Mysterie en symboliek rond Sinterklaas

Hier kan men onderwerpen plaatsen zoals : wijsheid , inzicht , tarot , orakels enz.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
Susan
Ik Ben
Berichten: 8400
Lid geworden op: 19 apr 2012, 05:58

Mysterie en symboliek rond Sinterklaas

Bericht door Susan » 19 nov 2019, 11:05

De herkomst van het sinterklaasfeest – het mysterie van Sinterklaas



In sprookjes en legenden komen we veel symboliek , oeroude beelden en archetypen tegen.
Het zijn symbolen die in vroegere tijden werden gebruikt om de mens bewust te maken van de zin van zijn bestaan en van zijn goddelijke oorsprong. In het Sinterklaasverhaal zijn veel van deze oude beelden bij elkaar gekomen.

Sint Nicolaas was weliswaar een bisschop, maar dat betekent niet dat het sinterklaasfeest stamt uit een katholieke traditie. De figuur van Sinterklaas ontleend aan de Germaanse oppergod Wodan of Odin. Hij werd meestal afgebeeld als een forse man met een lange baard, een lange mantel en een breedgerande hoed. Volgens de overleveringen vloog hij op zijn paard Sleipnir en met zijn knechten Eckhard en Oel door het luchtruim. Wodan had altijd een speer bij zich waarbij op de top een slang was afgebeeld. De twee zwarte raven Hugin (de gedachte) en Munin (het geheugen) vlogen met hem mee en informeerden de Oppergod over de mensen op aarde.

Afbeelding

Soms daalde Wodan af door de schoorstenen van de huizen en strooide zaden om vruchtbaarheid te bevorderen. De overeenkomsten met het sinterklaasfeest zijn duidelijk. De oude Sint Nicolaas met zijn lange baard, lange mantel en mijter rijdt met zijn paard over de daken en gooit pepernoten en cadeautjes door de schoorsteen. Zijn donkere knechten (pieten) houden Sinterklaas op de hoogte over stoute en goede kinderen.

De staf en de roe staan voor respectievelijk waardigheid en vruchtbaarheid. De bisschoppelijke kleding die Sinterklaas draagt (waarvan de tabberd, mantel en mijter het meest in het oog springen) heeft ook diepe symbolische betekenissen.

Wodan is alwetend en Sinterklaas heeft zijn boek waar alles in staat. Hierin kunnen we een verwijzing zien naar de wet van karma, de wet van oorzaak en gevolg die zegt dat we zullen maaien wat we zaaien. Ook de zak wordt in verband gebracht met karma: als mens worden we niet geboren als een onbeschreven blad, maar hebben een bagage bij ons die voorkomt uit vorige bestaans-toestanden. Op de tekening van de tarotkaart van de dwaas wordt dat uitgedrukt door de knapzak die de jongeman bij zich draagt.

Er zijn meer parallellen tussen de verering van Wodan en het sinterklaasverhaal. In vele spirituele tradities wordt gesteld dat de letters en de taal geschenken zijn van God of de goden. Wodan schonk de mensheid de runen. Sinterklaas geeft chocoladeletters. Bij de Germanen was de dichtkunst gewijd aan Wodan. Bij het sinterklaasfeest schrijven de mensen gedichten voor elkaar. Wodan was de beschermheer van de schoenmakers. Voor Sinterklaas wordt de schoen gezet. De Germanen offerden gevlochten broden en broodkransen aan de goden. Dit doet denken aan de speculaaspoppen en taai taai bij het sinterklaasfeest.

In West Europa werden er in de Middeleeuwen vele vruchtbaarheidsriten gehouden. De Griekse god Pan of zijn Romeinse variant Faunus, werd gezien als een personificatie van de natuur, en werd vooral vereerd op 5 december. Vertegenwoordigers van de Rooms Katholieke kerk hebben er van alles aan gedaan om heidense feesten en rituelen een halt toe te roepen. Toen ze daar niet in slaagden, heeft de toenmalige kerk heidense feesten gekerstend. Dat geldt voor bijvoorbeeld Kerst, Valentijnsdag, Pasen en allerzielen. De christenen mochten voortaan niet meer Wodan en Pan vereren, maar Sint Nicolaas, de vrijgevige bisschop uit Myra die stierf op 6 december 342.


