Nieuwe poolexpeditie gaat waar nog nooit iemand is geweest

Voor alle andere reportages.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
univers
Observer
Berichten: 33354
Lid geworden op: 27 jan 2013, 11:10

Nieuwe poolexpeditie gaat waar nog nooit iemand is geweest

Bericht door univers » 13 okt 2018, 19:22

Afbeelding


Zal het ze lukken om de Noordpool van Ontoegankelijkheid te bereiken?

To boldly go where no-one has gone before… In de Star Trek-films en -series zijn ze er maar druk mee. Ze vliegen van het ene naar het andere kwadrant, zien planeten die nog nooit iemand heeft gezien en verkennen nevels waar nog nooit iemand is geweest. De reizen – die doorgaans ver in de toekomst plaatsvinden – spreken tot de verbeelding. Anno 2018 hoeven we de aarde echter niet te verlaten als we een plek willen bezoeken waar nog nooit iemand is geweest. Zo vinden we in het hoge noorden de zogenoemde ‘Noordpool van Ontoegankelijkheid’. En nog nooit heeft een mens die Noordpool betreden. Dat wil niet zeggen dat we het niet geprobeerd hebben. Behoorlijk wat ambitieuze enthousiastelingen zijn aan de reis begonnen. Afgelopen zomer zelfs nog: een Frans team probeerde per boot naar de Noordpool der Ontoegankelijkheid te reizen, maar moest op nauwelijks een derde van de reis al omkeren. Want gaan waar nog nooit iemand geweest is, blijkt niet alleen in scifi-series een enorme uitdaging te zijn…

De expeditie
En toch gaat een nieuwe expeditie die uitdaging in februari 2019 aan. Een team van 28 mensen – waaronder ook een Nederlander – zal proberen om de Noordpool van Ontoegankelijkheid te bereiken. “Het is eigenlijk gestoord,” aldus Emma Fromberg, de Nederlandse deelneemster die zich na een intensieve selectieprocedure één van de 28 gelukkigen mag noemen. “We reizen af naar een wereld die niet gemaakt is om comfort te bieden aan mensen. Het kan er tot wel -45 graden Celsius zijn, sneeuwstormen kunnen dagenlang aanhouden, we kunnen ijsberen tegenkomen en frost bite oplopen.” Om nog maar te zwijgen over het steeds dunner wordende zee-ijs waarover de expeditie zich naar de Noordpool van Ontoegankelijkheid begeeft. “Het is Moeder Natuur op haar slechtst.” Wellicht vraag je je af wat iemand – laat staan 28 personen – bezielt om naar zo’n gebied af te reizen. Het verlangen om deze ‘laatste pool’ te bedwingen, speelt een rol. Maar er is meer. De expeditie moet namelijk een schat aan onderzoeksdata opleveren en onder meer onthullen hoe dit kwetsbare gebied er nu werkelijk voorstaat.

Op reis
De Noordpool van Onafhankelijkheid vinden we in het hart van de Arctische Oceaan. Deze oceaan wordt omringd door land – Groenland, Canada en Rusland – en de Noordpool van Onafhankelijkheid is het punt dat het verst van het land verwijderd is. “Onze expeditie zal via de magnetische noordpool proberen om de Noordpool van Onafhankelijkheid te bereiken,” vertelt Fromberg. “Het is een reis van zo’n 1280 kilometer, die we in ongeveer 80 dagen hopen te voltooien.” De reis voert over het zee-ijs – dat zo aan het eind van de winter op zijn dikst is – en de expeditie verplaatst zich door te langlaufen. “De reis is opgedeeld in vier legs. En elke leg wordt aan een team van zeven mensen toegewezen. Alleen onze expeditieleider Jim McNeill is voornemens alle legs te volbrengen,” vertelt Fromberg. “De eerste twee legs voeren naar de magnetische noordpool, de laatste twee naar de Noordpool van Onafhankelijkheid.” Welke leg Fromberg af gaat leggen, is op dit moment nog onbekend, maar ze heeft wel een lichte voorkeur. “Als ik zou mogen kiezen, zou ik voor de tweede leg gaan. Deze leg leggen we tegen het einde van de winter af, waardoor de ijskwaliteit waarschijnlijk nog vrij goed is en we beter kunnen langlaufen. Daarnaast komen we aan het eind van deze leg aan op de magnetische noordpool. Die pool maakt dagelijks een ellipsvormige beweging en het lijkt me zo gaaf om mee te maken dat deze overkomt. Want als je dan op je kompas kijkt, zie je opeens dat het pijltje naar beneden duikt.” Overigens ontbreekt het tijdens de overige legs ook niet aan spektakel; elke leg brengt namelijk zijn eigen uitdagingen met zich mee. “Tijdens de eerste leg loop je nog het meest de kans om een ijsbeer tegen het lijf te lopen en dat is echt onwijs gevaarlijk. Je moet dan echt 24/7 op je hoede zijn. Tijdens de derde en vierde leg is de expeditie al een dag of 40 onderweg en nadert de winter zijn einde, waardoor het zee-ijs harder begint te smelten.”

