13 oktober 2019 - Luc De Roy
Onderzoekers hebben voor het eerst vastgesteld dat koralen waarvan gedacht werd dat ze gestorven waren door hittestress, zich hersteld hebben.
Dat biedt een sprankeltje hoop voor de koraalriffen die zowat overal ter wereld bedreigd worden door de opwarming van de aarde, maar die opwarming
moet dringend een halt toegeroepen worden, zo zeggen de onderzoekers.
De ontdekking werd per toeval gedaan door doctor Diego K. Kersting van de Freie Universität Berlin en de Universitat de Barcelona en hoogleraar Cristina Linares van de Universitat de Barcelona tijdens duikexpedities in de buurt van de Spaanse Columbretes-eilanden. Dat is een groep van kleine, onbewoonde eilandjes in de Middellandse Zee, die iets noordelijker liggen dan Mallorca en dichter bij de kust, zo'n 50 kilometer voor de kust van Orpesa del Mar.
Sinds 2002 observeren de beide onderzoekers er 243 kolonies van de bedreigde rifbouwende koraalsoort Cladocora caespitosa.
Daarbij legden ze nauwgezet de massale sterfte vast die het gevolg was van hittegolven.
"Op een zekere dag zagen we levende poliepen in deze kolonies, waarvan we dachten dat ze volkomen dood waren", zei Diego Kersting aan het Franse persbureau AFP.
Hij voegde eraan toe dat dat een "grote verrassing" was.
Koraalkolonies bestaan uit talloze kleine wezens die poliepen genoemd worden. Ze leven in symbiose met eencellige algen en nadat ze zich aan de bodem hebben vastgehecht, bouwen veel soorten een exoskelet - een uitwendig skelet - van calciumcarbonaat (CaCO3), kalksteen.
Hittegolven doden de poliepen ofwel door ze levend te 'koken', ofwel door te maken dat ze de eencellige algen afstoten die met hen in symbiose leven en hen voedingsstoffen leveren, helpen bij de kalkvorming en het verwijderen van afvalstoffen. Aangezien de algen zorgen voor de kleur van het koraal, leidt het afstoten van de algen tot de verbleking van het koraal.
Een kwart van de koralen rond de Columbretes-eilanden is gestorven door een uitzonderlijk extreme hittegolf in 2003.
De kratervorm van Illa Grossa, het grootste eiland uit de groep, wijst duidelijk op de vulkanische oorsprong van de eilanden. De vuurtoren vooraan is een van de weinige gebouwen op de eilanden, die nu een natuurreservaat zijn. Diego Kersting is de wetenschappelijke coördinator van het marien reservaat van de Columbretes-eilanden.
Fundación Aquae
Verjonging
De onderzoekers ontdekten dat in 38 procent van de getroffen kolonies, waarvan men dus dacht dat ze dood waren, de poliepen een overlevingsstrategie toegepast hadden, waarbij ze kleiner werden en gedeeltelijk hun oorspronkelijk skelet verlieten, om vervolgens geleidelijk, over een periode van jaren, opnieuw te gaan groeien en een nieuw skelet te beginnen vormen. Daarna waren ze in staat om stilletjesaan de dode gebieden opnieuw te koloniseren door knopvorming.
In de lichaamswand van de poliep vormt zich daarbij een knop die uitgroeit tot een mini-volwassene en die afbreekt van de 'moeder'. Het voordeel van deze aseksuele voortplanting is dat ze erg snel kan gaan.
Om er zeker van te zijn dat de poliepen wel degelijk dezelfde dieren waren die herleefden, en geen nieuwe exemplaren die ontstaan waren door seksuele voortplanting, gebruikte het team 3D computer beeldvorming om te bevestigen dat het oude, verlaten kalkskelet wel degelijk verbonden was met de nieuwe structuur.
Dit proces van verjonging was al wel gevonden in het fossielenbestand, maar nog nooit waargenomen bij nu levende koraalkolonies. (Zie foto's via link artikel)
De onderzoekers kunnen erop zien hoe de verjongde poliep terug tot haar originele grootte uitgroeide en knoppen begon te vormen nadat ze eerst kleiner was geworden.
De tijd dringt
Kersting zei dat de ontdekking de deur openzet naar de intrigerende mogelijkheid dat andere moderne koralen, zoals die in het stervende Groot Barrièrerif voor de kust van Australië, soortgelijke overlevingsstrategieën zouden kunnen toepassen. Tot nu toe is dat evenwel niet waargenomen en verder onderzoek is nodig.
Het betekent ook dat er een kleine kans is om te voorkomen dat rifbouwende koralen, essentiële bouwers van ecosystemen die bescherming bieden aan honderden soorten vissen, planten en andere mariene wezens, uitsterven ten gevolge van de opwarming van de aarde.
"Dit is uiteraard goed nieuws, maar wat we nu zien in de Middellandse Zee en andere delen van de wereld, is dat deze mariene hittegolven steeds terugkomen - ze komen nu elke zomer of om de twee zomers voor", zei Kersting.
Deze koralen groeien ook erg traag - aan een tempo van zo'n 3 millimeter per jaar -, "dus als je om de twee zomers een hittegolf hebt, en die doet 10 tot 15 procent van de koralen afsterven, ik bedoel maar, de cijfers zijn duidelijk", zo voegde hij eraan toe. "Ze hebben echt onze hulp nodig. We moeten de klimaatverandering een halt toeroepen, omdat het anders niet genoeg zal zijn."
De studie van Kersting en Linares is gepubliceerd in Science Advances. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van Agence France-Presse (AFP).
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/10/13 ... hittegolf/
De foto van het rif in het topic is niet degene van het artikel zelf omdat die erg groot is.
Maar dit is wel hetzelfde rif.