Afbeelding

Symboliek van mijter en kleding van Sint Nicolaas

Bijna iedereen in Nederland en België weet dat Sinterklaas tijdens openbare optredens altijd een mijter draagt. De mijter is hét symbool voor Sinterklaas geworden. Bijna niemand weet dat de echte Sint Nicolaas nooit een mijter heeft gedragen. Er zijn weliswaar veel schilderijen en beelden van Sint Nicolaas met een mijter, maar die zijn allemaal gemaakt na het jaar 1000. Pas vanaf de elfde eeuw gingen bisschoppen geleidelijk mijters dragen. De heilige Nicolaas van Myra leefde in de derde en vierde eeuw.

De mijter als hoofddeksel is afkomstig uit de voor-christelijke Mithras-cultus in het Romeinse rijk. In die cultus was de keizer de hoogste priester die de eretitel ‘Pontifex Maximus’ groeg. Eén van de eretekenen van dat hoge ambt was de zogeheten Mitra, de phrygische muts van de god Mithras, die tot in onze tijd doorleeft als de ‘mijter’. De moderne vorm bestaat uit twee stijve, gelijke delen met een (afgeronde) vijfhoekige vorm, uitlopend in een punt, samengenaaid aan de zijden en met twee flappen textiel aan weerszijden.

Een mijter lijkt op een vissenbek. Daarom zien sommigen een verband tussen mijters en de hoofddeksels van de priesters van Dagan of Dogon die de vorm van een vissenbek hadden. Mogelijk verwijst dat naar het vissen tijdperk van de afgelopen tweeduizend jaar (momenteel staan we aan het begin van het waterman tijdperk). De klassieke liturgische kleding van bisschoppen in het algemeen, en Sinterklaas in het bijzonder, wordt daarom ook wel gezien als een symbool voor de ingewijden van het vissen tijdperk. Het is echter de vraag of de dragers van de die liturgische kleding werkelijk ingewijden waren.

De kleuren wit, rood en goud, die kenmerkend zijn voor de kleding van Sint Nicolaas, kunnen worden gezien als symbool voor de stadia in een geestelijke weg die de mens kan gaan. Wit staat voor het ontwaken van het geestelijke beginsel nabij het hart van de mens.

Van dit beginsel, dat ook wel wordt aangeduid als goddelijke vonk, geestvonk, oeratoom, roos of lotus, gaan impulsen uit die de mens oproepen te streven naar geestelijke heelwording en Zelfrealisatie (met een hoofletter). De kleur rood duidt erop dat de mens daar in zijn leven werkelijk rekening mee houdt, dat het idee van vernieuwing door geestelijke krachten bezield is en verankerd is in het bloed. De kleur goud verwijst naar de verwerkelijking.

De witte onderjurk van Sinterklaas wordt naast tabberd ook albe genoemd. Het symboliseert reinheid en zuiverheid. In de oude kerk droegen mensen die net gedoopt waren dit kledingstuk om hun nieuw verworven zuiverheid te benadrukken en te versterken. In de zesde eeuw is de albe in gebruik genomen als een liturgisch kledingstuk. Daarvoor werd het uitsluitend gedragen door rijke burgers. Het koord waarmee de albe om het middel wordt vastgebonden, de klingel, en wijst de drager op zelfbeheersing en kuisheid.

Het bisschopskruis op de borst van de goedheiligman benadrukt het grote belang van de werkzaamheid van de geestvonk nabij het hart. Het symbool van het kruis in de kleding van Sint Nicolaas komt ook terug op de mijter. Het latijnse kruis, dat de verhoudingen heeft van een opengevouwen kubus, is veel meer dan alleen een verwijzing naar het lijden van Jezus. Het wijst erop dat er in de mens een voordurend intensief contact kan zijn tussen de wereld van tijd en ruimte, de horizontale balk, en een volkomen andere dimensie buiten ruimte en tijd die wel wordt aangeduid als de eeuwigheid.