Afbeelding
Hier zie je de route die de expeditie af zal leggen. Men vertrekt vanuit het noorden van Canada en reist via de magnetische pool naar de Noordpool van Ontoegankelijkheid.

De expeditie is zeker geen gelopen race. “Het is een barre omgeving waarin het lastig is om te overleven. De temperaturen kunnen tot 45 graden onder het vriespunt zakken en je kunt te maken krijgen met heftige sneeuwstormen, waar ik me eigenlijk geen voorstelling van kan maken. Ik heb filmbeelden gezien waarop onze expeditieleider tijdens een eerdere expeditie midden in een sneeuwstorm zit en voor de camera vertelt dat deze al drie dagen aanhoudt en hij niet zeker weet of hij het gaat overleven. Hij is de meest ervaren en meest relaxte man die ik ken, maar op die beelden zie je de angst in zijn ogen. Waar ik me op dit moment ook totaal geen voorstelling van kan maken, is het zee-ijs. Dat is heel dynamisch en het maakt continu krakende geluiden. En daar moeten wij op slapen!” Of het krakende ijs Fromberg echt wakker zal kunnen houden, is twijfelachtig. De dagen zijn namelijk lang. “Aan het begin van de expeditie is het zo’n vijf uur licht, maar al vrij snel worden de dagen langer. En het is wel de bedoeling dat we volle dagen maken. Dat betekent dat we aan één stuk door zullen skiën. We gaan dus niet stoppen om te eten, te drinken of te rusten tot de schemering invalt. We stoppen alleen even om metingen te doen voor het onderzoek.”

“HET ZOU NATUURLIJK EEN ENORME ONTDEKKING ZIJN ALS WE OP EEN PLEK WAAR NOG NOOIT IEMAND IS GEWEEST WEL MICROPLASTICS AAN GAAN TREFFEN”

De data
Terwijl de reis alleen al een enorme aanslag op het lichaam vormt, zijn de expeditieleden ook nog vastbesloten om onderweg data te verzamelen. “We weten eigenlijk heel weinig van de Noordpool. En wat we weten, weten we dankzij onderzoek op een paar specifieke plekken – zoals bijvoorbeeld Spitsbergen – en dankzij satellieten en fly-overs. Wat onze expeditie uniek maakt, is dat we in een complete straal van de Arctische Oceaan – en dus op heel veel verschillende plekken – data kunnen verzamelen.” Onderweg hopen de expeditieleden onder meer temperatuurmetingen uit te voeren en de sneeuw- en ijsdikte te meten. Die gegevens worden weer dankbaar benut door het National Snow and Ice Data Center (NSIDC, onderdeel van NASA) en kunnen onder meer gebruikt worden om satellietmetingen te kalibreren. Daarnaast hoopt Fromberg onderweg ook water- en ijsmonsters te kunnen verzamelen voor onderzoek naar microplastics. “Het zou natuurlijk een enorme ontdekking zijn als we op een plek waar nog nooit iemand is geweest wel microplastics aan gaan treffen.”

