De ongebruikelijke warme periode van Arctisch Siberië gaat door:
Vorige maand meldde de Copernicus Climate Change Service (C3S *) een ongewone winter en lente in West-Siberië, met bovengemiddelde oppervlaktetemperaturen gedurende de hele periode; tot 10 ° C hoger dan normaal voor mei. In juni kenden de westelijke en zuidelijke delen van deze regio echter vooral ondergemiddelde temperaturen.
Maar Siberië is enorm en, vele kilometers verder naar het noordoosten, registreerde de C3S ERA5 ** -dataset een hittegolf tijdens de tweede helft van de maand die de gemiddelde temperaturen in juni in sommige delen van Arctisch Siberië *** tot wel 10 ° C boven normaal bracht . Bovendien was de gemiddelde maandelijkse temperatuur over het hele gebied meer dan 5 ° C hoger dan normaal, wat het record voor de vorige twee warmste juni - 2018 en 2019 - met meer dan een graad verbreekt. De door ERA5 geschatte maximale temperatuur was ook uitzonderlijk; op 20 juni zag het zijn hoogste temperatuur ooit in juni in het noordpoolgebied, 37 ° C. Op dezelfde dag werd een station-gebaseerde recordtemperatuur van 38 ° C in de buurt gerapporteerd, hoewel de waarde nog niet officieel is bevestigd door de Wereld Meteorologische Organisatie .
Het noordpoolgebied als geheel is aanzienlijk sneller opgewarmd dan de rest van de wereld. Dit fenomeen - Arctic amplification genoemd - kan gedeeltelijk worden verklaard door feedbackmechanismen die verband houden met de sneeuw- en ijsbedekking, waarbij een initiële opwarming een toename van de smeltsnelheden veroorzaakt, wat op zijn beurt de opwarming verder verhoogt. Bovendien is Siberië gewend aan extreme temperaturen, omdat het de grootste seizoensgebonden temperatuurverandering overal ter wereld ervaart. De gemiddelde maximale temperatuurverandering daar is iets meer dan 60 ° C, van ongeveer -40 ° C in januari tot ongeveer 20 ° C in juli, op breedtegraden dichtbij 60 ° N. Deze regio maakt dus een duidelijke opwarmingstrend door die zich over meerdere decennia uitstrekt en ook onderhevig is aan grote temperatuurschommelingen.
Vanwege de spaarzaamheid van weerstations in deze regio, kan het een uitdaging zijn om de werkelijke waarde van de anomalie van juni te schatten. Bij vergelijking met een langetermijnrecord zijn de twee verschillende datasets het over het algemeen met elkaar eens, zowel wat betreft de trend als waarvoor Junes het meest ongebruikelijk was. Maar gedurende enkele jaren vertonen verschillende datasets grotere verschillen in geschatte waarden, hoewel deze verschillen over het algemeen ver onder 0,5 ° C liggen in de 20e en 21e eeuw. Vóór 1900 waren de verschillen in datasets veel groter en niet weergegeven. Kijkend naar het langetermijnrecord leert ons verder dat temperaturen tot 2,5 ° C boven het gemiddelde een paar keer in de 20e eeuw voorkwamen, maar afwijkingen van bijna 3 ° C of hoger zijn pas in de 21e eeuw voorgekomen.
Gemiddelde temperatuur van de oppervlaktelucht boven Arctisch Siberië voor elke juni van 1900 tot 2020, in vergelijking met het gemiddelde van juni voor de referentieperiode 1981-2010. Gegevensbron: GISTEMP, ERA5. Credit: Copernicus Climate Change Service, ECMWF.
Er zijn verschillende redenen waarom de temperaturen in juni zo ongebruikelijk waren, waaronder grootschalige windpatronen, lager dan normaal sneeuwdek en droge bodemgesteldheid.
Atmosferische circulatie
Grootschalige windpatronen speelden een belangrijke rol in zowel de warmer dan gemiddelde winter en lente in West-Siberië, als de hoge temperaturen in juni in Arctisch Siberië. De respectievelijke windpatronen waren echter verschillend; de situatie in juni was niet alleen een voortzetting van de voorgaande maanden.
