Meteorietkrater ontdekt in Franse wijnmakerij

[univers]

Met als doel een aantrekkelijk merk te creëren, verwijst de naam van de wijnmakerij "Domaine du Météore" in de buurt van de stad Béziers in Zuid-Frankrijk naar een lokale bijzonderheid: een van de wijngaarden ligt in een ronde, 200 meter brede depressie die lijkt op een inslagkrater. Door middel van rots- en bodemanalyses hebben wetenschappers onder leiding van kosmochemicus professor Frank Brenker van de Goethe-universiteit van Frankfurt nu vastgesteld dat de krater inderdaad ooit is gevormd door de inslag van een ijzer-nikkelmeteoriet. Daarmee hebben ze een bijna 60 jaar oude wetenschappelijke mening weerlegd, waardoor de krater vanuit geologisch perspectief nooit nader is onderzocht.


De "Trou du Météore": De krater bij de wijnmakerij "Domaine du Météore" is echt veroorzaakt door een meteorietinslag. Foto: Frank Brenker, Goethe Universiteit Frankfurt

Talloze meteorieten hebben de aarde in het verleden getroffen en hebben de geschiedenis van onze planeet gevormd. Er wordt bijvoorbeeld aangenomen dat meteorieten een groot deel van het water met zich meebrachten. Het uitsterven van de dinosaurussen kan ook zijn veroorzaakt door de inslag van een zeer grote meteoriet.

Meteorietkraters die nu nog zichtbaar zijn, zijn zeldzaam omdat de meeste sporen van de hemellichamen allang weer verdwenen zijn. Dit komt door erosie en verschuivende processen in de aardkorst, bekend als platentektoniek. De "Earth Impact Database" bevat slechts 190 van dergelijke kraters wereldwijd. In heel West-Europa waren er voorheen slechts drie bekend: Rochechouart in Aquitaine, Frankrijk, de Nördlinger Ries tussen de Schwäbische Alb en de Frankische Jura, en het Steinheimbekken bij Heidenheim in Baden-Württemberg (beide in Duitsland). Door miljoenen jaren erosie zijn de drie inslagkraters voor leken echter nauwelijks als zodanig herkenbaar.

Geoloog en kosmochemicus professor Frank Brenker van de Goethe-universiteit in Frankfurt is ervan overtuigd: de nieuwe meteorietkrater zal de lijst nu uitbreiden. Tijdens zijn vakantie trok de wijnmakerij "Domaine du Météore" zijn aandacht. Een van de wijngaarden ligt in een ronde holte met een diameter van ongeveer 220 meter en een diepte van 30 meter, en de eigenaren gebruiken de wetenschappelijke hypothese dat het de inslagkrater van een meteoriet is - schijnbaar lang weerlegd - als een marketingmover voor hun wijn. Hoewel deze hypothese in de jaren vijftig door verschillende geologen werd voorgesteld, werd ze een paar jaar later door veelgeprezen collega's verworpen.

Frank Brenker legt uit: “Kraters kunnen zich op veel manieren vormen, en meteorietkraters zijn inderdaad zeer zeldzaam. De verschillende andere interpretaties van hoe deze depressie had kunnen ontstaan, vond ik echter vanuit geologisch perspectief niet overtuigend.” Daarom verzamelden hij en zijn vrouw gesteentemonsters voor analyse in de laboratoria van de Goethe-universiteit in Frankfurt – en vonden inderdaad de eerste tekenen van een inslagkrater. Brenker: “Uit de micro-analyse bleek dat donkergekleurde lagen in een van de leisteen, die meestal gewoon een groter percentage mica bevatten, schokaders kunnen zijn die zijn ontstaan ​​door het slijpen en breken van het gesteente, wat op hun beurt veroorzaakt zou kunnen zijn door een invloed." Hij vond ook bewijs van breccia, hoekig gesteente dat bij elkaar wordt gehouden door een soort "cement", dat ook kan ontstaan ​​bij een meteorietinslag.

Het jaar daarop nam Brenker zijn collega Andreas Junge, hoogleraar toegepaste geofysica aan de Goethe Universiteit van Frankfurt, en een groep studenten mee naar Zuid-Frankrijk om de krater in detail te onderzoeken. Ze ontdekten dat het aardmagnetisch veld iets zwakker is in de krater dan in de omgeving. Dit is typerend voor inslagkraters omdat de inslag het gesteente verbrijzelt of zelfs doet smelten, wat dus minder kan bijdragen aan het aardmagnetisch veld.

Met behulp van sterke magneten die op een plaat waren bevestigd, vonden de onderzoekers ook kleine ijzeroxidebolletjes van maximaal een millimeter in doorsnee. Dergelijke bolletjes waren al eerder gevonden in andere inslagkraters. Latere laboratoriumanalyses toonden aan dat die hier ook nikkelhoudend ijzer bevatten en een kern van mineralen bevatten die typerend zijn voor de krateromgeving. Bovendien ontdekten de onderzoekers talloze schokmicrodiamanten die werden geproduceerd door de hoge druk tijdens de inslag van de meteoriet.

Frank Brenker legt uit: “Dergelijke microbolletjes worden gevormd door slijtage van de meteoriet in de atmosfeer of alleen bij inslag, wanneer een groot deel van de ijzermeteoriet smelt en vervolgens reageert met de zuurstof in de lucht. Bij de inslag kan materiaal dat op het inslagpunt is verbrijzeld, dan ook worden ingekapseld. Dit, samen met het lagere magnetische veld en de andere geologische en mineralogische vondsten, stelt ons in staat om nauwelijks een andere conclusie te trekken: hier is inderdaad een meteoriet ingeslagen.” Dit maakt de krater ook erg spannend voor geologische leken, zegt Brenker, omdat "elke bezoeker hier de enorme energie kan ervaren die vrijkomt bij zo'n inslag."


Microsfeer van de meteoriet: De ijzeroxide-bol die in de krater "Domaine du Météore" wordt gevonden, heeft een kern die is samengesteld uit mineralen die typisch zijn voor de krateromgeving en bevat ook een groot aantal microdiamanten. Foto: Frank Brenker, Goethe Universiteit Frankfurt

https://aktuelles.uni-frankfurt.de/engl ... ch-winery/