft bijvoorbeeld prachtige beelden gesneden uit barnsteen opgeleverd. De handel in barnsteen heeft in Nederland nooit veel welvaart gebracht, vanwege de geringe kwantiteit en kwaliteit van barnsteen. Alleen in de 19e eeuw werd in de omgeving van Groningen barnsteen op commerciële basis gewonnen door middel van visnetten en staken. Later werd het gebruikelijker om barnsteen op te duiken of op te baggeren.

Afbeelding
[ Barnsteenkralen in een grafveld uit de Steentijd. Foto Rijksmuseum van Oudheden]

Barnsteen heeft niet alleen een lange historie als sieraad, maar ook als geneesmiddel. De Grieken en Romeinen geloofden al in de heilzame kracht van gefossiliseerde hars en in de middeleeuwen werd barnsteen in apotheken vermalen tot poeder en in zalfjes en druppels gestopt. Bij regelmatig inwendig dan wel uitwendig gebruik garandeerden kwakzalvers genezing van bijvoorbeeld migraine, depressie, veroudering, epilepsie, longziekten, geestesziekten of verlamming. Tegenwoordig wordt barnsteen nog altijd gebruikt tegen jicht en reuma en wordt barnsteenzuur verwerkt in verschillende medicijnen. Daarnaast wordt barnsteen sinds de 19e eeuw gebruikt in cosmeticaproducten en in vernis of lak voor bijvoorbeeld violen.

Opmerkelijk is dat er vanwege de waarde van barnsteen al van oudsher veel vervalsingen in omloop zijn. Hiervoor werd bijvoorbeeld kunsthars, gekleurd glas of kopal gebruikt en bovendien werden fossiele insluitsels kunstmatig ingebracht. De Grieken en Romeinen gingen zelfs zo ver dat barnsteenvervalsingen met ingesloten hagedissen, vissen, kikkers en slangen werden geproduceerd, wat natuurlijk onzin is, omdat zulke grote dieren zich gemakkelijk uit de kleverige hars kunnen bevrijden.

- Roderic Bosboom, Naturalis
Lees meer: http://www.geologievannederland.nl/zwer ... /barnsteen
Afbeelding

Werkelijk oude barnsteen met daarin in iets gevangen zie je wel vaker in winkels die halfedelstenen verkopen.
En die worden vaak verkocht als echte, oude barnsteen. Je moet oppassen als je die wilt kopen.
Het verbaasde me te lezen dat er al vervalst werd door de Grieken en Romeinen.
.

.

Vraag je af wat anderen van je denken
en je bent voor altijd hun gevangene.


Lao Tse

Gebruikersavatar
taigitu
Orakel
Berichten: 14687
Lid geworden op: 04 dec 2011, 14:37

Re: Dit kikkertje zit al 99 miljoen jaar gevangen in barnsteen

Bericht door taigitu » 17 jun 2018, 19:01

Hoe vervalsingen van Baltisch barnsteen te herkennen? Test je eigen barnsteen.
Plus echtheidstest!

Door de stijgende populariteit van barnsteen komen er steeds vaker vervalsingen in de omloop.
Vooral bij de populaire stukken waar insecten in zitten. Het is daarom belangrijk om te weten hoe je echt Baltisch barnsteen
van namaak kunt onderscheiden. Hier kun je lezen welke materialen het meest gebruikt worden voor barnsteen vervalsingen
en welke tests je zelf kunt doen om echt van nep te onderscheiden.

Meest gebruikte materialen voor vervalsing van Baltisch Barnsteen

Copal
Copal is een veel jongere variant (1000 – 1 miljoen jaar oud) van barnsteen en bevat nog vloeibare oliën vanbinnen.
Copal smelt bij een vrij lage temperatuur (onder de 150 graden) en is daarom makkelijk te gebruiken om er
handmatig insecten in te stoppen. Door de grote overeenkomsten met barnsteen wordt dit vaak ten onrechte
als barnsteen aangeboden. Bij verbranding van Copal ruik je de zoete geur van hars.