In de derde week van juni vestigde zich een gebied onder hoge druk ('blokkering') boven het noordoosten van Siberië terwijl lagedrukomstandigheden in het westen heersten (zie rechter figuur hieronder). Dit drukpatroon leidde tot een sterke zuidelijke stroming over de centrale delen van Arctisch Siberië, wat uitzonderlijk warme omstandigheden met zich meebracht en leidde tot een ongebruikelijk lage zee-ijsbedekking verder naar het noorden. De anticyclonische omstandigheden die heersten onder het hogedruksysteem waren ook gunstig voor hoger dan gemiddelde temperaturen verder naar het oosten. Interessant is dat een koude oostelijke stroming in verband met hetzelfde hogedruksysteem leidde tot veel ondergemiddelde temperaturen over het eiland Sachalin en de regio Khabarovsk in het uiterste zuidoosten van Rusland; het gebied kende de grootste koude anomalie van de maand buiten Antarctica.
Oppervlakteluchttemperatuur en afwijkingen in geopotentiële hoogte voor juni ten opzichte van het gemiddelde van 1981-2010 in juni. De geopotentiële hoogte-anomalie markeert gebieden met een ongewoon hoge (H) en lage (L) druk over Siberië en de bijbehorende richting van de grootschalige windpatronen (zwarte pijl). Gegevensbron: ERA5. Credit: Copernicus Climate Change Service, ECMWF.
De winden zelf hebben mogelijk feedback gekregen van de temperatuurpatronen die ze veroorzaken. De lucht boven de Noordelijke IJszee wordt in juni koud gehouden door het smelten van zee-ijs en het resulterende ijskoude zeewater. Een temperatuurstijging boven de Siberische landmassa in het zuiden versterkt de noord-zuid temperatuurgradiënt, die zich uitstrekt langs de kustlijn en de Arctische Frontale Zone wordt genoemd. De kracht van deze gradiënt beïnvloedt het gedrag van weersystemen in de regio. Het is echter slechts een van de vele invloeden op de windpatronen.
C3S-gegevens geven ook aan dat de sneeuwbedekking en het bodemvocht in het Siberische Noordpoolgebied in juni recordhoogten bereikten. Hoewel deze klimaatvariabelen over het algemeen niet zo goed worden ingeschat als de temperatuur, geven ze toch een goede indicatie van de belangrijkste fysieke mechanismen die in de regio spelen vóór en tijdens de hittegolf.
Grafieken met dagelijkse waarden voor gemiddelde sneeuwbedekking en bodemvocht over Arctisch Siberië. De blauwe lijn geeft het gemiddelde van 1981-2010 weer; de rode lijn het gemiddelde voor 2020. De gele balk geeft de geschatte duur van de hittegolf aan. Gegevensbron: ERA5. Credit: Copernicus Climate Change Service, ECMWF.
Bovenstaande cijfers tonen de evolutie van sneeuwbedekking en bodemvocht voor Arctisch Siberië van april tot eind juni.
Het linkerpaneel geeft aan dat de sneeuwbedekking over het gebied eerder is gesmolten dan normaal. Omdat kale grond minder straling aan het oppervlak weerkaatst (het sneeuwalbedo-effect), zorgde de zeer lage sneeuwbedekking in het late voorjaar ervoor dat de luchttemperaturen verder stegen, waardoor nog meer sneeuw smolt. Toen het hogedruksysteem medio juni het gebied betrok, bleef er weinig tot geen sneeuw op de grond liggen om zonnestraling te weerkaatsen. De situatie werd nog verergerd door het feit dat het begin van de hittegolf samenviel met de zomerzonnewende; de tijd van het jaar waarin de zonnestraling het hoogst is.
Hoewel smeltende sneeuw aanvankelijk het bodemvocht verhoogde tot bovengemiddelde niveaus, leidden lage neerslag en de warme temperaturen in de lente ertoe dat de grond veel eerder opdroogde dan normaal, zoals te zien is in het rechterpaneel. Hierdoor was de bodemvochtigheid aanvankelijk bovengemiddeld, maar vanaf eind mei steeds meer onder het gemiddelde. Deze drogere dan gemiddelde bodems hebben mogelijk ook bijgedragen aan de hoge oppervlaktetemperaturen.
hoor ... Mijn smiley zou het een en het ander kunnen verklappen, maar dat kwartje schijnt niet te rollen.
