December, de tiende maand

Geschiedenis is de wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van de mens in zijn verleden, en die door de wetenschap vanuit het heden het verleden probeert te begrijpen. Vind hier alles over de wereld- en vaderlandse geschiedenis.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
Annemiet
Onderzoeker
Berichten: 294
Lid geworden op: 19 okt 2019, 14:08

December, de tiende maand

Bericht door Annemiet » 02 dec 2019, 18:39

December ontleent zijn naam ‘tiende maand’ aan de oorspronkelijke Romeinse kalender; het Latijnse woord ‘decem’ betekent namelijk tien. Volgens deze kalender liep het jaar van maart tot en met december, gevolgd door een naamloze winterperiode.

Wintermaand

Afbeelding
Casper Luyken, December, 1700

December wordt ook wel wintermaand of donkere maand genoemd. De winter begint immers op 21 december, de kortste dag van het jaar. Je zou daarom verwachten, dat de maand december vooral verbeeld zou worden als ijs- of wintergezicht. Dit is veelal ook het geval. Voorbeelden hiervan zijn de hier afgebeelde tekening van Jacob Cats (1741-1799) en een prent uitgegeven door Pieter Schenck (1660-1718), beide aanwezig in de collectie van het Amsterdam Museum.

Daarnaast waren seizoenswerkzaamheden een veel gebruikt onderwerp voor het verbeelden van maanden. Hiervoor koos Casper Luyken (1672-1708) bij het in beeld brengen van de twaalf maanden.

Afbeelding

Afbeelding
Jacob Cats, December - IJstafereel buiten de wallen van een stad, ca. 1798

Kerstfeestmaal

De door hem gekozen voorstelling lijkt echter beter te passen bij de slachtmaand november, omdat vooral in deze maand op boerderijen varkens geslacht werden als voedselvoorraad voor de komende winter. Maar blijkbaar gingen deze werkzaamheden in december nog door, want er zijn diverse afbeeldingen van de maand december bekend, waarop het slachten van varkens in beeld is gebracht.

Misschien wel omdat de Kerstdagen voor de deur stonden, zodat dan meteen een kerstfeestmaal kon worden bereid van de organen en andere stukken vlees, die niet lang bewaard konden worden. Het overige vlees werd zodanig geconserveerd, dat de boer er met zijn gezin de hele winter van kon eten.
Sterrenbeeld ‘Steenbok’

In bijna alle maandprenten van Casper Luyken staat in een van de bovenhoeken het sterrenbeeld afgebeeld, dat in die maand begint. Hier is dat de steenbok, waarnaar ook in het rijmpje onder de prent verwezen wordt: ‘Aan de hemel heerst de bok; hier gaat het om de varkens…’.

~ Amsterdam Museum – Nel Klaversma

Afbeelding
Pieter (I) Schenk, December, 1701

https://historiek.net/december-de-tiende-maand/55047/

Gast1

Re: December, de tiende maand

Bericht door Gast1 » 02 dec 2019, 18:53

Klopt, je hoort en leest het ook in in de maanden september, oktober november en uiteindelijk december.

S(H)epta, octa, nova en deca = 7 - 8 - 9 en 10

Althans, daaruit heb ik het steeds afgeleid. :wink:

Gebruikersavatar
Annemiet
Onderzoeker
Berichten: 294
Lid geworden op: 19 okt 2019, 14:08

Re: December, de tiende maand

Bericht door Annemiet » 02 dec 2019, 20:48

Ja klopt, ik stond er enkel niet echt bij stil :grin:

Gast1

Re: December, de tiende maand

Bericht door Gast1 » 03 dec 2019, 08:54

Waarschijnlijk blijf ik bij veel te veel zaken stilstaan en dat deed ik als kind al.
Onze kinderen overigens ook, maar zij verdiepten zich meer in een bepaalde richting.
En in die richting hebben ze zich gespecialiseerd, zijnde artificiële intelligente -psychiatrie - (digitale) commercie.

Zoveel herkenbaarheid te vinden in de eigen kinderen ...

Plaats reactie