Symboliek van staf en roe
“Wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is de roe!” Deze regel uit het bekende sinterklaasliedje “Zie ginds komt de stoomboot uit Spanje weer aan” van de Amsterdamse onderwijzer, dichter en auteur Jan Schenkman wordt als moraliserend gezien. Dat was waarschijnlijk ook de bedoeling: kinderen besef bijbrengen van goed en kwaad, en hen te bewegen gehoorzaam en lief te zijn.

De kromstaf en de gesel werden al in aangetroffen in het oude Egypte.

Afbeelding

Daar had de gesel een wat andere betekenis dan de roe in het klassieke sinterklaasverhaal. Op de foto staat een bronzen beeld van de Egyptische god Osiris. Hij is hier afgebeeld als koning van het hiernamaals en hij heeft een kromstaf en een gesel in zijn handen, attributen die blijkbaar horen bij zijn waardigheid. Het beeld is afkomstig uit het oude Thebe in Egypte en stamt uit de 6e of 7e eeuw voor Christus. Dit beeld staat in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden

De roede of (tover)staf niet alleen een symbool van bovennatuurlijke kracht, maar ook een symbool voor een spirituele traditie waar ook heilige geschriften deel van uitmaken. De kromstaf werd in het oude Egypte gebruikt door nomadische herders en als attribuut bij Farao’s. De kromstaf is een herdersstaf waarmee je afgedwaalde dieren kunt vangen. Ingewijden kunnen dankzij hun uitstraling, zoals weergegeven in de gelijkenis van het verloren schaap, afgedwaalde dieren vangen en, als de dieren daaraan meewerken, weer terugbrengen naar de schuur.

Hoe zit dat nu met de roe van Zwarte Piet?
Die is te vergelijken met de gesel van de farao’s en de bezem van heksen. Zowel de gesel als de heksenbezem zijn symbolen voor vruchtbaarheid. Daarbij gaat het niet alleen om natuurlijke vruchtbaarheid die tot uitdrukking komt in akkerbouw, veeteelt en voortplanting van de menselijke soort, maar ook om vruchtbaarheid op geestelijk niveau: het huwelijk tussen de ziel en de geest. De gesel kan worden gezien als een werktuig om mensen mee te straffen, maar ook als een dorsvlegel. Bezems zijn bedoeld om te reinigen.

Al met al kunnen we stellen dat het sinterklaasfeest zoals we dat nu kennen elementen bevat van vele culturen.

https://spiritueleteksten.nl/symboliek/ ... nterklaas/
voor wie weet, hoeft niets verklaard te worden
voor wie niet weet, is geen verklaring afdoende

Gebruikersavatar
Fenna
Kletskous
Berichten: 13578
Lid geworden op: 05 mar 2013, 17:16

Re: Mysterie en symboliek rond Sinterklaas

Bericht door Fenna » 19 nov 2019, 11:27

:post: heel interessant.
Denk dat dit dicht, heel dicht bij de waarheid komt.
Op oude schilderijen ziet men Sint meestal afgebeeld te voet met lijfwachten om zich heen.
Afbeelding
Afbeelding

Gebruikersavatar
Tardis
Tijdreiziger
Berichten: 4799
Lid geworden op: 27 jan 2006, 15:34

Re: Mysterie en symboliek rond Sinterklaas

Bericht door Tardis » 19 nov 2019, 13:18

:post: Met veel interesse gelezen. Nu begrijp ik ook beter waar Krampus zijn oorsprong vond. Het is een faun (faunus). Krampus is de helper van St. Nicolaas in Beieren, Oostenrijk en noord Italië. Ik kan me voorstellen dat de kinderen het in hun broek doen voor Krampus. Ik kan er zelf niet om lachen.