Glas
Glas is niet moeilijk te onderscheiden van barnsteen.
Het is veel meer solide en kan door zijn hardheid niet bekrast worden door metaal.
Verder voelt glas kouder aan dan barnsteen.

Fenolhars
Fenolhars ofwel kunsthars wordt veel gebruikt voor de namaak van barnsteen.
De kleur en de vorm kunnen vrijwel exact worden nagemaakt.
Om het verschil met barnsteen te herkennen kan de fenolhars verhit worden.
De geur die de namaak verspreid zal ruiken naar verbrand plastic in plaats van de geur van dennen.

Caseïne ofwel kaasstof
Kaasstof wordt veel gebruikt voor barnsteen met een melkachtig gele kleur.
Het is iets zwaarder dan barnsteen en is ook weer door zijn plastic geur bij verbranding te herkennen.

Modern plastic
Ook modern plastic leent zich prima voor barnsteen vervalsingen, de kleuren zijn nauwelijks van echt te onderscheiden.
Vaak wordt modern plastic gebruikt om insect vervalsingen mee te maken.
Let daarom altijd goed op of de insluitingen niet te perfect zijn en de insecten niet te groot.
Bij insecten groter dan 10 mm mag je er al van uitgaan dat deze nep zijn.

Testen om echt barnsteen te herkennen

"Ruiktest"
De meest effectieve methode is de 'ruik' test. Barnsteen heeft een specifieke geur van Dennenbomen
die niet makkelijk na te maken is. Vervalsingen van Copal zullen een zoetere geur van hars afgeven.
Vervalsingen van plastic zullen ook naar verbrand plastic ruiken nadat ze verhit worden.

"Wrijf" test
Het beste kan je deze test in de palm van je hand doen.
Het is mogelijk barnsteen te verhitten door te wrijven totdat het de geur van dennen verspreidt.
Echter heb je hier wel stevige handen voor nodig en is het behoorlijk moeilijk om gepolijst barnsteen
tot de juiste temperatuur te wrijven.

"Hete naald" test
Dit is waarschijnlijk de meest effectieve manier om de echtheid te bepalen.
Verhit een naald en prik deze in de barnsteen (het liefst in een bestaand gat of geboord gat)
De geur van dennen is onmiskenbaar. Houd er rekening mee dat dit niet de zuivere lucht is die je van naaldbomen
gewend bent maar gemengd met de verbrande geur van overige materialen (naald, stof, vervuiling),
echter duidelijk te onderscheiden van verbrand plastic.

"Zout water” test
Barnsteen (maar ook copal) blijft drijven op zout water.
Dit is ook de reden dat er zo veel stukken vanuit zee aanspoelen.
Schep 7 of 8 eetlepels zout in 300 milliliter water, roer tot al het zout is opgelost.
Als de barnsteen zinkt heb je met een vervalsing te maken. Let op! copal en polystyreen blijven in deze test ook drijven!

Infraroodspectroscopie
Infraroodspectroscopie is de meest effectieve wetenschappelijke manier om echtheid te herkennen.
Baltisch barnsteen wordt gekenmerkt door zijn eigen IR spectrum genaamd "Baltic amber shoulder".

https://www.debarnsteenspecialist.nl/nl ... n-plus-ec/
Afbeelding
Ik geloof dat ik mijn hanger van barnsteen eens moet testen?
Alhoewel het mij niets uitmaakt omdat het een kadootje is van mijn dochter.
Ik laat het maar voor wat het is........ iets dierbaars.
.

.

Vraag je af wat anderen van je denken
en je bent voor altijd hun gevangene.


Lao Tse

Gebruikersavatar
univers
Observer
Berichten: 33354
Lid geworden op: 27 jan 2013, 11:10

Re: Dit kikkertje zit al 99 miljoen jaar gevangen in barnsteen

Bericht door univers » 17 jun 2018, 20:47

Ik ga de mijne ook testen.
Hangt nu met een bergkristal om mijn nek.
Een mens is net een open boek, je moet het enkel kunnen lezen.

Plaats reactie