Voorbereiding
Aan de expeditie gaat vanzelfsprekend een uitgebreide voorbereiding vooraf. Het allerbelangrijkste? Fit zijn en fit blijven. “Je moet heel veel trainen,” vertelt Fromberg. “In de sportschool, maar ook daarbuiten.” Zo is Fromberg momenteel veel op het strand te vinden waar ze velekilometers aflegt, terwijl ze een zware autoband met zich meesleept. Die band zal tijdens de expeditie vervangen worden door een met voorraden gevulde slee die ongeveer net zoveel weegt als Fromberg zelf. Naast de fysieke voorbereiding vergt de expeditie ook een hoop van de geest. “Het is mentaal gezien ook best een uitdaging. Maar alle deelnemers zijn daar op geselecteerd,” stelt Fromberg. Tijdens de selectieprocedure hebben ze allerlei opdrachten moeten vervullen waarbij er telkens gekeken werd hoe de deelnemers het er fysiek en mentaal van afbrachten. “Zo moesten we bijvoorbeeld 26 uur lang – op dat moment wisten we niet dat het zo lang zou gaan duren – van punt naar punt lopen, zonder slaap, zonder eten, zonder drinken. En onderweg moesten we elke keer opdrachten doen. Bijvoorbeeld een vijftienpersoons Arctische tent opzetten met je vieren.” Dat is na een goede nachtrust voor menigeen al een enorme uitdaging. Laat staan als je honger en dorst hebt en doodop bent. “Wat doe je dan? Ga je je teamgenoten afkatten of zet je jezelf opzij en ga je ervoor? Het draait in feite allemaal om de manier waarop je met tegenslag en onverwachte omstandigheden omgaat,” vertelt Fromberg. Flexibiliteit is het toverwoord. Zeker tijdens een expeditie naar het onbekende.

Want hoe goed je jezelf ook voorbereidt: er kan van alles misgaan. “De risico’s zitten in de kleine dingen,” vertelt Fromberg. “Als je je sokken niet goed aantrekt en je krijgt een blaar die gaat infecteren, ben je klaar. Dan kun je met de helikopter worden afgevoerd. Pak je het gasstelletje vast zonder handschoenen te dragen, vries je eraan vast. Het zijn van die kleine dingen waar je continu over na moet denken, ook als je moe bent en honger of dorst hebt.” En dan zijn er nog de grote gevaren. “IJsberen zijn een risico. Maar je kunt ook lelijk ten val komen. Alle deelnemers zijn medisch getraind, maar stel dat je inwendige bloedingen oploopt, dan ziet het er slecht uit, want je bent niet 1,2,3 weer op het vasteland. Zeker niet als de weersomstandigheden slecht zijn.”

“IN DE LAATSTE 35 JAAR IS 75 PROCENT VAN HET ZEE-IJS VERDWENEN. EN DAT IS EEN HEEL BELANGRIJK VERHAAL DAT WE MOETEN VERTELLEN”

Klimaatverandering
Alle deelnemers zijn zich terdege bewust van de risico’s. En toch zijn ze bereid het erop te wagen. Want de Noordpool heeft een verhaal dat verteld moet worden. “In de laatste 35 jaar is 75 procent van het zee-ijs verdwenen. En dat is een heel belangrijk verhaal dat we moeten vertellen. Want in dit gebied komen nauwelijks mensen, maar er verandert van alles. En die veranderingen gaan ons allemaal aan.” Zee-ijs reflecteert zonlicht. Maar als het verdwijnt, blijft een donkere oceaan achter die juist zonlicht absorbeert. Het is een vrij bekend feedback-mechanisme waarbij opwarming leidt tot het smelten van zee-ijs en het smelten van zee-ijs vervolgens leidt tot nog meer opwarming. “En daardoor smelten de ijskappen die – in tegenstelling tot het ijs dat reeds op het water rust – wel een flinke zeespiegelstijging kunnen veroorzaken. Dat is enorm relevant voor heel de wereld, maar met name ook voor Nederland dat voor een groot deel onder de zeespiegel ligt.” Tijdens hun expeditie hopen Fromberg en collega’s dat verhaal een gezicht te geven. “We willen laten zien hoe urgent de situatie werkelijk is en dat we het niet redden met het omarmen van de spaarlamp en verbannen van een plastic tas. We komen er niet door een beetje te minderen. Het moet volledig anders. En dat kan ook.”

Ironisch genoeg kan die klimaatverandering juist ook de ondergang van de expeditie worden. “Als er geen zee-ijs ligt, kunnen we de Noordpool van Ontoegankelijkheid niet bereiken,” stelt Fromberg. “We behoren daar gewoon veilig over te kunnen steken. Maar je weet het niet; er wordt een warme winter verwacht en dan kan het zee-ijs wel eens vroeg gaan smelten.” Temidden van al die onzekere factoren blijft Fromberg echter optimistisch. “Ik zie geen andere optie dan dat we het gaan redden. Als je denkt dat je het niet redt, dan red je het ook niet. Je moet er diep in geloven.”

http://www.lastpole.co.uk/

https://www.scientias.nl/nieuwe-poolexp ... s-geweest/
Een mens is net een open boek, je moet het enkel kunnen lezen.

Plaats reactie