Tardis valt meestal in de categorie `overig', is dus nauwelijks in een hokje te plaatsen en moeilijk te doorgronden. Klik op de link voor mijn gebruiksaanwijzing. :wink:
https://www.16personalities.com/infj-personality

Gebruikersavatar
univers
Observer
Berichten: 33354
Lid geworden op: 27 jan 2013, 11:10

Re: Mysterie en symboliek rond Sinterklaas

Bericht door univers » 19 nov 2019, 14:08

Ik zou als kind zeven kleuren stront schijten, als je dat monster binnen ziet komen.

Suus :post:
Een mens is net een open boek, je moet het enkel kunnen lezen.

Gebruikersavatar
Fenna
Kletskous
Berichten: 13578
Lid geworden op: 05 mar 2013, 17:16

Re: Mysterie en symboliek rond Sinterklaas

Bericht door Fenna » 19 nov 2019, 14:56

Ik heb meelij met dat ventje maar vind krampus wel grappig.
Wie gelooft nou in zo'n duivel.
Ik had hem denk ik een in zijn knikkers gegeven als die mij mepte.
Ik laat me niet slaan.
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding

Gebruikersavatar
Annemiet
Onderzoeker
Berichten: 294
Lid geworden op: 19 okt 2019, 14:08

Re: Mysterie en symboliek rond Sinterklaas

Bericht door Annemiet » 19 nov 2019, 15:29

:post:

Gast1

Re: Mysterie en symboliek rond Sinterklaas

Bericht door Gast1 » 19 nov 2019, 15:32

univers schreef:
19 nov 2019, 14:08
Ik zou als kind zeven kleuren stront schijten, als je dat monster binnen ziet komen.

Suus :post:
En Gast1 sluit weer aan :wink:

Gebruikersavatar
Osiris
Wetenschapper
Berichten: 4726
Lid geworden op: 01 apr 2013, 07:53

Re: Mysterie en symboliek rond Sinterklaas

Bericht door Osiris » 19 nov 2019, 18:57

Susan schreef:
19 nov 2019, 11:05

De kromstaf en de gesel werden al in aangetroffen in het oude Egypte.

Afbeelding

Daar had de gesel een wat andere betekenis dan de roe in het klassieke sinterklaasverhaal. Op de foto staat een bronzen beeld van de Egyptische god Osiris. Hij is hier afgebeeld als koning van het hiernamaals en hij heeft een kromstaf en een gesel in zijn handen, attributen die blijkbaar horen bij zijn waardigheid. Het beeld is afkomstig uit het oude Thebe in Egypte en stamt uit de 6e of 7e eeuw voor Christus. Dit beeld staat in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden

De roede of (tover)staf niet alleen een symbool van bovennatuurlijke kracht, maar ook een symbool voor een spirituele traditie waar ook heilige geschriften deel van uitmaken. De kromstaf werd in het oude Egypte gebruikt door nomadische herders en als attribuut bij Farao’s. De kromstaf is een herdersstaf waarmee je afgedwaalde dieren kunt vangen. Ingewijden kunnen dankzij hun uitstraling, zoals weergegeven in de gelijkenis van het verloren schaap, afgedwaalde dieren vangen en, als de dieren daaraan meewerken, weer terugbrengen naar de schuur.

Hoe zit dat nu met de roe van Zwarte Piet?
Die is te vergelijken met de gesel van de farao’s en de bezem van heksen. Zowel de gesel als de heksenbezem zijn symbolen voor vruchtbaarheid. Daarbij gaat het niet alleen om natuurlijke vruchtbaarheid die tot uitdrukking komt in akkerbouw, veeteelt en voortplanting van de menselijke soort, maar ook om vruchtbaarheid op geestelijk niveau: het huwelijk tussen de ziel en de geest. De gesel kan worden gezien als een werktuig om mensen mee te straffen, maar ook als een dorsvlegel. Bezems zijn bedoeld om te reinigen.

Al met al kunnen we stellen dat het sinterklaasfeest zoals we dat nu kennen elementen bevat van vele culturen.

https://spiritueleteksten.nl/symboliek/ ... nterklaas/
Mooi weer Susan,

En natuurlijk terugkerend in één van de psalmen ( voor zover ik me goed herinner );

Though i'm walking in the shadows of the valley of death,
I shall fear no evil, for thou art with me.
With thy rod and thy staff to comfort me.

Ode aan Osiris ??
The only thing that never changes is, that everything is constantly changing

Gebruikersavatar
Susan
Ik Ben
Berichten: 8400
Lid geworden op: 19 apr 2012, 05:58

Re: Mysterie en symboliek rond Sinterklaas

Bericht door Susan » 22 nov 2019, 22:18

Twee jaar geleden had ik dit al eens geplaatst:

CITAAT:

Zwarte Piet en spiritualiteit
door ZESHIN VAN DER PLAS op 30 MEI 2016


Nu de discussie over Zwarte Piet weer oplaait doordat hoofdpiet Erik van Muiswinkel aangaf niet meer in het sinterklaasjournaal van de Nederlandse publieke omroep mee te doen, wil ik wat zaken aantippen waar men niet zo bij nadenkt bij een kinderfeest. In een vorig artikel schreef ik: ‘Vanuit emotionele overwegingen wordt kennis en cultuur afgeschaft zonder te beseffen wat de diepere waarde van deze gebruiken zijn.’

In mijn optiek komt de kritiek voort uit onmacht iets te kunnen veranderen aan het discriminatieprobleem. Maar zij die Zwarte Piet gebruiken om de slavernijgeschiedenis in beeld te brengen hebben niet zo’n goede stok om de hond te slaan. Het waren Arabische slavenhalers die hele Afrikaanse dorpen gevangen namen en aan Hollanders, Portugezen, Engelsen, Fransen, enzovoort verkochten. Op de Middellandse Zee voeren Barbarijse zeerovers afkomstig uit Marokko, Algerije, Tunesië, Libië en de Siwa van Egypte’ .die blank, bruin, zwart en geel gevangen namen, als slaven hielden en ook verkochten. Dat slaven altijd de gekleurde medemens was is een misverstand.


Page
We hebben het hier over een tijd die ver achter ons ligt, maar het sinterklaasfeest heeft nog een oudere historie dan de slavernijgeschiedenis. Sint Nicolaas is naar alle waarschijnlijkheid rond 280 na christus geboren. Zwarte Piet komt bij de goedheiligman pas in 1700 in beeld, maar dan wel gekleed als page. Een page is wel een knecht maar absoluut geen slaaf, een page is in opleiding bij zijn meester/leraar. Dit tot zover de christelijke versie van de bisschop van Mira want het is een veel ouder verhaal.

Om heidense gebruiken de kop in te drukken zijn veel van die gebruiken gekerstend, zo ook het Sint Nicolaas verhaal. Van origine is Sint Nicolaas Odin, die met zijn paard Sleipnir in gezelschap van zijn knecht Oel door de wolken rijdt. Zwarte Piet staat vanuit deze optiek symbool voor het donkere, negatieve, de nacht, de zwarte kant van het yin yang symbool. Zijn zwarte gezicht en roe zijn daar de herkenningstekens van. Sint Nicolaas staat symbool voor het licht, positieve, de dag, het witte gedeelte van het yin yang symbool, zijn staf die de levensboom verbeeld is zijn herkenningsteken.

Veel religieuze symbolen geven de dualiteit van het bestaan aan, de twee driehoeken van de davidsster, het kruis, een horizontale en verticale balk, het lemniscaat, wat een getordeerde cirkel of enso is, enz. Maar hoe komt Zwarte Piet aan zijn herkenningsteken? Dat is terug te voeren tot de Egyptische oudheid. De kromstaf en dorsvlegel- de waardigheidssymbolen van de farao’s zijn overgegaan in het christendom en gaan door het leven als de bisschopsstaf en wijwaterkwast. In veel religies komen deze symbolen voor. In het boeddhisme zijn het de Kotshu en Hossu. De vertaling van de Hossu is ‘wegbereider voor kinderen’ en in het licht van de roe van Zwarte Piet geeft dat te denken.


Veel gebruiken en symbolen zijn wegwijzers op het levenspad van de mens die ons terugvoeren naar dat wat elk mens wil. Zij die dit pad ons voor zijn gegaan hebben deze gebruiken en symbolen achter gelaten als wegwijzers. Het is daarom ook niet zo verwonderlijk dat je in verschillende (religieuze) culturen vergelijkbare symbolen tegenkomt. Die uit onze eigen cultuur zijn vaak aangetast, vervormd of met opzet vervalst. Je kunt ze in andere religies in vergelijkbare vorm terug vinden en zo tot de ontdekking komen dat alle religies niet meer dan leermethode zijn die tot de universele waarheid leiden. Een metafoor die ik vaak gebruik is dat religies verschillende ramen zijn, van vorm en kleur, waar een en het zelfde licht door naar binnen schijnt. De rakusu vertoont veel overeenkomsten met de Joodse ‘hosen’ , de borstplaat van de hogepriester.

Afbeelding

Inzicht verdiepen
Al deze symboliek kun je zien als studiemateriaal om je inzicht te verdiepen, ik schreef al in een vorig artikel dat de haan voor ontwaken staat die terug te vinden is op de kerktoren en de palmpasenstok. Ik heb het niet gehad over dat de bisschopsstaf, de kromstaf, de Hermesstaf,’ de staf van Mozes, de meiboom, de Japanse ‘kotshu’ te herleiden zijn tot de levensboom. Maar als ik de waarde van onze symboliek in feesten, religies en gebruiken- die ik ken, want er is heel veel wat ik nog niet ken, moet gaan beschrijven, ben ik nog wel even bezig. Zij, die mijn argumenten nogal magertjes vinden hebben gelijk, maar dat neemt niet weg dat we zuinig moeten zijn op ons cultuurgoed.

Het lijkt mij niet verstandig uit emotionele overwegingen iets weg te doen wat de mens inzicht geeft in zijn bestaan, dat op termijn wel eens de oplossing voor het discriminatieprobleem zou kunnen zijn. Persoonlijk ben ik blij met ons multi-gekleurd Nederland, ik ben een kennis-junk. Ik ben de halve wereld over gereisd om met vreemde culturen en gebruiken in contact te komen, om zo mijn opvattingen te verbreden en inzicht op te doen. Ik ben dus heel blij met het Kwakoe festival, de Turkse bakker, de Marokkaanse slager het Griekse, Pizza, Tandori en het Thaise restaurant, het carnaval in Rotterdam, enz, enz. Het heeft de Nederlandse cultuur verrijkt. Van mij mag iedereen het Slachtfeest, Suikerfeest, of welk religieus ander feest dan ook vieren. Als je mij zou vragen om vanuit dit oogpunt een schaap te slachten, in het licht van: ‘leren, inzicht, begrip,’ zou ik het in overweging nemen.


Wie denkt de waarheid in pacht te hebben vindt de rest van de wereld tegenover zich. We zullen het samen moeten doen omdat we met z’n allen op deze postzegel wonen die iedereen met trots Nederland mag noemen. We zijn allemaal Nederlanders dus het is zaak voor iedereen als eerste stap te werken aan zijn of haar Nederlanderschap en van daaruit naar wereldburgerschap. Zo is het mogelijk om de eenheid van alles in het licht van karuna (mededogen) te zien, waarvoor cultuur, symbolen en gebruiken onmisbaar zijn.

viewtopic.php?f=81&t=16377
voor wie weet, hoeft niets verklaard te worden
voor wie niet weet, is geen verklaring afdoende

Plaats reactie